Bài 3. Sử học với các lĩnh vực khoa học khác SGK Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo...

? mục I. Trả lời câu hỏi mục I trang 15 SGK Lịch sử 10. Quan sát Hình 3.1 và dựa vào thông tin trong bài học, em hãy giải thích vì sao Sử học là môn khoa học có tính liên ngành.

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc mục I trang 14 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: đối tượng, lĩnh vực, toàn diện, liên kết.

B3: Quan sát Hình 3.1 ta thấy đối tượng nghiên cứu của Sử học là những gì đã xảy ra trong quá khứ gắn liền với con người.

Lời giải chi tiết :

Sử học là môn khoa học có tính liên ngành vì:

- Có đối tượng nghiên cứu rộng, liên quan đến nhiều ngành khoa học ở các lĩnh vực khác nhau.

- Mục tiêu: nhằm phản ánh đầy đủ bức tranh toàn diện của đời sống con người và xã hội loài người.

- Sử dụng tri thức từ các ngành khoa học khác nhau để nghiên cứu một cách toàn diện và khoa học về con người, xã hội loài người.

- Có khả năng liên kết các ngành khoa học với nhau

? mục II câu 1

Trả lời câu hỏi mục II trang 16 SGK Lịch sử 10

1. Sử học hỗ trợ tích cực cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn như thế nào? Vì sao Sử học có khả năng hỗ trợ như vậy?

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc mục II trang 15 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: xã hội loài người, đối tượng, cung cấp thông tin, dự báo xu hướng

Lời giải chi tiết :

* Sử học hỗ trợ một cách tích cực cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn:

- Cung cấp thông tin cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn về bối cảnh hình thành, phát triển.

- Xác định những nhân tố tác động đến quá trình hình thành và phát triển.

- Dự báo xu hướng vận động phát triển cho các ngành khoa học xã hội và nhân văn.

* Sử học có khả năng hỗ trợ như vậy vì:

- Đều có chung đối tượng nghiên cứu là xã hội loài người, nhưng mỗi ngành lại nghiên cứu một lĩnh vực riêng.

- Sử học và các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác có mối liên hệ mật thiết với nhau.

? mục II Câu 2

2. Các hình 3.2, 3.3, 3.4 cho thấy mối liên hệ gì giữa Sử học và các ngành khoa học xã hội nhân văn khác.

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc mục II trang 15 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: xã hội loài người, đối tượng, cung cấp thông tin, dự báo xu hướng

B3: Quan sát hình 3.2, 3.3, 3.4 ta thấy mối liên hệ rõ nét nhất giữa Sử học với Khảo cổ học, nhân chủng học, kiến trúc học,…

Lời giải chi tiết :

Qua các hình ảnh 3.2, 3.3, 3.4 ta thấy Sử học có mối liên hệ mật thiết với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác đặc biệt là Khảo cổ học, nhân chủng học, kiến trúc học,…:

- Các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác hỗ trợ khoa học lịch sử trên các phương diện tri thức, kết quả nghiên cứu,…

- Thành tựu của mỗi ngành khoa học xã hội và nhân văn khác tạo điều kiện giúp cho khoa học lịch sử đạt kết quả tốt hơn.

- Nhờ những tri thức của khảo cổ học đã cung cấp những thông tin quý giá cho Sử học về công cụ, xương, thành lũy, tác phẩm nghệ thuật,… nhờ đó Sử học khái quát được những nét cơ bản về xã hội loài người.

- Những tri thức của nhân chủng học đã giúp Sử học khái quát, tái hiện lại sự hình thành, phát triển, suy vong của các tộc người.

? mục III.1

Trả lời câu hỏi mục III.1 trang 16 SGK Lịch sử 10

Sử học có vai trò như thế nào đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ?

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc mục III-1 trang 16 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: cung cấp, dự báo, xác định, bản chất, vai trò, cơ sở.

Lời giải chi tiết :

Sử học có vai trò hỗ trợ đắc lực cho các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ:

- Cung cấp thông tin và dự báo sự vận động phát triển cho các ngành KHTN trong hoạt động xây dựng và phát triển.

- Xác định chính xác bối cảnh lịch sử, giúp các ngành KHTN xác định vị trí vai trò của chúng trong quá trình phát triển.

- Phục dựng lịch sử phát triển từ đó rút ra bài học kinh nghiệm, thành công và thất bại, làm cơ sở cho những đề xuất phát triển trong tương lai.

? mục III.2

Trả lời câu hỏi mục III.2 trang 17 SGK Lịch sử 10

Các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ có vai trò đối với Sử học?

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc mục III-2 trang 16 SGK.

B2: Các từ khóa cần chú ý: cung cấp, nghiên cứu, sáng tạo, làm sáng tỏ, chức năng.

Lời giải chi tiết :

Các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ hỗ trợ đắc lực cho Sử học:

- Cung cấp những tri thức, kỹ thuật và phương pháp tiếp cận mang tính liên ngành cho Sử học.

- Giúp nhận ra sự sáng tạo của con người trong quá trình vận động phát triển xã hội.

- Hỗ trợ Sử học làm sáng tỏ những vấn đề liên quan đến sự tiến bộ của văn minh nhân loại, từ đó Sử học thực hiện chức năng, nhiệm vụ xã hội của mình.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi phần Luyện tập trang 17 SGK Lịch sử 10

Thống kê các hình ảnh trong bài học (từ Hình 3.2 đến Hình 3.5) theo mẫu sau:

Hướng dẫn giải :

B1: Quan sát các hình 3.2, 3.3, 3.4, 3.5

Lời giải chi tiết :

Vận dụng

Trả lời câu hỏi phần Vận dụng trang 17 SGK Lịch sử 10

Hãy tìm hiểu và trình bày một số ví dụ về sự hỗ trợ của Sử học đối với khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội nhân văn

Hướng dẫn giải :

B1: tìm kiếm trên internet với từ khóa “Sử học và khảo cổ học”, “Khoa học lịch sử và ngôn ngữ học”,…

B2: lựa chọn thông tin

Lời giải chi tiết :

Một số ví dụ về sự hỗ trợ của Sử học đối với khoa học tự nhiên hoặc khoa học xã hội nhân văn:

- Sử học góp phần lí giải quá trình hình thành các con số từ 0-10. Ví dụ: