Bài 19: Luyện tập về từ đồng nghĩa và từ đa nghĩa trang 99 Tiếng Việt 5 tập 2 Kết nối tri thức: Mà lại gọi: con sông?...

Câu 1

Chọn từ thích hợp nhất trong các từ đồng nghĩa (in nghiêng) thay cho mỗi bóng hoa.

Từ nhỏ, Lương Thế Vinh đã * (lừng danh/ nổi tiếng/ nức tiếng) về óc * (xem xét/ nhìn/ quan sát) và tính toán. Một hôm, cậu đem một quả bưởi ra bãi cỏ làm bóng chơi với các bạn. Đang chơi, bỗng quả bưởi * (lăn/bay) xuống một cái hố gần đó. Bọn trẻ nhìn xuống cái hố đầy nuối tiếc. Vinh bảo bọn trẻ lấy nước đổ vào cái hố ấy. Nước * (dâng/ tăng) đến đâu, bưởi nổi lên đến đó.

(Theo Vũ Ngọc Khánh)

Hướng dẫn giải :

Em đọc kĩ đoạn văn để chọn từ thích hợp.

Lời giải chi tiết :

Từ nhỏ, Lương Thế Vinh đã nổi tiếngvề óc quan sát và tính toán. Một hôm, cậu đem một quả bưởi ra bãi cỏ làm bóng chơi với các bạn. Đang chơi, bỗng quả bưởi lăn xuống một cái hố gần đó. Bọn trẻ nhìn xuống cái hố đầy nuối tiếc. Vinh bảo bọn trẻ lấy nước đổ vào cái hố ấy. Nước dâng đến đâu, bưởi nổi lên đến đó.

Câu 2

Tìm từ không đồng nghĩa với những từ còn lại trong mỗi dãy từ sau:

a. nhân dân, đồng bào, bạn bè, quốc dân

b. dũng cảm, liều lĩnh, gan dạ, can đảm

c. tổ quốc, non sông, nhà nước, đất nước

Hướng dẫn giải :

Em đọc kĩ các dãy từ, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết :

a. bạn bè

b. liều lĩnh

c. nhà nước

Câu 3

Đọc đoạn thơ dưới đây và thực hiện yêu cầu.

Không có chân có cánh

Mà lại gọi: con sông?

Không có lá có cành

Lại gọi là: ngọn gió?

(Xuân Quỳnh)

a. Mỗi từ in đậm trong đoạn thơ trên được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?

b. Đặt một câu có từ in đậm được sử dụng với nghĩa chuyển.

M: Rừng là lá phổi xanh của trái đất.

Hướng dẫn giải :

Em đọc kĩ đoạn thơ, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết :

- Chân: nghĩa gốc

- Cánh: nghĩa gốc

- Lá: nghĩa gốc

- Ngọn: nghĩa chuyển

b. Câu có từ in đậm được sử dụng với nghĩa chuyển:

– Cầu vồng sau mưa như mọc từ chân núi.

– Cánh đồng lúa vào mùa chín thơm cả một vùng quê.

– Lá cờ Tổ quốc tung bay trên nóc nhà.

– Bên bếp, những ngọn lửa bập bùng cháy.

Câu 4

Từ ăn trong mỗi nhóm từ dưới đây mang nghĩa nào?

Hướng dẫn giải :

Em đọc kĩ các từ và nghĩa để tìm nghĩa phù hợp.

Lời giải chi tiết :

Câu 5

Viết đoạn văn (3 – 4 câu) nêu cảm nghĩ của em về danh y Tuệ Tĩnh, trong đó có sử dụng một cặp từ đồng nghĩa.

Hướng dẫn giải :

Em suy nghĩ và viết đoạn văn theo yêu cầu.

Lời giải chi tiết :

Cuộc đời của danh y Tuệ Tĩnh thật vẻ vang và đầy tự hào. Người lương y này tận dụng những gì sẵn có, coi nhiệm vụ chữa bệnh cho nhân dân, quân sĩ là trên hết. Có lẽ phần nào nhờ công của ông, nhân dân ta mới phát hiện và áp dụng cách dùng cây cỏ trong tự nhiên làm thuốc chữa bệnh phổ biến như ngày nay.