Có lẽ nào anh lại mê em

Một cô gái không nhìn rõ mặt

Đại đội thanh niên đi lấp hố bom

Áo em hình như trắng nhất.

“Cạnh giếng nước có bom từ trường

En không rửa, ngủ ngày chân lấm

Ngày em phá nhiểu bom nổ chậm

Đêm nằm mơ nói mớ vang nhà...”

Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa

Thương em, thương em, thương em biết mấy!

Dừng tay cuốc khi em ngoảnh lại

Sẽ giật mình: đường ta mới xây

Đã có độ dài hơn cả độ dài

Của đường sá đời xưa để lại!

Sẽ ra về bao nhiêu cô gái

Một ngày mai, đường sẽ đứng trơ vơ

Để cho đời sau còn thấy ngẩn ngơ

Trước những công trình ngoằn ngoèo trên mặt đất.

Viết bài văn phân tích đoạn trích trên trong bài thơ “Gửi em cô thanh niên xung phong” của nhà thơ Phạm Tiến Duật

Trả lời :

Bài thơ “Gửi em cô thanh niên xung phong” của nhà thơ Phạm Tiến Duật không chỉ là một tác phẩm thể hiện tình cảm chân thành, ngọt ngào giữa người lính và cô gái thanh niên xung phong mà còn phản ánh vẻ đẹp của tình yêu, tinh thần trách nhiệm và sự hy sinh của thế hệ trẻ trong kháng chiến . Đoạn trích trên gửi gắm một tình cảm sâu sắc dành cho người con gái đang tham gia chiến đấu.

Mở đầu bài thơ , câu hỏi tu từ “Có lẽ nào anh lại mê em?” gợi lên sự ngỡ ngàng, bối rối trong lòng người lính trước hình ảnh của cô gái. Hình ảnh “một cô gái không nhìn rõ mặt” thể hiện sự mờ ảo, xa cách nhưng cũng đầy quyến rũ, thể hiện sức hút kì diệu của tình yêu. Câu thơ tiếp theo, “Đại đội thanh niên đi lấp hố bom”, có thể hiểu là không chỉ là sự miêu tả công việc của cô gái mà còn là biểu tượng của sự hy sinh, kiên cường trước những khó khăn, thử thách trong hoàn cảnh chiến tranh.

Hình ảnh “Áo em hình như trắng nhất” là chi tiết đặc sắc diễn tả vẻ đẹp thuần khiết, thanh cao của người con gái giữa bom đạn. Đoạn thơ tiếp theo mở ra không gian sống động, nơi “cạnh giếng nước có bom từ trường”, làm nổi bật lên sự nguy hiểm nhưng cũng hàm chứa tính hiện thực tàn khốc của chiến tranh . Những hình ảnh về “chân lấm” trong công việc khó nhọc và “đêm nằm mơ nói mớ vang nhà” thể hiện nỗi vất vả nhưng đồng thời cũng khắc họa một cuộc sống hồn nhiên, bình dị, có phần lãng mạn giữa bộn bề chiến tranh.

Tiếp theo, những câu thơ “Thương em, thương em, thương em biết mấy!” như một lời nhắc nhở cho độc giả về cảm xúc mãnh liệt của người lính dành cho cô gái. Hành động “dừng tay cuốc khi em ngoảnh lại” cho thấy khoảnh khắc tình cờ mà đẹp đẽ như một sự giao thoa giữa tình yêu và nhiệm vụ. Điều này cũng khiến cho người đọc cảm nhận sâu sắc về khao khát được gần gũi, sẻ chia những khó khăn với người mà mình yêu thương.

Nội dung của đoạn trích không chỉ dừng lại ở tình cảm cá nhân, mà còn hướng tới những giá trị lớn lao hơn. Câu thơ “Sẽ ra về bao nhiêu cô gái” gợi mở một viễn cảnh tương lai, nơi những gì cô gái đã cống hiến sẽ được ghi nhớ, để “đời sau còn thấy ngẩn ngơ”. Hiện thực nghiệt ngã của thời chiến tranh cho những sự hy sinh cao cả trở thành những công trình hữu hình , biểu tượng cho sức mạnh và lòng yêu nước của thanh niên thời bấy giờ.

Tác giả tạo ra một không gian vừa cụ thể vừa trừu tượng, vừa gần gũi vừa xa cách. Tình yêu và trách nhiệm trong công việc đã hòa quyện tạo nên một sức mạnh nội tâm cho người lính. Điều này thể hiện rõ nét trong cách hành văn của Phạm Tiến Duật: giản dị nhưng giàu hình ảnh, cảm xúc chân thành nhưng vô cùng sâu sắc.

Kết lại , đoạn trích trong bài thơ “Gửi em cô thanh niên xung phong” không chỉ biểu hiện tình cảm chân thành của người lính với cô gái mà còn là thông điệp về lòng yêu nước, trách nhiệm và sự hy sinh của thế hệ thanh niên trong kháng chiến. Qua đó, tác phẩm đã khắc họa được hình ảnh cao đẹp của người thanh niên xung phong và tình yêu đẹp trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt.