Trang chủ Tiếng Việt Lớp 5 Hãy xác đinh các nhân tố giao tiếp (ngữ cảnh, ngôn ngữ, diễn ngôn) trong đoạn hội thoại sau: Hôm...
Câu hỏi :

Hãy xác đinh các nhân tố giao tiếp (ngữ cảnh, ngôn ngữ, diễn ngôn) trong đoạn hội thoại sau:

Hôm đó, Ê-đi-xơn vừa đi ra ga thì mẹ ở nhà nổi cơn đau bụng dữ dội. Bố còn bận đi làm. Chị Ta-ni-a vừa ở nhà bạn về, vội chạy đến hỏi:

– Mẹ làm sao thế?

Bà thều thào:

– Đi gọi em và mời bác sĩ Pen-de lại đây ngay cho mẹ.

Chị Ta-ni-a vội đi tìm em ở ngoài ga. Nghe tin mẹ đau, Ê-đi-xơn chạy mời bác sĩ. May mắn, bác sĩ đang ở nhà. Ông đến ngay. Chị Tania chạy tiếp đi tìm bố.

Bác sĩ Pen-de khám bệnh cho bà mẹ và biết là bà đau ruột thừa. Phải mổ ngay, chờ đến sáng thì muộn quá. Trời cứ tối dần, mà dưới ánh sáng đèn dầu thì làm sau mổ được. Bác sĩ đi đi lại lại trong phòng, chưa biết tìm cách nào để kịp cứu người bệnh.

Trong khi đó, Ê-đi-xơn ngồi trên giường bóp trán cho mẹ. Bà mẹ đau quá, có lúc ngất đi.

– Thưa bác sĩ, không mổ ngay thì có làm sao không ạ?

Bác sĩ im lặng.

– Thế, sao bác sĩ không mổ ngay đi!

– Không được cháu ạ. Đèn dầu tù mù thế này thì mổ làm sao được!

– Thắp tất cả đèn dầu lên có được không ạ?

– Không được, mổ như thế thì nguy hiểm lắm. Có đủ ánh sáng, chắc chắn bác mổ được ngay.

Thất vọng, Ê-đi-xơn ôm đầu suy nghĩ, niềm thương mẹ day dứt trong lòng. Đột nhiên, cậu bé nhìn thấy ánh đèn phản chiếu từ mảnh sắt tây trên tủ. Ánh đèn chiếu trông có vẻ sáng trong hơn. Một tia sáng lóe lên trong đầu óc cậu bé:

– Sao ta không mượn tấm gương lớn ở hiệu tạp hóa về và cho phản chiếu lại thật nhiều ánh đèn? Chắc chắn là sẽ sáng hơn nhiều.

Nghĩ sao làm vậy, Ê-đi-xơn chạy ngay đến hiệu tạp hóa, vác tấm gương lớn về. Một lát, tất cả đèn dầu trong nhà được thắp lên và đặt trước gương. Xong xuôi, cậu sang phòng mẹ. Bác sĩ đang ngồi đó, lo lắng. Cậu nói, giọng đầy tự hào:

– Thưa bác sĩ! Đã có đủ ánh sáng rồi đấy. Mời bác sĩ sang xem!

Bác sĩ sang phòng bên xem. Mừng quá, nét mặt ông rạng rỡ hẳn lên:

– Cháu làm thế nào mà được như vậy đấy, hỡi cậu bé thông minh! Bây giờ thì bác sẽ bắt đầu!

Rạng sáng thì mổ xong. Bà mẹ thoát khỏi tay thần chết. Ê-đi-xơn đã cứu được mẹ nhờ sáng kiến của mình.

(Theo sách Ê-đi-xơn)

Lời giải 1 :

(?) Xác định các nhân tố giao tiếp (ngữ cảnh, ngôn ngữ, diễn ngôn) trong đoạn hội thoại sau:

* Ngữ cảnh: 

- Thời gian:

+ Khi trời còn sáng (không được nói rõ trong bài)

+ Buổi tối (khi bác sĩ đã đến khám bệnh.)

+ Rạng sáng (Khi xong ca phẫu thuật.)

- Không gian: ga, tại nhà của Ê-đi-xơn, hiệu tạp hóa.

- Các chi tiết trong bài:

+ "Ê-đi-xơn vừa đi ra ga"

+ "Trời cứ tối dần"

+ "đi đi lại lại trong phòng"

+ "chạy ngay đến hiệu tạp hóa"

+ "Rạng sáng thì mổ xong."

* Ngôn ngữ:

- Ngôn ngữ dễ hiểu, ngắn gọn nhưng truyền tải được đầy đủ nội dung đến người đọc. 

- Các chi tiết trong bài:

+ "Mẹ làm sao thế?"

+ "Đi gọi em và mời bác sĩ Pen-de lại đây ngay cho mẹ."

+ "Sao ta không mượn tấm gương lớn ở hiệu tạp hóa về và cho phản chiếu lại thật nhiều ánh đèn? Chắc chắn là sẽ sáng hơn nhiều."

+ "Thưa bác sĩ, không mổ ngay thì có làm sao không ạ?"

+ "Thế, sao bác sĩ không mổ ngay đi!"

+ " Không được cháu ạ. Đèn dầu tù mù thế này thì mổ làm sao được!"

+ "Thắp tất cả đèn dầu lên có được không ạ? "

+ "Không được, mổ như thế thì nguy hiểm lắm. "

+ "Thưa bác sĩ! Đã có đủ ánh sáng rồi đấy. Mời bác sĩ sang xem!"

+ " Cháu làm thế nào mà được như vậy đấy, hỡi cậu bé thông minh! Bây giờ thì bác sẽ bắt đầu!"

* Diễn ngôn: 

- Miêu tả được đúng tâm trạng, cảm xúc của nhân vật khi nói. (Lo lắng, khẩn cấp).

 - Các chi tiết trong bài:

+ "vội chạy đến hỏi"

+ "Bà thều thào"

+ "Bác sĩ im lặng."

+ "Cậu nói, giọng đầy tự hào"

-------------------------------------------------------------

+  Ngữ cảnh là bối cảnh ngôn ngữ làm cơ sở cho việc sử dụng từ ngữ và tạo lập lời nói, đồng thời làm căn cứ để lĩnh hội thấu đáo lời nói.

+ Ngôn ngữ là một hệ thống giao tiếp có cấu trúc được sử dụng bởi con người. Cấu trúc của ngôn ngữ được gọi là ngữ pháp, còn các thành phần tự do của nó.

+ Diễn ngôn là hiện tượng thuộc khâu giữa một mặt là lời nói, giao tiếp, hành vi ngôn ngữ, và mặt khác, là văn bản đã cố định.

Bạn có biết?

Tiếng Việt là ngôn ngữ của người Việt và là ngôn ngữ chính thức tại Việt Nam. Đây là tiếng mẹ đẻ của khoảng 85% dân cư Việt Nam cùng với hơn 4 triệu Việt kiều. Tiếng Việt còn là ngôn ngữ thứ hai của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam và là ngôn ngữ dân tộc thiểu số tại Cộng hòa Séc. Hãy yêu quý và bảo vệ ngôn ngữ của chúng ta, đồng thời học hỏi và sử dụng nó một cách hiệu quả!

Nguồn :

Wikipedia - Bách khoa toàn thư

Tâm sự lớp 5

Lớp 5 - Là năm cuối cấp tiểu học, áp lực thi cử nhiều và chúng ta sắp phải xa trường lớp, thầy cô, bạn bè thân quen. Đây là năm mà chúng ta sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng hãy tin rằng mọi chuyện sẽ tốt đẹp. Hãy tự tin và luôn cố gắng hết mình!

Nguồn :

sưu tập

Copyright © 2024 Giai BT SGK