Trang chủ Ngữ văn Lớp 8 Tìm và phân tích tác dụng  các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh...
Câu hỏi :

Tìm và phân tích tác dụng  các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá".

Lời giải 1 :

`-` Các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"

$*$ Khổ 1

- So sánh: mặt trời xuống biển - hòn lửa

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi hình ảnh mặt trời như hòn lửa đỏ rực đang dần chìm xuống đại dương

+ cho thấy bức tranh hoàng hôn rực rỡ, tráng lệ

- Nhân hóa: sóng - cài then; đêm - sập cửa

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ giúp câu thơ thêm sinh động; hình ảnh thiên nhiên trở nên có hồn, gần gũi với người đọc

+ cho thấy cảnh biển đang chuẩn bị bước vào thời gian nghỉ ngơi. Biển lúc này trông thật gần gũi, thân quen. Những lượn sóng là chiếc then cài cửa, còn màn đêm buông xuống chính là cánh cửa

- Ẩn dụ: câu hát căng buồm cùng gió khơi  

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi niềm vui, sự yêu đời, tinh thần hăng hái, phấn chấn của những người lao động

$*$ Khổ 2

- So sánh: cá thu biển Đông - đoàn thoi

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi hình ảnh những con cá với hình dáng thon dài với số lượng vô cùng nhiều

- Liệt kê: cá bạc, cá thu

`->` Tác dụng: 

+ tạo nhịp điệu cho đoạn thơ

+ làm nổi bật nguồn tài nguyên phong phú mà mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất nơi đây

$*$ Khổ 3

- Nhân hóa:  thuyền - ra đậu dặm xa, dò bụng biển

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ giúp câu thơ thêm sinh động; hình ảnh thuyền trở nên có hồn, gần gũi với người đọc

+ cho thấy con thuyền đang đi xa hơn, tìm kiếm khắp nơi trên biển để tìm nơi có nhiều cá khác

- Nói quá: thuyền ta lái gió với buồm trăng

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ cho thấy con thuyền vốn nhỏ bé trước thiên nhiên bao la, nay đã mang tầm vóc to lớn ngang tầm vũ trụ. Qua đó, làm nổi bật tư thế làm chủ của những người lao động - chủ nhân những chiếc thuyền.

- Ẩn dụ: lái gió, buồm trăng, dàn đan thế trận

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi hình ảnh ngang bằng của thuyền ta so với thiên nhiên. Con thuyền ở đây không hề nhỏ bé, đơn độc mà dường như rất lớn lao, tự tin trước thiên nhiên

+ cho thấy hành động đánh cá của ngư dân. Đánh cá cũng cần phải có chiến lược, được tính toán kĩ lưỡng thì mới có thể bắt được nhiều cá

$*$ Khổ 4

- Liệt kê: cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song

`->` Tác dụng:

+ tạo nhịp điệu cho đoạn thơ

+ gây ấn tượng mạnh với người đọc

+ làm nổi bật nguồn cá phong phú, đa dạng nơi biển cả

- Nhân hóa, ẩn dụ: đêm - thở; lùa nước Hạ Long

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ giúp câu thơ thêm sinh động; hình ảnh đêm trở nên có hồn, gần gũi với người đọc

+ gợi nhịp thở trong đêm của biển

$*$ Khổ 5

- So sánh: biển cho ta cá - lòng mẹ

`->` Tác dụng:

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi hình ảnh biển như người mẹ hiền từ, bao dung. Biển đã nuôi lớn biết bao thế hệ người dân chài lưới trong âm thầm, lặng lẽ

+ thể hiện sự trân trọng, biết ơn chân thành của những người dân chài đối với vùng biển quê hương

- Nhân hóa: nhịp trăng cao - gõ thuyền

`->` Tác dụng:

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ giúp câu thơ thêm sinh động; hình ảnh trăng trở nên có hồn, gần gũi với người đọc

+ gợi hình ảnh trăng cũng tham gia lao động cùng con người. Qua đó, cho thấy sự gắn bó, thân thiết giữa trăng với người

$*$ Khổ 6

- Ẩn dụ: nắng hồng

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ ánh nắng ở đây không chỉ được hiểu theo nghĩa thực mà nó còn mang ý nghĩa ẩn dụ: tượng trưng cho cuộc đời mới, tươi sáng, tương lai mới cho đất nước, con người

$*$ Khổ 7

- Nhân hóa: đoàn thuyền - chạy đua cùng mặt trời; mặt trời - đội biển

`->` Tác dụng: 

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ giúp câu thơ thêm sinh động; hình ảnh đoàn thuyền, mặt trời trở nên gần gũi, có hồn hơn

+ gợi tầm vóc ngang tầm vũ trũ của đoàn thuyền cùng tư thế gấp gáp, khẩn trương của người lao động. Con thuyền lúc này tuy bé nhỏ nhưng có thể sáng ngang với thiên nhiên. Chính con người đã chinh phục, làm nên điều đó. Họ đang tranh thủ thời gian lao động từng chút một để cống hiến cho đất nước

+ gợi cảnh hoàng hôn đang dần xuất hiển trên biển

- Ẩn dụ: màu mới

`->` Tác dụng: 

+  tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi sự bắt đầu cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc của những người dân chài lưới phía Bắc trong công cuộc xây dựng cuộc sống mới.

- Hoán dụ: mắt cá huy hoàng

`->` Tác dụng:

+ tăng sức gợi hình, gợi cảm

+ gợi thành quả lao động rực rỡ của những người dân chài sau một đêm làm việc vất vả, cống hiến  không ngừng nghỉ

Lời giải 2 :

- So sánh : "Mặt trời xuống biển như hòn lửa"

→ Tác dụng : Gợi cho ta cảnh mặt trời từ từ lặn xuống biển, để lại những tia nắng cuối ngày trong khoảng không gian bao la của vũ trụ. Mặt trời như một quả cầu lửa khổng lồ, thật rực rỡ, huy hoàng đang chìm dần xuống biển, từ đó cho thấy sự kì vĩ, huy hoàng rực rỡ của mặt trời.

                       . . . . .

- Nhân hóa : "Sóng cài then", "đêm sập cửa"

→ Tác dụng : Diễn đạt bước đi của thời gian : vũ trụ đi vào trạng thái nghỉ ngơi, không gian yên tĩnh chuyển từ trạng thái động sang tĩnh. Màn đêm buông xuống thật nhanh. Cách của vũ trụ đã lại mở ra một không gian mới : không gian của cuộc sống lao động của con người.

                     . . . . . 

- Ẩn dụ : "Câu hát căng buồm"

→ Tác dụng : Nhấn mạnh đoàn thuyền đánh thức biển đêm, và đây không phải là lần đầu tiên mà là những hoạt động thường xuyên của người đánh cá trên biển, hình ảnh thơ mộng, khỏe khoắn và đầy lãng mạn của người dân lao động làm chủ thiên nhiên, đất nước, sự giàu có của biển cả và cả sự hi vọng về một chuyến ra khơi nhiều hải sản.

                    . . . . . 

- Liệt kê : "Cá chụ, cá chim, cá đé, cá song"

→ Tác dụng : Gợi tả sự phong phú và giàu có của biển cả, của mẹ thiên nhiên.

                    . . . . . 

- Nhân hóa : "Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời"

→ Tác dụng : Khiến cho hình ảnh hào hùng, vừa chân thực vừa lãng mạn. Qua đó cho thấy thiên nhiên luôn đồng hành của con người, hỗ trợ con người hoàn thành công việc lao động và nâng đỡ con người về với đất liền.

                   . . . . . 

- Nhân hóa : "Mặt trời đội biển nhô màu mới"

→ Tác dụng : Gợi tả dưới ánh bình minh báo hiệu một ngày mới tinh khôi, con người đã trở về. Thiên nhiên hòa quyện vào công việc lao động của con người, chứng kiến thành quả lao động tốt đẹp của con người.

Bạn có biết?

Ngữ văn là môn khoa học nghiên cứu ngôn ngữ qua việc phân tích có phê phán những văn bản lưu truyền lại. Đây là môn học giúp chúng ta hiểu biết sâu sắc hơn về ngôn ngữ, văn hóa và tư tưởng. Việc đọc và viết trong môn Ngữ văn không chỉ là kỹ năng, mà còn là nghệ thuật. Hãy để ngôn từ của bạn bay cao và khám phá thế giới văn chương!

Nguồn :

TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆT

Tâm sự lớp 8

Lớp 8 - Năm thứ ba ở cấp trung học cơ sở, học tập bắt đầu nặng dần và sang năm lại là năm cuối cấp, áp lực lớn dần. Hãy chú ý đến sức khỏe, cân bằng giữa học và nghỉ ngơi để đạt hiệu quả tốt nhất!

Nguồn :

sưu tập

Copyright © 2024 Giai BT SGK