Bài 1. Từ trường trang 52, 53, 54 Vật lý 12 Cánh diều: Ta đã biết vùng không gian xung quanh nam châm (hoặc dây dân mang dòng điện) có từ trường...

Câu hỏi:

Ta đã biết vùng không gian xung quanh nam châm (hoặc dây dân mang dòng điện) có từ trường. Từ trường do nam châm điện tạo ra có nhiều ứng dụng. Ở tàu đệm từ (Hình 1.1), từ trường do các nam châm điện ở đường ray và thân tàu làm cho tàu chuyển động với tốc độ cao mà không tiếp xúc với đường ray như tàu hoa hoặc tàu điện thông thường. Bằng các giác quan, ta không thể nhận biết được từ trường. Làm thế nào để hình dung ra từ trường?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải chi tiết :

Để hình dung ra từ trường, ta có thể dùng các công cụ đo lường như cảm biến từ trường, máy đo từ trường, nam châm thử,…

Câu hỏi:

Đề xuất và thực hiện phương án thí nghiệm để chứng tỏ: Khi ở gần nhau, một đoạn dây dẫn có dòng điện và một nam châm tác dụng lực lên nhau.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào mục đích thí nghiệm trả lời

Lời giải chi tiết :

Dụng cụ:

Dây dẫn điện

Kim nam châm

Nguồn điện

Tiến hành:

Bước 1: Đặt đoạn dây song song với kim nam châm.

Bước 2: Cho dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn.

Bước 3: Quan sát hiện tượng xảy ra.

Ta thấy kim nam châm bị lệch hướng, chứng tỏ rằng có lực tương tác giữa đoạn dây dẫn và nam châm.

Câu hỏi:

Treo một thanh nam châm như Hình 1.2. Dùng một thanh nam châm khác, không chạm vào thanh nam châm ở dây treo, làm thế nào để thanh nam châm ở dây treo có thể quay xung quanh trục trùng với dây treo?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết :

Ta có thể đưa thanh nam châm khác lại gần thanh nam châm được treo, sao cho hai cực cùng dấu ở gần nhau, để tạo ra lực đẩy từ đó thanh nam châm ở dây treo có thể quay xung quanh trục trùng với dây treo.

Câu hỏi:

Vì sao mạt sắt trong thí nghiệm Hình 1.5 lại được sắp xếp thành hình dạng nhất định?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết :

Do từ trường của nam châm hút mạt sắt nên mạt sắt được xếp thành hình dạng nhất định.

Câu hỏi:

Ở Hình 1.6, mũi tên chỉ hướng bắc của từ trường Trái Đất. Hãy xác định cực từ của kim nam châm.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết :

Câu hỏi:

Dụng cụ

Thanh nam châm, mạt sắt, hộp mica có thành và đáy bằng nhựa trong (Hình 1.4).

Tiến hành

Rải đều mạt sắt lên mặt trên của đáy hộp. Đặt hộp lên một thanh nam châm rồi gõ nhẹ vào thành hộp. Quan sát sự sắp xếp mạt sắt ở đáy hộp.

Kết quả

Sự sắp xếp mạt sắt trong một lần thí nghiệm được cho ở Hình 1.5.

Hướng dẫn giải :

Thực hiện thí nghiệm theo hướng dẫn

Lời giải chi tiết :

Quan sát sự sắp xếp mạt sắt ở đáy hộp

Câu hỏi:

Cho một thanh nam châm và một kim nam châm nhỏ. Vẽ đường sức từ xung quanh thanh nam châm này.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết :

Câu hỏi:

Hãy xác định cực từ của thanh nam châm ở Hình 1.16.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng lí thuyết từ trường

Lời giải chi tiết :