Phân tích khổ 1-2 sang thu

Bài làm:

         Trong nền văn học Việt Nam, Hữu Thỉnh là thuộc thế hệ các nhà thơ trưởng thành trong phong trào kháng chiến chống Mỹ. Thơ ông thiên về vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên và cuộc sống. “Sang thu” là tác phẩm tiêu biểu thể hiện rõ điều này. Qua bài thơ, chúng ta có thể thấy được những cảm nhận sâu sắc về sự chuyển biến của đất trời trong khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu cùng giọng thơ trong sáng, nhẹ nhàng, giàu cảm xúc.

         Bao giờ cũng thế, tín hiệu luôn là thứ để ta nhận biết sự hiện của bất kì điều gì, nhưng điều khiến cho người đọc thấy thú vị và bất ngờ, đó là tín hiệu mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se”

         Nếu như trong “Đất nước”. hương cốm mới thơm mùi lúa non đã phả vào trang thơ của Nguyễn Đình Thi để gọi dậy hương vị về một thu Hà Nội nay đã xa, thì trong thơ Hữu Thỉnh mùa thu lại được gợi nên bằng hương ổi. Hương ổi vốn vô hình, chỉ có thể cảm nhận bằng những rung cảm tinh tế của tâm hồn nghệ sĩ, thế nhưng động từ “phả” trong câu thơ dưới đã tạo cho người đọc cảm giác mãnh liệt hơn về sự hòa quyện nồng nàn giữa hương ổi và gió se. Hương ổi quê hương mộc mạc, giản dị, như đang thì thầm trong gió rằng nàng thu đã ghé chơi, rằng nhân gian lại được một lần ngắm cảnh trời trong xanh biếc, nhưng phải chăng hương ổi trong thơ Hữu Thỉnh còn gợi về hương vị của tuổi thơ, của quê hương dấu yêu mang những êm đềm một thuở. Có lẽ vì thế mà Sang thu không phải là lần đầu hương ổi được nhắc đến trong thơ ông. Không chỉ cảm nhận bằng khứu giác, xúc giác, Hữu Thỉnh còn đề thơ vào lòng người khi dường như đang nghe cả nhịp bước chuyển mình tinh tế của mùa thu:

“Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”.

          Từ láy “chùng chình” giúp người đọc hình dung thu đến như một nàng thiếu nữ duyên dáng đang  nghe thăm trần gian, đang mang phấn thông vàng của tình yêu đến muôn nơi, để gửi hương cho gió, để đề thơ vào cảnh vật. Cái chùng chình vốn vô hình, dịu nhẹ mà cũng ngập ngừng ấy, hồn thơ của Hữu Thỉnh đã kịp nắm bắt, nhưng vẫn còn băn khoăn lưỡng lự, “hình như” thu đã về mà vẫn chưa về hẳn, thu mới chỉ đang dạm ngõ chứ chưa bén duyên ở muôn nơi. Cái hình như vang lên nghe vừa mang sắc thái thảng thốt, ngỡ ngàng lại cũng nhẹ nhàng như một tiếng reo vui “đây mùa thu đã về” rồi.

          Nếu như ở khổ thơ trên, mùa thu được cảm nhận, được lắng nghe ở trong thế giới nội cảm của Hữu Thỉnh thì đến khổ thơ tiếp sau, đôi mắt của ông đã mở rộng điểm nhìn, quan sát cảnh vật ở một không gian bao quát, toàn cảnh hơn:

"Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội và

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu"

           Thiên nhiên cũng như đang chuyển mình trên trang thơ của Hữu Thỉnh, chọn cảnh điểm tên, chỉ một vài nét phác họa thô sơ, Hữu như đang họa nên một bức tranh mùa thu trên trang hoa tờ hoa của mình vậy. Dòng sông qua cái nắng nồng mùa hạ, không còn chảy xiết một cách dữ dội đầy giận dữ mà êm đềm hơn, yên ả hơn, nhân hóa gọi con sông được lúc “dềnh dàng”, Hữu Thỉnh tưởng như đã bỏ một chút nét buồn của mùa thu cho con sông quê hương, bỏ một chút nét đợi nét chờ cho dòng chảy của xứ sở, khiến con sông hiện lên hiền hòa biết mấy. Nhưng ngược với chuyển động của dòng sông, những đàn chim lại nô nức bay về phương Nam tránh rét, nên những cánh chim thoáng nét lo âu “vội vã” trên khoảng trời của riêng mình. Song có lẽ, ấn tượng hơn cả với người đọc là hình ảnh đám mây “vắt nửa mình sang thu”. Động từ “vắt” thật duyên, thật đẹp biết mấy, đã nhân hóa dòng sông giống như chiếc khăn voan mềm mại, duyên dáng, như người thiếu nữ thôn quê ngập ngừng e thẹn, mà cũng như bỏ ngỏ một chút nhớ chút thương cho mùa hè đã qua, một chút hẹn chút mong chờ mùa thu đang gõ cửa. Hình ảnh đám mây vắt nửa mình hay chính là thời khắc giao mùa không tên, nhưng Hữu Thỉnh một lần nữa đã hữu hình hóa những chuyển động vô hình, gần gũi hóa những rung cảm tinh tế xa xôi ấy trên trang viết của mình. Lắng nghe cả được bước đi của thời gian, cả thiên nhiên cảnh vật, không có một tâm hồn đan dệt bởi những sợi tơ tinh tế, Hữu Thỉnh sao có thể bén duyên với khoảnh khắc “sang thu” đẹp đến nao lòng như vậy.

           Bằng cảm nhận tinh tế và cách dùng từ tự nhiên, chân thật, cùng nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa tài tình, Hữu Thỉnh đã vẽ nên bức tranh đặc sắc về thời điểm giao mùa hạ – thu ở nông thôn đồng bằng Bắc bộ. Với bài Sang thu, Hữu Thỉnh đã góp thêm một nét thu mang dấu ấn riêng của mình vào những chùm thơ thu hay và đẹp của thơ ca Việt Nam.

$@daoquocthai20$

~ Bài mình có sẵn ạ ~ Mong bạn tham khảo !