Nghị luận bàn về vẻ đẹp của câu tứ và hình ảnh trong bài thơ lá đỏ Nguyễn đình Thi Gặp em trên cao lộng gió Rừng lạ ào ào lá đỏ Em đứng bên đường như quê hương. Vai ác bạc vàng súng trường. Đoàn quân vẫn đi vội vã Chào em em gái tiền phương Hẹn gặp nhau nhé giữa Sài Gòn. Em phải cười đôi mắt trong.

văn mẫu 1 :

Có thể nói, Nguyễn Đình Thi là một nghệ sĩ lớn và có tài năng toàn diện, đặc biệt nhờ khả năng sáng tạo và thành công trên nhiều lĩnh vực nghệ thuật. Ông viết tiểu thuyết, truyện ngắn, tiểu luận, phê bình văn học, kịch, nhạc và thơ, ghi dấu ấn trong từng thể loại. Trong bài thơ “Lá đỏ” ông đã thể hiện những nét nghệ thuật hình thức độc đáo. “Lá đỏ” là một trong những bài thơ được viết trước khi quân đội Việt Nam bắt đầu ‘Chiến dich Hồ Chí Minh’, giải phóng hoàn toàn miền Nam nhưng đã báo trước một thắng lợi tất yếu của dân tộc.

Chỉ trong tám câu thơ, Nguyễn Đình Thi đã tái hiện lại cuộc tuần hành vĩ đại của nước ta trong Chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, cuộc tuần hành đưa chúng ta từ đường Trường Sơn vào Sài Gòn, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Bài thơ này là một hình ảnh đẹp, một bài hát hùng tráng, chạm đến trái tim của những người ra trận. Ba hình ảnh chính trong bài thơ này là chiếc lá đỏ, cô gái nơi tiền tuyến và bộ đội mô tả rất khái quát cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước của quân đội và nhân dân ta. Đặc biệt, hình ảnh lá đỏ tạo cảm xúc mạnh mẽ, tượng trưng cho điềm báo, dự báo về thắng lợi tất yếu của dân tộc.

‘Gặp em trên cao lộng gió
Rừng lạ ào ào lá đỏ’

‘Trên cao’ trong bài thơ không chỉ đề cập đến vị trí địa lý (đồi cao, đèo cao) mà còn hàm ý tình cảm. “Cao” ở đây còn mang ý nghĩa cao quý.

Qua Trường Sơn, tác giả nhận thấy rõ mình và cũng nhận ra sức mạnh của dân tộc Việt Nam. Và rồi, trước mắt chúng tôi hiện ra một vẻ đẹp kỳ lạ với những chiếc lá mùa thu. Và số lá đỏ cũng tượng trưng cho bấy nhiêu cảm xúc của tác giả. Điều làm rung động trái tim nhà thơ là những chiếc lá đỏ trên nền trời xanh. Một cơn mưa lá đỏ rơi đáp lại sức sống của người Trường Sơn. Câu tiếp theo là ‘Rừng lạ ào ào lá đỏ’. Chữ “lạ” trong bài thơ để lại ấn tượng trong tôi bởi tôi mới gặp, lần đầu tiên được nhìn thấy lá thu đỏ rực của cao nguyên miền Trung, nên có lẽ cũng lạ chăng? “Kỳ lạ” là một cảm xúc rất thật. ” Điều “kỳ lạ” là giữa chiến trường khốc liệt như vậy lại xuất hiện những chị em trẻ trung, mảnh khảnh nhưng rất kiên cường, ngày đêm phải đối mặt với nguy hiểm và lái ô tô của mình đi trên những con đường hiểm trở, khó khăn. Cảm giác lạ lùng này bỗng chốc biến mất khi nhà thơ nhận ra hình bóng của nàng rất gần gũi và thân thương với chúng ta. Vì đó là đứa con của quê hương, là nơi chúng ta trở về. Hơn nữa, hai chữ ‘lộng gió’ có ý nghĩa trái tim nhân dân sẽ rộng mở, niềm tin sẽ vỗ về họ đón những làn gió cách mạng thắng lợi

Nhân vật trữ tình của bài thơ đứng cao trên dãy Trường Sơn. Ở đó, nhìn thấy toàn bộ Trường Sơn hùng vĩ và cảm nhận được sức mạnh của con người Việt Nam, một khu rừng kỳ lạ với lá đỏ xào xạc. Ở đây có một mối liên hệ giữa lá mùa thu và quân đội. Liệu những chiếc lá sẽ chuyển sang màu đỏ, hay trái tim anh sẽ tràn đầy hận thù và anh sẽ lao vào trận chiến? Giữa mùa gió, Trường Sơn mênh mông. Gió thổi dữ dội, lá mùa thu rơi đầy trời. Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã bước vào giai đoạn cuối, quân ta hành quân nhanh xông vào trận, bước chân uy lực làm rung chuyển núi đồi, bụi đỏ bay mù mịt, làm mờ bầu trời rực lửa. Đội quân Trường Sơn mờ ảo và lá đỏ hòa quyện trong khói lửa là hình ảnh có tính thẩm mỹ rất cao, thể hiện tài năng của nhà thơ. Nguyễn Đình Thi đã sử dụng ngôn từ chân thực và nhịp điệu thơ mạnh mẽ để dung bài thơ giản dị này mô tả những khung cảnh và không khí thật hào hùng, hùng vĩ và đầy màu sắc sử thi.

‘Đoàn quân vẫn đi vội vã
 

Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa’

Con đường này đầy chông gai. ‘Đoàn quân vẫn đi vội vã’, với nhiều bước tiến mạnh mẽ, vội vã, dài làm rung chuyển núi rừng, ‘làm nhòa bầu trời lửa”, vượt qua khó khăn, vượt qua nắng chói chang và đạn phía đằng trước. Bài thơ miêu tả cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, gợi lên không khí hào hùng của giai đoạn cuối của cuộc chiến, chuẩn bị tổng tấn công và đồng loạt nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam. Trong bối cảnh chung này, xuất hiện những hình ảnh đẹp đẽ là biểu tượng của chiến tranh nhân dân – em gái tiền phương, bộ đội liên lạc hay những cô gái trẻ xung phong. Sự có mặt của cô gái trên đỉnh Trường Sơn, nơi tiền tuyến của quê hương, nhắc nhở chúng ta về tương lai của cuộc đấu tranh mà tất cả mọi người đều tham gia, trong đó có những cô gái trẻ, xinh đẹp, mảnh mai lẽ ra phải được sống hoà bình.

Trong không khí sôi sục của cách mạng và ánh sáng của những lý tưởng mới, hình ảnh người phụ nữ hiện lên với vẻ đẹp mới hơn bao giờ hết. Đó là vẻ đẹp của con người hòa mình vào thế giới đó, được giải phóng khỏi xiềng xích bạo lực và xiềng xích của những lễ nghi phong kiến mà làm công việc chung của đất nước. Đây là những nữ thanh niên tình nguyện tại đường Trường Sơn máu lửa. ‘Vai áo bạc’ làm tác giả nhớ lại những ngày đã qua. Nhưng những cô gái mảnh mai này đã vượt qua tất cả và ở đây với khẩu súng trên vai.

Tuy nhiên, quân đội vẫn tiếp tục không ngừng nghỉ, và người lính nhà thơ chỉ có thời gian để ý đến tình trạng Tổ quốc, gửi lời chào và lời hứa.

‘Chào em, em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn’

Người dân đứng bên đường như một biểu tượng, như một điểm mốc, đoàn quân ra đi cùng họ, hân hoan, tin vào chiến thắng Sài Gòn, mục tiêu tấn công đã rất gần và đường đến chiến thắng không còn xa. Sài Gòn là nơi hội tụ của nhiều thế hệ người Việt, là sự đón tiếp bao gồm lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ, lý tưởng độc lập, tự do, sự lạc quan và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng.

văn mẫu 2 : 

Nguyễn Đình Thi từng viết: “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho đường chúng ta đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta phải tự bước lên đường ấy.” Quả thật, nghệ thuật đã chạm đến  trái tim ấm nóng của độc giả để hoà chung nhịp đập với người nghệ sĩ. Cũng vì thế mà bài thơ Lá đỏ của Nguyễn Đình Thi đã đốt lửa trong lòng chúng ta. Để bài thơ có linh hồn chạm đến trái tim mỗi người đọc thì không thể thiếu hình ảnh và cấu tứ của bài thơ.

Bài thơ Lá đỏ được sáng tác vào  tháng 12/1974. Đó là thời điểm cuộc chiến tranh chống Mĩ ở giai đoạn gấp rút. Tất cả quân và dân đang dồn sức cho tiền tuyến, tiến về Sài Gòn. Bài thơ được tác giả viết giữa rừng Trường Sơn, chính sự đồng cảm, ông phải cảm nhận nhân gian, chất gạn những “chữ tả tơi nhất ở đời” (Pautovsky) để tạo nên một tác phẩm nghệ thuật chân chính. Nhà văn, nhà thơ phải có trong mình cái tâm, cái tài, mới có thể cảm nhận mọi giác quan để nói về sự hy sinh mất mát, đớn đau do chiến tranh gây ra và con người lại chính là những cá thể bị tổn hại nhiều nhất… Nhưng cũng chính từ những mất mát, đau thương, mất mát ấy lại hiện lên một vẻ đẹp diệu kỳ, lãng mạn của bức tranh thiên nhiên Trường Sơn bao la, với sắc đỏ phủ trời xanh của màu lá đỏ. Vậy cấu tứ là gì? Và cấu tứ nằm trong bài thơ là ở đấu? Muốn giải thích được điều đó ta phải giải thích khái niệm. Cấu tứ thơ là cách tác giả bố trí và tổ chức các ý và câu thơ trong một bài. Nó không chỉ thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của tác giả mà còn tạo ra sự liên kết giữa các ý, là linh hồn, là mô hình nghệ thuật của tác phẩm, cung cấp cho độc giả một cách cảm nhận để thâm nhập vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm giúp bài thơ có tính thống nhất và cân đối. Qua cấu tứ, tác giả có thể biểu đạt phong cách riêng và sáng tạo nên những hiệu ứng nghệ thuật độc đáo, làm cho bài thơ trở nên hấp dẫn và gây ấn tượng mạnh mẽ lên người đọc. Bài thơ Lá đỏ là một bức tranh đẹp, là một bản nhạc trầm hùng trong lòng người ra trận. Nội dung bài thơ nói về khung cảnh cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, vẻ đẹp của thiên nhiên rừng Trường Sơn; vẻ đẹp của người con gái trẻ trung, tươi tắn và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến. Cấu tứ bài thơ chính là niềm tin của tác giả vào chiến thắng của dân tộc, dự cảm về ngày mai tươi sáng khi đất nước dành được độc lập tự do hoà bình. Bài thơ Lá đỏ là một bức tranh đẹp, là một bản nhạc trầm hùng trong lòng người ra trận. Nội dung bài thơ nói về khung cảnh cuộc hành quân hào hùng, thần tốc, vẻ đẹp của thiên nhiên rừng Trường Sơn; vẻ đẹp của người con gái trẻ trung, tươi tắn và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến.

Ta liên hệ tới hình ảnh những cô thanh niên xung phong trên cao điểm trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê). Điểm chung ở hai bài thơ rằng  họ là những con người trẻ đại diện cho lứa tuổi thanh niên xung phong, luôn xông pha, nhiệt huyết. Mở đầu bài thơ là hình ảnh gặp nhau ở nơi cao, trước hết nói về vị trí địa lý, có thể tác giả gặp nhau từ núi cao, nơi cao. Ở đây không chỉ ám chỉ vị trí địa lý mà còn ám chỉ vị trí tình cảm trong lòng tác giả, tình cảm thiêng liêng này được đặt lên trên mọi cảm xúc. Đó là một nơi đẹp, thoáng đãng, đứng trên cao nguyên lộng gió, chúng tôi cảm nhận được không gian bao la, vô tận. Và trước không gian đó là khung cảnh một rừng lá đỏ tung bay trong gió. Trên bầu trời trong xanh mát mẻ, thứ đập vào mắt là màu đỏ, và màu của lá đỏ dường như tô điểm cho bầu trời Trường Sơn trong làn khói và ngọn lửa do bom đạn rơi xuống mặt đất Trường Sơn. Hình ảnh chiếc lá đỏ ấy đã chạm đến trái tim tác giả. Bao nhiêu chiếc lá đỏ thể hiện tâm tư, tình cảm của tác giả.  ‘’ Gặp em trên cao lộng gió’’ có thể hiểu theo cách khác là tư tưởng cách mạng dồi dào như gió lộng trên cao, tư tưởng của những người trẻ đầy hoài bão, ước mơ, của những cô gái thanh niên xung phong. Màu đỏ của lá tựa như màu đỏ của lá cờ Tổ quốc, của dòng máu chảy trong mỗi trái tim người con đất Việt. Mùa lá đỏ nên thơ ấy đã tô điểm cho bức tranh thiên nhiên thêm hùng tráng và màu đỏ ấy cũng đã vẽ lên sức sống cho con đường Trường Sơn mùa ra trận. Giữa lúc đất nước đang diễn ra cuộc chiến đấu căng co và gay gắt, màu lá đỏ như tiếp thêm sức mạnh cho những người lính trên chiến trường có thêm sức mạnh để chiến đấu vì quê hương, đất nước thân yêu của mình. Hai câu thơ tiếp theo xuất hiện bóng dáng con người, hình ảnh thật đẹp trong cuộc chiến tranh nhân dân – “em gái tiền phương”, nữ chiến sĩ giao liên hay cô gái thanh niên xung phong:

“Em đứng bên đường, như quê hương

Vai áo bạc, quàng súng trường.”

Sự có mặt của những cô gái trên đỉnh Trường Sơn đã góp phần tạo nên một thời kì huy hoàng của Tổ quốc. Hình ảnh cô gái trẻ trung, xinh đẹp, dồi dào sức trẻ. Đáng lẽ ra những cô gái này phải được hưởng cuộc sống yên bình, hạnh phúc. Thế nhưng, vì đất nước còn đang có giặc xâm chiếm, vì lòng yêu Tổ quốc, sẵn sàng hi sinh cho lá cờ của dân tộc mà không ngại khó, ngại khổ.  Nên những cô gái ấy sẵn sàng lên đường, sẵn sàng bớt chút hạnh phúc riêng để góp phần nhỏ bé vào màu cờ của dân tộc. “Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng/ Em đã sống lại rồi, em đã sống!/ Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung/ Không giết được em, người con gái anh hùng!” - Đây là những vần thơ ca ngợi sự dũng cảm, quật cường của chị Trần Thị Lý trong bài thơ “Người con gái Việt Nam” của nhà thơ Tố Hữu. Họ là những cô gái vì sự nghiệp giải phóng quê hương, đất nước, chị sẵn sàng chịu đựng mọi tra tấn, cực hình; chịu đớn đau cả về thể xác lẫn tinh thần; sẵn sàng hy sinh “Cho Lẽ phải ở trên đời”, “Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người!”… Vững tâm, vững lòng và vững tin - mọi thủ đoạn của kẻ thù không khuất phục được chị. Và cuối cùng chị đã trở về thần kỳ giữa những vòng tay yêu thương, chăm sóc tận tình của đồng chí, đồng đội. Từng câu, từng chữ trong bài thơ là lời ngợi ca, thể hiện lòng kính phục trước người con gái quả cảm và phi thường ấy. Có được đất nước hạnh phúc, độc lập như ngày hôm nay, thế hệ ngày ngay không thể quên hình ảnh các chàng trai, cô gái ngày đêm không ngừng nghỉ, thậm chí hi sinh cả tính mạng vì sự nghiệp của Tổ quốc, tất cả đã cùng làm nên những trang lịch sử chói lọi, làm nên “Đất Nước muôn đời”. Hình ảnh “vai áo bạc, quàng súng trường” thật giản dị, thân thương. Đó là chứng tích sau biết bao tháng ngày dầm mưa dãi nắng; cũng là hình ảnh nổi bật giữa núi rừng Trường Sơn “ào ào lá đỏ”.  Cuộc chiến tranh khốc liệt giữa núi rừng Trường Sơn. Đó là con đường đầy gian khổ và khắc nghiệt. Từ láy “vội vã” trong câu thơ “Đoàn quân vẫn đi vội vã” thể hiện sự vội vàng, đi liên tục mà không ngừng nghỉ của đoàn quân. Một tinh thần đi với tư thế hiên ngang, không sợ trời, không sợ đất, không sợ đổ máu, hi sinh.  Đoàn quân ta vẫn bước chân trập trùng, hối hả. Nó như rung chuyển đạp lên mọi khó khăn, thử thách. “Bụi Trường Sơn nhòa trời lửa” bầu trời, khung cảnh Trường Sơn mịt mù, không phải do sương hay do cát bụi mà đây là do bom đạn, súng pháo bay nghi ngút. Khung cảnh thật khốc liệt làm sao. Qua câu thơ này ta có tể cảm nhận được khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp với không khí hào hùng của đoàn quân. Đó là một không gian đẹp và cũng chính là một biểu tượng của chiến tranh đã được bài thơ khắc họa. Hai câu thơ cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất.

‘’Chào em em gái tiền phương

Hẹn gặp nhé giữa Sài Gòn....’’

Tác giả đã cho độc giả cảm nhận được cuộc chiến tranh Trường Sơn vô cùng khốc liệt như thế nhưng những người con gái quả cảm đã chiến đấu hết mình. Điều này cho thấy tình cảm của tác giả về một tương lai tươi sáng -  Việt Nam chiến thắng, giải phóng Sài Gòn.Lời hẹn chứa nhiệt huyết lý tưởng, khoa khát của tuổi trẻ, của lý tưởng độc lập tự do, của niềm lạc quan tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng.. Hình ảnh em ở đây vừa hiện diện của hậu phương đang dồn mọi sức lực cho tiền tuyến vừa là đóng vai trò người lính ở tiền phương. Một lời chào nghe thì rất đơn giản nhưng ẩn sâu bên trong lời chào đấy là lời hứa hẹn về ngày trở lại khi đất nước đã giành được độc lập. Chiến dịch cuối cùng của cuộc trường chinh ấy sẽ mang tên Bác, gặp nhau giữa Sài Gòn là gặp nhau trong ngày toàn thắng. Không còn khói bụi rực trời nữa mà là khung cảnh vui mừng khôn xiết khi đất nước ta giành được độc lập.

“Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”, hình ảnh người phụ nữ kiên cường, bất khuất đã được Nguyễn Đình Thi khắc họa thành công trong tác phẩm’’ Lá đỏ’’ tái hiện hình ảnh chiến trường vô cùng khốc liệt và lý tưởng của tuổi trẻ đã sẵn sàng hi sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Hai câu thơ cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và lời hứa hẹn gặp lại giữa Sài Gòn khi đất nước ta thống nhất.

tham khảo thôi nhé thương con lợn :)))

A. Mở bài

- Giới thiệu  tác giả, tác phẩm

- Khái quát nội dung bài thơ.

B. Thân bài

- Nêu hoàn cảnh sáng tác

- Giải thích cấu tứ trong thơ: Cấu tứ, một yếu tố quan trọng khác của thơ, nằm ở sự pha trộn giữa hình ảnh và ý nghĩa; càng nhiều trải nghiệm về hình tượng, càng khéo léo khai thác ý nghĩa sâu sắc. Đơn giản, cấu tứ là việc biến đổi ý tưởng thành cảm xúc và hình ảnh, mang đến cho bài thơ sự linh hoạt và sâu lắng.

- Phân tích cấu tứ trong bài thơ: niềm tin của tác giả vào chiến thắng của dân tộc, dự cảm về ngày mai tươi sáng khi đất nước dành được độc lập tự do hoà bình.

- Phân tích hình ảnh:

+ Trên cao lộng gió:  nói về vị trí địa lý, chỉ vị trí tình cảm trong lòng tác giả, tình cảm thiêng liêng này được đặt lên trên mọi cảm xúc.

+ Hình ảnh con người: “em gái tiền phương”, "nữ chiến sĩ giao liên",...

C. Kết bài

- Đánh giá chung