Bài 11. Muối trang 33, 34, 35, 36 SBT Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức: Hợp chất X được tạo thành từ sự thay thế ion H+ của acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium (NH4+)...

Câu hỏi:

11.1

Hợp chất X được tạo thành từ sự thay thế ion H⁺ của acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium (NH₄⁺). Chất X thuộc loại chất gì?

A. Muối.

B. Acid.

C. Base.

D. Oxide.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khái niệm tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

X là muối.

Đáp án: A

---

Câu hỏi:

11.2

Phản ứng nào sau đây không tạo ra muối?

A. Acid tác dụng với base.

B. Kim loại tác dụng với oxygen.

C. Acid tác dụng với oxide base.

D. Base tác dụng với oxide acid.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khái niệm tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Kim loại tác dụng với oxygen sinh ra oxide.

Đáp án: B

---

Câu hỏi:

11.3

Cho sơ đồ phản ứng sau:

? + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi là

A. Zn(OH)₂.   B. ZnO.   C. Zn.   D. ZnCO₃.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khái niệm tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Đáp án: C

---

Câu hỏi:

11.4

Chất nào sau đây thuộc loại muối?

A. Ca(OH)₂.   B. Al₂O₃.   C. H₂SO₄.   D. MgCl₂.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khái niệm tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Kim loại + Gốc acid

Đáp án : D

---

Câu hỏi:

11.5

Cho các chất sau: KCl, NaOH, MgSO₄, HNO₃, P₂O₅, NaNO₃. Số chất thuộc loại muối là

A. 1.    B. 2.    C. 3.    D. 4.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phân loại của muối

Lời giải chi tiết :

Số chất thuộc loại muối là 3 chất gồm: KCl; MgSO₄; NaNO₃.

Đáp án:C

---

Câu hỏi:

11.6

Cho sơ đồ phản ứng sau:

CuO + H₂SO₄ → ? + H₂O

Ở vị trí dấu hỏi (?) là công thức nào sau đây?

A. CuS.

B. CuSO₄.

C. Cu₂(SO₄).

D. SO₂.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

Đáp án: B

---

Câu hỏi:

11.7

Cho sơ đồ phản ứng sau:

CO₂ + NaOH → ? + H₂O

Chất ở vị trí dấu hỏi (?) có tên gọi là

A. sodium carbonate.

B. sodium sulfate.

C. potassium carbonate.

D. potassium sulfate.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khái niệm tính chất vật lí, tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Trong đó: Na₂CO₃: sodium carbonate.

Đáp án: A

---

Câu hỏi:

11.8

Các muối nào sau đây đều tan tốt trong nước?

A. Na₂SO₄, BaSO₄, BaCl₂.

B. CuSO₄, FeCl₃, Pb(NO₃)₂.

C. MgSO₄, ZnSO₄, PbSO₄.

D. K₂CO₃, CaCO₃, CaCl₂.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào khả năng tan trong nước của một số muối

Lời giải chi tiết :

Các muối CuSO₄, FeCl₃, Pb(NO₃)₂ đều tan trong nước.

Đáo án: B

---

Câu hỏi:

11.9

Cho sơ đồ phản ứng sau:

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + ?

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. Cu(OH)₂.

B. ZnO.

C. Cu.

D. CuO.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Đáp án: C

---

Câu hỏi:

11.10

Cho sơ đồ phản ứng sau:

? + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. NaOH.     B. Na₂O.

C. CaCO₃.    D. Na₂CO₃.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

Đáp án: D

---

Câu hỏi:

11.11

Cho sơ đồ phản ứng sau:

MgSO₄ + ? → Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. NaOH.     B. Na₂O.

C. Ca(OH)₂.   D. Na.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

MgSO₄ + 2NaOH → Mg(OH)₂ + Na₂SO₄

Đáp án: A

---

Câu hỏi:

11.12

Cho sơ đồ phản ứng sau:

K₂SO₄ + ? → 2KCl + BaSO₄

Chất thích hợp để điền vào vị trí dấu hỏi (?) là

A. HCl.   B. BaCl₂.   C. Ba(OH)₂.   D. BaO.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

K₂SO₄ + BaCl₂ → 2KCl + BaSO₄

Đáp án: B

---

Câu hỏi:

11.13

Cho hydrochloric acid tác dụng với dung dịch nào sau đây tạo ra kết tủa?

A. NaOH.   B. CaCl₂.   C. AgNO₃.   D. Na₂SO₄.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

AgNO₃ + HCl → AgCl↓ + HNO₃

Đáp án : C

---

Câu hỏi:

11.14

Cho dung dịch sulfuric acid loãng tác dụng với dung dịch nào sau đây tạo ra chất khí bay lên?

A. KOH.   B. CaCl₂.   C. AgNO₃.   D. Na₂SO₃.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂↑ + H₂O

Đáp án: D

---

Câu hỏi:

11.15

Dung dịch muối nào sau đây tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra kết tủa?

A. FeCl₃.

B. BaCl₂.

C. NaNO₃.

D. K₂SO₄.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃↓ + 3NaCl

Đáp án: A

---

Câu hỏi:

11.16

Kim loại M có hoá trị II. Trong muối sulfate của M, kim loại chiếm 20% về khối lượng. Công thức của muối đó là

A. Fe₂(SO₄)₃.

B. Na₂SO₄.

C. MgSO₄.

D. CaSO₃.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

M có hoá trị II nên muối sulfate có công thức MSO₄.

Tỉ lệ của M là: \(\frac{M}{{M + 96}}.100 = 20\% \to M = 24\)

Vậy M là Mg, muối là MgSO₄.

Đáp án C

---

Câu hỏi:

11.17

Cho 5,6 g Fe tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thu được khối lượng muối là

A. 20 g.   B. 15,4 g.   C. 24,8 g.   D. 15,2 g.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phương tình phản ứng và số mol của Fe

Lời giải chi tiết :

n_Fe= 0,1mol

Phương trình hoá học:

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

0,1 → 0,1 mol

Khối lượng FeSO₄ là: 0,1.152 = 15,2 gam.

Đáp án D

---

Câu hỏi:

11.18

Cho Zn dư tác dụng với dung dịch chứa 0,1 mol CuSO₄, thu được khối lượng Cu là

A. 6,4g.

B. 6,5g.

C.16g.

D. 3,2g.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phương trình:

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

Lời giải chi tiết :

Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu

0,1 → 0,1 mol

Khối lượng Cu sinh ra là: m_Cu = 0,1.64 = 6,4 gam.

Đáp án: A

---

Câu hỏi:

11.19

Cho 0,1 mol CuSO₄ tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ dư, thu được kết tủa có khối lượng là

A. 9,8g.   B. 33,1g.   C. 23,3g.   D. 31,3g.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phương trình hóa học:

CuSO₄ + Ba(OH)₂ → Cu(OH)₂↓ + BaSO₄↓

Lời giải chi tiết :

CuSO₄ + Ba(OH)₂ → Cu(OH)₂↓ + BaSO₄↓

0,1 → 0,1 0,1 mol

Kết tủa sau phản ứng gồm: Cu(OH)₂ 0,1 mol và BaSO₄ 0,1 mol

Khối lượng kết tủa thu được sau phản ứng là: 0,1.98 + 0,1.233 = 33,1 gam.

Đáp án: B

---

Câu hỏi:

11.20

Cho dãy các chất sau: H₂SO₄, (NH₄)₂SO₄, AgCl, CuCl₂, Cu(OH)₂, Na₂O, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃, H₃PO₄.

a) Có bao nhiêu chất thuộc loại muối?

b) Có bao nhiêu muối tan?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phân hoại muối và khả năng tan trong nước của một số loại muối

Lời giải chi tiết :

a) Có 5 chất thuộc loại muối: (NH₄)₂SO₄, AgCl, CuCl₂, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃.

b) Có 4 muối tan: (NH₄)₂SO₄, CuCl₂, Ba(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃.

---

Câu hỏi:

11.21

Cho các muối sau: Na₂SO₄, BaCl₂, AgNO₃, K₂CO₃.

a) Gọi tên các muối trên.

b) Viết PTHH của phản ứng giữa các muối trên trong dung dịch (nếu có).

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

a) Gọi tên các muối:

Na₂SO₄: sodium sulfate;

BaCl₂: barium chloride;

AgNO₃: silver nitrate;

K₂CO₃: potassium carbonate.

b) Các PTHH của phản ứng giữa các muối trên trong dung dịch:

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

Na₂SO₄ + 2AgNO₃ → Ag₂SO₄↓ + 2NaNO₃

BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl↓

BaCl₂ + K₂CO₃ → BaCO₃↓ + 2KCl

---

Câu hỏi:

11.22

Hãy viết công thức và gọi tên:

a) 5 muối tan.

b) 3 muối không tan.

Hướng dẫn giải :

Dựa bào khả năng tan trong nước của một số muối

Lời giải chi tiết :

a) 5 muối tan:

NaCl: sodium chloride;

KCl: potassium chloride;

NaNO₃: sodium nitrate;

K₂SO₄: potassium sulfate;

Mg(NO₃)₂: magnesium nitrate.

b) 3 muối không tan:

BaCO₃: barium carbonate;

BaSO₄: barium sulfate;

MgCO₃: magnesium carbonate.

---

Câu hỏi:

11.23

Hoàn thành các PTHH sau:

(1) ? + AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + Ag

(2) NaOH + ? → Al(OH)₃ + Na₂SO₄

(3) ? + ? → KCl + SO₂ + H₂O

(4) BaCl₂ + AgNO₃ → ? + ?

Giải thích vì sao các phản ứng trên có thể xảy ra.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Hoàn thành các phản ứng:

(1) Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓

(2) 6NaOH + Al₂(SO₄)₃ → 2Al(OH)₃↓ + 3Na₂SO₄

(3) K₂SO₃ + 2HCl → 2KCl + SO₂↑ + H₂O

(4) BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl↓

Các phản ứng trên có thể xảy ra do sau phản ứng tạo thành chất không tan hoặc chất khí …

---

Câu hỏi:

11.24

Cho sơ đồ phản ứng:

Muối X + muối Y → muối Z + muối T.

Hãy tìm các cặp X, Y nếu:

a) X là muối chloride, Y là muối nitrate.

b) X là muối của barium, Y là muối của sodium.

Hướng dẫn giải :

Dựa vao tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

a) X là muối NaCl, Y là muối AgNO₃.

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

b) X là muối Ba(NO₃)₂, Y là muối Na₂SO₄.

Ba(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2NaNO₃

---

Câu hỏi:

11.25

Cho một thanh sắt (Fe) vào cốc đựng 200 mL dung dịch CuSO₄ nồng độ a (M). Sau khi phản ứng hoàn toàn, đồng sinh ra bám hết vào thanh sắt. Cân lại thanh sắt thấy khối lượng tăng thêm 0,8 g. Xác định giá trị của a.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phương trình hóa học:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Lời giải chi tiết :

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Số mol Fe phản ứng = số mol CuSO₄ = 0,2a mol = số mol Cu tạo thành.

⇒Khối lượng tăng thêm = khối lượng Cu - khối lượng Fe.

= 64. 0,2a – 56. 0,2a = 0,8 (g).

Vậy a = 0,5.

---

Câu hỏi:

11.26

Cho từng giọt đến hết 100 mL dung dịch Na₂CO₃ vào 200 mL dung dịch HCl 1 M, thoát ra 1,9832 lít (ở 25°C, 1 bar) khí CO₂.

a) Xác định nồng độ ban đầu của dung dịch Na₂CO₃.

b) Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch sau phản ứng, giấy quỳ đổi thành màu gì?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất háo học của muối

Lời giải chi tiết :

a) Na₂CO₃ + 2HCl→ 2NaCl + CO₂ + H₂O

Số mol HCl = 0,2 mol; số mol CO₂ = \(\frac{{1,9832}}{{24,79}} = 0,08mol\)

Số mol HCl phản ứng = 2.n_CO2 = 0,16 (mol).

Vậy HCl dư, Na₂CO₃ hết, số mol Na₂CO₃ = số mol CO₂ = 0,08 mol.

Nồng độ ban đầu của dung dịch Na₂CO₃: \(\frac{{0,08}}{{0,1}}\) = 0,8 (M).

---

Câu hỏi:

11.27

Cho dung dịch chứa 32,5 g muối chloride của một kim loại M tác dụng với 300 mL dung dịch NaOH vừa đủ, thu được 21,4 g kết tủa.

a) Xác định kim loại M và công thức muối chloride.

b) Tính nồng độ của dung dịch NaOH đã dùng.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phương trình hóa học:

MCl_n + nNaOH → M(OH)_n + nNaCl

Lời giải chi tiết :

a) M hoá trị n, muối có công thức MCl_n; số mol muối là a mol.

MCl_n + nNaOH → M(OH)_n + nNaCl

a na a na mol

Ta có:

Khối lượng muối là 32,5 gam nên: a.(M + 35,5n) = 32,5 (1)

Khối lượng kết tủa là 21,4 gam nên: a.(M + 17n) = 21,4 (2)

Từ (1) và (2) ta có: \(\frac{M}{n} = \frac{{56}}{3}\)

Vậy n = 3; M = 56 thoả mãn.

Kim loại M là Fe, muối là FeCl₃.

b) Số mol NaOH = n.a = 3.0,2 = 0,6 mol

Nồng độ dung dịch NaOH đã dùng: \(\frac{{0,6}}{{0,3}} = 2M\)

---

Câu hỏi:

11.28

Cho 14,2 g hỗn hợp X gồm CaCO₃ và MgCO₃ tác dụng với dung dịch HCl dư, thu được 3,7185 lít khí CO₂ (ở 25°C, 1 bar).

a) Xác định khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp X.

b) Tính khối lượng muối chloride thu được.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

n_CO2=\(\frac{{3,718}}{{24,79}} = 0,15mol\)

Gọi số mol CaCO₃ và MgCO₃ trong X lần lượt là a và b (mol).

Phương trình hoá học:

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

a mol

MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O

b mol

a) Theo bài ra:

m_X = 14,2 gam nên 100a + 84b = 14,2 (1)

Theo phương trình hoá học: n_CO2 = a + b = 0,15 (2)

---

Câu hỏi:

11.29

Cho m g hỗn hợp Y gồm NaCl và KCl tác dụng với dung dịch AgNO₃ dư, thu được 8,61 g kết tủa. Tính giá trị của m biết hai chất trong hỗn hợp Y có số mol bằng nhau.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

Phương trình hoá học:

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

a a mol

KCl + AgNO₃ → AgCl↓ + KNO₃

a a mol

Theo phương trình hoá học có tổng số mol kết tủa là a + a = 2a mol.

Khối lượng kết tủa là 8,61 gam nên: 2a.143,5 = 8,61 hay a = 0,03.

Khối lượng hỗn hợp Y là: m = 0,03.58,5 + 0,03.74,5 = 3,99 gam.

---

Câu hỏi:

11.30

Trong xử lý nước nói chung và xử lý nước tại hồ bơi nói riêng, sử dụng soda (hay sodium carbonate, có công thức hoá học Na₂CO₃) là một biện pháp thường dùng. Soda khan là chất bột màu trắng, hút ẩm và dễ tan trong nước, khi tan trong nước toả ra nhiều nhiệt, tạo thành dung dịch có môi trường base. Nước cứng là loại nước chứa hàm lượng chất khoáng cao, chủ yếu là hai ion calcium (Ca²⁺) và magnesium (Mg²⁺). Nước cứng được hình thành khi nước ngầm thấm qua những lớp đá vôi, đá phấn, hoặc thạch cao mà những loại đá này vốn chứa lượng lớn ion calcium và magnesium ở dạng hợp chất. Trong hoạt động thường ngày, nước cứng thường được nhận biết thông qua hiện tượng xà phòng khi pha trong nước sẽ không tạo bọt hoặc sự hình thành cặn vôi trong bình đun nước sôi.

Soda có khả năng làm mềm nước cứng do soda có phản ứng tạo kết tủa với các ion Ca²⁺ và Mg²⁺. Soda còn có tác dụng điều chỉnh độ pH cho nước trong hồ bơi, tạo môi trường để các loại rong, rêu, tảo không thể phát triển, gây ô nhiễm nguồn nước.

a) Viết PTHH của phản ứng xảy ra khi cho soda vào nước cứng có chứa CaCl₂ và MgCl₂. Từ đó giải thích vì sao soda lại dùng để xử lý nước cứng.

b) Viết PTHH của phản ứng xảy ra khi cho soda vào dung dịch HCl. Từ đó giải thích vì sao soda có tác dụng điều chỉnh pH của nước hồ bơi.

c) Em hãy nêu một số ứng dụng khác của soda và tìm hiểu thêm tác hại và lợi ích của nước cứng.

d) Trong các câu sau đây, câu nào đúng, câu nào sai?

1. CO₂ thuộc loại oxide base.

2. Soda phản ứng hoàn toàn với nước tạo NaOH và CO₂.

3. Để bảo quản soda nên cho soda vào các túi nilon kín, không dùng túi giấy.

4. Nước cứng có môi trường acid.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất vật lý và hóa học của muối

Lời giải chi tiết :

a) Phương trình hoá học:

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ ↓ + 2NaCl

Na₂CO₃ + MgCl₂→ MgCO₃↓ + 2NaCl

Các phản ứng trên đã làm kết tủa ion Ca²⁺ và Mg²⁺ tách ra khỏi nước nên có thể làm mềm nước cứng.

b) Na₂CO₃ + 2HCl→ 2NaCl + H₂O + CO₂↑

Phản ứng trên đã trung hoà ion H⁺, làm giảm tính acid của dung dịch do đó soda được dùng để điều chỉnh pH nước hồ bơi.

c) Ứng dụng của soda: sản xuất thuỷ tinh, xà phòng, chất tẩy rửa,... và trong chế biến thực phẩm, dược phẩm,...

Nước cứng có các tác hại như: làm giảm khẩu vị trong nấu ăn, pha trà; quần áo, vải sợi nhanh bị mục nát khi giặt bằng xà phòng trong nước cứng ... nhưng cũng có tác dụng cung cấp nguồn vi lượng khoáng.

d) 1 - sai;

2 - sai;

3 - đúng;

4 - sai.