Bài tập 4 trang 7 SBT Văn 8 - Kết nối tri thức với cuộc sống: Các sự việc trong đoạn trích được kể theo trình tự như thế nào?...

Bài tập 4. Đọc đoạn trích từ “Vua Quang Trung cưỡi voi ra doanh yên ủi quân lính” đến “Vua Quang Trung bèn sai mở tiệc khao quân, chia quân số ra làm năm đạo, hôm đó là ngày 30 tháng Chạp.” trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh (SGK, tr. 19 – 20) và trả lời các câu hỏi:

Câu hỏi:

Các sự việc trong đoạn trích được kể theo trình tự như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn trích theo yêu cầu đề bài, chú ý cách sắp xếp thứ tự các sự kiện

Lời giải chi tiết :

Các sự việc trong đoạn trích được kể theo trình tự thời gian, việc nào diễn ra trước thì kể trước, việc nào diễn ra sau thì kể sau.

Câu hỏi:

“Trong khoảng vũ trụ, đất nào sao ấy đều đã phân biệt rõ ràng, phương Nam, phương Bắc chia nhau mà cai trị”. Theo em, câu nói của vua Quang Trung trong văn bản này có điểm gì tương đồng với lời của Nguyễn Trãi trong Bình Ngô đại cáo: “Như nước Đại Việt ta từ trước/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu/ Núi sông bờ cõi đã chia/ Phong tục Bắc Nam cũng khác”? Điểm tương đồng đó cho thấy điều gì ở các bậc anh hùng hào kiệt của nước ta trong các thời kì lịch sử?

Hướng dẫn giải :

- Đọc kĩ đoạn trích

- Phương pháp so sánh với Bình Ngô đại cáo

Lời giải chi tiết :

Câu nói của Nguyễn Huệ có nhiều điểm tương đồng với lời của Nguyễn Trãi trong Bình Ngô đại cáo: Cả hai đều khẳng định sự tồn tại độc lập, bình đẳng của một quốc gia phương Nam trước quốc gia phương Bắc; khẳng định ở nước ta đời nào cũng có anh hùng hào kiệt. Đó là sự thật hiển nhiên đã được lịch sử thừa nhận, không thể chối cãi, cũng không thể gộp vào; thể hiện quyền độc lập, tự chủ riêng của nước ta

Qua đây, ta cảm nhận được phẩm chất của những anh hùng trong các thời kì lịch sử khác nhau: lòng tự hào, tự tôn dân tộc; ý thức về độc lập tự chủ; ý chí quyết tâm bảo vệ nền độc lập, chủ quyền lãnh thổ trước mọi kẻ thù xâm lược.

Câu hỏi:

Qua cách hành xử của vua Quang Trung đối với Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân và Ngô Thì Nhậm, em cảm nhận được vẻ đẹp gì của người anh hùng này?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết :

Ta thấy Quang Trung là người sáng suốt, nhạy bén trong việc nhìn người và dùng người. Ông hiểu được điểm mạnh cũng như điểm yếu của các tướng sĩ, khen chê đúng người, đúng việc; biết nhu biết cương nên làm cho tướng sĩ kính phục và một lòng trung thành

Câu hỏi:

“Các ngươi đều là những kẻ có lương tri lương năng, hãy nên cùng ta đồng tâm hiệp lực, để dựng nên công lớn”. Theo em, việc vua Quang Trung dùng từ lương tri, lương năng để nói với các tướng sĩ nhằm mục đích gì?

Hướng dẫn giải :

- Đọc kĩ lời nói nhân vật và phần chú thích

- Áp dụng kiến thức từ Hán Việt

Lời giải chi tiết :

Từ lương tri được dùng để chỉ người có khả năng nhận thức phải trái, đúng sai, tốt xấu; còn từ lương năng là để chỉ năng lực vốn có của con người.

Như vậy, với việc dùng từ lương tri, lương năng, vua Quang Trung muốn khẳng định tất cả các tướng lĩnh, quân sĩ đều là những người biết phải trái, đúng sai, đều là những người có lương tâm, biết yêu nước, thương dân. Đây chính là cách Quang Trung khích lệ được lòng tự trọng, tinh thần tự tôn dân tộc của quân sĩ; thể hiện sự đánh giá cao của bản thân với tài năng, phẩm chất của các tướng sĩ.

Câu hỏi:

Qua đoạn trích, em thấy vua Quang Trung là người như thế nào? Em có nhận xét gì về thái độ của tác giả khi miêu tả nhân vật này?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản, rút ra nhận xét khái quát

Lời giải chi tiết :

- Vua Quang Trung là người mạnh mẽ, quyết đoán; sáng suốt, nhạy bén trong việc nhận định tình hình địch, ta. Ông biết cách khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, tài ăn nói khiến người khác phải nể phục, trung thành. Tầm nhìn chiến lược, tài năng và ý chí quyết tâm bảo vệ độc lập của vua Quang Trung đã góp phần làm nên chiến thắng thần tốc đại phá quân Thanh.

- Qua đoạn trích, ta cũng cảm nhận được thái độ của các tác giả: Ca ngợi trí tuệ và phẩm chất đẹp đẽ của vua Quang Trung; từ đó bộc lộ sự kính trọng, nể phục tài năng của ông.