Nan-In, một thiền sư người Nhật, tiếp một vị giáo sư đại học đến tham vấn về Thiền. Nan-In đãi trà. Ngài chế một cốc đầy và vẫn tiếp tục rót.

Vị giáo sư nhìn cốc nước tràn cho đến khi không nhịn được, bèn lên tiếng: Nó đã đầy tràn rồi, không thêm được nữa đâu!

Nan-In thong thả nói: Thì cũng như chiếc cốc này, ông đã mang đầy tư kiến và thành kiến. Làm sao tôi có thể chỉ cho ông về Thiền nếu ông không cạn cốc của ông?

(Dẫn theo thientongvietnam.net)

Viết bài nghị luận xã hội

Câu chuyện về vị thiền sư người Nhật Nan-in với vị giáo sư đại học muốn tham vấn về thiền đã để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc. Bài học mang tính giáo dục mà câu chuyện đem tới đó chính là nếu như trong lòng chúng ta tràn ngập những thành kiến hay tư kiến có sẵn thì chắc chắn chúng ta sẽ không thể nào sẵn sàng đón nhận thêm bất cứ kiến thức nào.

Hình ảnh chiếc cốc được rót đầy tràn nước là hình ảnh ẩn dụ sâu sắc. Đây là hình ảnh ẩn dụ của hệ tư tưởng con người đã ngập tràn những suy nghĩ, định kiến, vốn tư tưởng và lối suy nghĩ có sẵn không thể thay đổi được. Giống như lời nói cuối bài của vị thiền sư, nếu con người không tạm thời thanh lọc và làm rỗng tâm trí thì sẽ không thể nào mà học hỏi, tiếp nhận thêm bất cứ điều gì.

Tư kiến, định kiến và thành kiến là những hệ tư tưởng, lối mòn suy nghĩ được hình thành trong quá trình sống, lớn lên và trưởng thành. Có những thành kiến tốt, nhưng phần lớn đều mang ý nghĩa tiêu cực. Khi con người vẫn luôn vác hệ tư tưởng "đầy ắp" những thành kiến của mình đi muôn nơi thì sẽ chẳng thể nào học hỏi được thêm điều gì mới. Giống như chiếc máy tính bị đầy bộ nhớ sẽ khó có thể vận hành trơn tru, nhanh nhạy. Con người nếu ngập tràn những tư tưởng lối mòn có sẵn thì khó có thể sẵn sàng tiếp nhận thêm những giá trị mới. Điều này cũng giống như một tờ giấy trắng sẵn sàng để được viết những điều mới mẻ lên và tờ giấy đã không còn chỗ để viết nữa rồi. Những tư tưởng cũ choán lấy tâm trí, điều khiển cách hành xử và suy nghĩ của mỗi người. Nếu ta không thanh lọc bớt thì ta sẽ không sẵn sàng để đón nhận hay học hỏi thêm nhiều điều mới.

Tóm lại, câu chuyện của vị thiền sư Nan-In và vị giáo sư đã để lại trong em nhiều bài học sâu sắc. Trước khi muốn mở rộng vốn hiểu biết của chính mình, ta cần làm rỗng tâm trí và tạm thời gỡ bớt những lối mòn suy nghĩ của bản thân mình.