Bài 27. Acetic acid trang 123, 124, 125 Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức: Giấm là gia vị quen thuộc được sử dụng phổ biến trong chế biến thực phẩm. Chất nào đã tạo nên vị chua...

Câu hỏi trang 123 Mở đầu

Giấm là gia vị quen thuộc được sử dụng phổ biến trong chế biến thực phẩm. Chất nào đã tạo nên vị chua của giấm?

Hướng dẫn giải :

Dựa vào hiểu biết của bản thân

Lời giải chi tiết :

Vị chua của giấm tạo nên từ acetic acid

Câu hỏi trang 123 Hoạt động

Dựa vào mô hình phân tử acetic acid (Hình 27.1), hãy viết công thức phân tử, công thức cấu tạo của acetic acid và so sánh với alkane cùng số nguyên tử carbon về thành phần nguyên tố, nhóm nguyên tử liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào mô hình phân tử acetic acid (Hình 27.1)

Lời giải chi tiết :

Công thức phân tử: C₂H₄O₂

Công thức cấu tạo: CH₃COOH

So với alkane có cùng số nguyên tử carbon (C₂H₆) thì trong phân tử acetic acid có thêm nguyên tử O, và có nhóm – COOH gắn trực tiếp vào nguyên tử C.

Câu hỏi trang 123 Câu hỏi

Trong các chất dưới đây, chất nào có tính chất hóa học đặc trưng giống acetic acid?

A. CH₃OH B. CH₃CHO C. HCOOH D. CH₃COOC₂H₅

Hướng dẫn giải :

Các chất có nhóm – COOH sẽ có tính chất hóa học giống acetic acid

Lời giải chi tiết :

HCOOH có tính chất hóa học giống với acetic acid

Câu hỏi trang 124

Chuẩn bị: dung dịch acetic acid 10%, dung dịch NaOH 10%, Mg, CuO, đá vôi đập nhỏ, ống nghiệm, giấy quỳ tím (hoặc giấy chỉ thị pH), phenolphthalein, đèn cồn, ống hút nhỏ giọt.

Tiến hành:

1. Phản ứng với chất chỉ thị:

Lấy một mẩu giấy quỳ, nhỏ vài giọt dung dịch acetic acid lên mẩu giấy quỳ.

2. Phản ứng với kim loại:

Cho khoảng 2 mL dung dịch acetic acid 10% vào ống nghiệm, thêm tiếp một mảnh Mg vào ống nghiệm

3. Phản ứng với oxide kim loại:

- Cho vào ống nghiệm một ít bột CuO (khoảng 1/3 thìa thủy tinh), sau đó nhỏ khoảng 2 mL dung dịch acetic acid vào ống nghiệm

- Đun nhẹ ống nghiệm trên ngọn lửa đèn cồn

4. Phản ứng với base:

- Cho vào ống nghiệm 1 mL dung dịch 10% thêm tiếp vài giọt phenolphthalein vào ống nghiệm, lắc đều.

- Nhỏ từ từ dung dịch acetic acid 10% vào ống nghiệm cho tới khi mất màu.

5. Phản ứng với đá vôi:

Cho vào ống nghiệm khoảng 1 thìa thủy tinh đá vôi đập nhỏ, thêm tiếp khoảng 1 mL dung dịch acetic acid 10% vào ống nghiệm

Thực hiện các yêu cầu sau:

1. Quan sát hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm trên và từ các kiến thức đã học về acid, hãy nêu tính chất hóa học của acetic acid.

2. Giải thích các hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm trên

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid

Lời giải chi tiết :

1. Tính chất hóa học của acetic acid

+ Làm đổi màu quỳ tím sang hồng

+ Phản ứng được với kim loại tạo muối và khí H₂

+ Phản ứng với oxide kim loại tạo muối và nước

+ Phản ứng với base tạo muối và nước

+ Phản ứng với muối tạo muối mới và acid mới

2. Các hiện tượng trên là do acetic acid có tính chất của acid

Câu hỏi trang 125 Câu hỏi 1

Ấm đun nước sử dụng một tgời gian có thể có lớp cặn (chứa CaCO₃) bám vào đáy và thành ấm. Có thể loại bỏ lớp cặn này bằng giấm ăn. Hãy giải thích.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid

Lời giải chi tiết :

Vì giấm ăn có chứa acetic acid có khả năng hòa tan lớp cặn chứa CaCO₃ theo phương trình hóa học: CaCO₃ + 2CH₃COOH \( \to \)(CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O

Câu hỏi trang 125 Câu hỏi 2

Acetic acid có thể tác dụng được với những chất nào trong các chất sau đây: Zn, KOH, ZnO, NaCl, MgCO₃, Cu? Viết các phương trình hóa học (nếu có)

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid

Lời giải chi tiết :

Acetic acid có thể tác dụng với các chất: Zn, KOH, ZnO, MgCO₃.

PTHH:

Zn + 2CH₃COOH \( \to \)(CH₃COO)₂Zn + H₂

KOH + CH₃COOH \( \to \)CH₃COOK + H₂O

ZnO + 2CH₃COOH \( \to \) (CH₃COO)₂Zn + H₂O

MgCO₃ + 2CH₃COOH \( \to \) (CH₃COO)₂Mg + CO₂ + H₂O

Câu hỏi trang 125 Hoạt động

Dựa vào dấu hiệu nào để khẳng định có phản ứng hóa học xảy ra giữa acetic acid và ethy alcohol.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào tính chất hóa học của acetic acid

Lời giải chi tiết :

Dựa vào sự phân lớp trong ống nghiệm, và có mùi thơm nhẹ.

Câu hỏi trang 125 Câu hỏi 3

Propyl acetate là một ester có mùi thơm đặc trưng của quả lê. Propyl acetate thu được khi đun nóng acetic acid với propyl alcohol (CH₃CH₂CH₂OH) có mặt H₂SO₄ đặc làm xúc tác. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phản ứng của acetic acid với ethylic acohol

Lời giải chi tiết :

Câu hỏi trang 126 Câu hỏi 1

Khi để các loại rượu có độ cồn thấp (rượu vang, rượu mơ, rượu sâm panh,…) tiếp xúc với không khí, sau một thời gian thì các loại rượu này có vị chua. Hãy giải thích.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phản ứng lên men của rượu

Lời giải chi tiết :

PTHH: C₂H₅OH + O₂ \( \to \)CH₃COOH + H₂O

Câu hỏi trang 126 Câu hỏi 2

Em hãy tìm hiểu và trình bày trước lớp cách làm giấm từ quả chín hoặc từ tinh bột

Hướng dẫn giải :

Dựa vào cách điều chế acetic acid

Lời giải chi tiết :

Nguyên liệu: quả táo

Cách làm:

Sơ chế táo, sau đó cắt thành những lát mỏng.

Xếp từng lớp táo vào bình thủy tinh, cho thêm đường phèn vào bình.

Sau đó, dùng màng bọc thực phẩm bịt kín miệng bình. Để một thời gian cho quá trình lên men xảy ra sẽ thu được giấm táo.