phân tích khổ 3,4 của bài thơ viếng lăng bác

 không chép mạng ạ

Nhà thơ Viễn Phương có tên thật là Phan Thanh Viễn. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ, ông hoạt động ở chiến trường Nam Bộ và là một cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng ở miền Nam thời chống Mĩ cứu nước. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông là: "Anh hùng mìn gạt", "Như mây mùa xuân", "Lòng mẹ",… Ở những bài thơ của Viễn Phương, người đọc thấy được phong cách thơ giàu cảm xúc nhưng không bi lụy mà mang chút nền nã, thì thầm, bâng khuâng. Bài thơ Viếng lăng Bác được sáng tác vào tháng 4 năm 1976. Khi cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc thắng lợi, đất nước nước thống nhất, lăng Bác Hồ mới được khánh thành. Viễn phương ra Bắc thăm Bác, nhà thơ đã viết bài thơ này và được in trong tập “Như mây mùa xuân” năm 1978. Trong bài thơ, hai khổ thơ ba và bốn đã thể hiện được sự xúc động, kính yêu khi ở trong lăng Bác và sự lưu luyến, bịn rịn của nhà thơ trước khi rời lăng Bác.

Khổ thơ thứ ba đã thể hiện được sự xúc động, kính yêu và đong đầy tình cảm của nhà thơ Viễn Phương dành cho Bác khi vào trong lăng. 

"Bác nằm trong giấc ngủ bình yên

Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền

Vẫn biết trời xanh là mãi mãi

Mà sao nghe nhói ở trong tim!

Câu thơ "Bác nằm trong giấc ngủ bình yên" gợi ra một khung cảnh bình yên mà vị lãnh tụ vĩ đại kính yêu của dân tộc đã đi sâu vào giấc ngủ vĩnh hằng cùng trời đất. Cách nói giảm nói tránh của tác giả giúp cho người đọc cảm nhận được sự bình yên và bất tử cùng trời đất của Bác thay vì cái chết. Bác đã mãi mãi đi vào giấc ngủ bình yên, đi vào trời đất và tư tưởng của Người vẫn luôn làm ngọn đèn soi đường chỉ lối cho phương hướng của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh "giữa một vầng trăng sáng dịu hiền" có hai cách hiểu. Một là hình ảnh tả thực cho ánh sáng bên trong lăng, hai là tác giả muốn biểu thị sự vĩnh hằng của Bác khi Bác ra đi và vẫn luôn đồng hành cùng với trời đất, những hình tượng thiên nhiên bất diệt như "trăng". Từ "dịu hiền" là một tính từ gợi khung cảnh bình yên trong lăng và tình cảm chân thành của nhà thơ khi chứng kiến khung cảnh trong lăng. Hình ảnh "trời xanh là mãi mãi" ở câu thơ thứ 3 gợi ra sự bất tử mãi mãi của Bác cùng với thiên nhiên, vũ trụ. Khi miêu tả Bác, nhà thơ sử dụng những hình ảnh thiên nhiên bất tử như "vầng trăng, trời xanh" để nói về Người cùng với tất cả sự kính yêu, thương nhớ. Tiếp theo, câu thơ "Mà sao nghe nhói ở trong tim!" như một lời cảm thán tiếc nuối, đau lòng của nhà thơ đối với sự ra đi của Bác. Dù nhà thơ đã tự nhủ rằng Bác vẫn luôn tồn tại cùng trời đất, cùng dân tộc nhưng sự ra đi của Bác vẫn là sự mất mát vô cùng lớn đối với người dân, giống như sự ra đi của một người cha vĩ đại trong gia đình dân tộc Việt Nam vậy. Tóm lại, khổ thơ thứ ba đã thể hiện được những cảm xúc kính yêu của nhà thơ đối với vị cha già kính yêu của dân tộc.

Trong khổ thơ cuối, nhà thơ Viễn Phương đã thể hiện cảm xúc lưu luyến, bịn rịn trước khi rời lăng Bác. Thật vậy, nếu như những dòng thơ trên là nỗi đau buồn, thương nhớ của một người con miền Nam đối với Hồ Chủ tịch vĩ đại thì khổ thơ cuối đã thể hiện sự lưu luyến ko muốn rời xa đối với Bác:
"Mai về miền Nam thương trào nước mắt
....
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này".
Cụm từ "thương trào nước mắt" thể hiện một nỗi buồn thương mãi mãi khôn nguôi trong lòng tác giả đối với sự ra đi của Bác và việc sắp phải xa Bác. Khi sắp phải trở về miền Nam, tâm trạng của nhà thơ như tâm trạng của 1 người con sắp phải xa cha, đau buồn vô cùng. Tiếp theo, tác giả dùng điệp ngữ "muốn làm" để thể hiện khát vọng muốn được hóa thân vào những thứ bé nhỏ để được mãi ở bên Bác. Những hình ảnh bình dị như "con chim hót, đóa hoa tỏa hương" thể hiện được sự khát khao công hiến, muốn được dâng hiến cho Bác. Chao ôi, đây là một ước mơ vô cùng bình dị mà lớn lao của tác giả. Nhưng quan trọng hơn, tác giả muốn được làm "cây tre trung hiếu". Cây tre trung hiếu dường như là hình ảnh của người dân Việt Nam với những phẩm chất bình dị, kiên cường, trung hiếu. Dường như, tác giả khao khát được hóa thân vào những thứ bình dị để được mãi mãi ở bên Bác, được Bác soi sáng cho con đường đi của dân tộc Việt Nam. Những cảm xúc của tác giả là những cảm xúc vô cùng chân thực, bình dị mà cao đẹp, đó là tâm trạng của một người con trước vị cha già kính yêu của dân tộc.

Tóm lại, hai khổ thơ cuối đã thể hiện được sự xúc động, đong đầy tình cảm và cảm xúc lưu luyến, bịn rịn khi ở trong lăng và trước khi rời lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương.