Soạn bài Đánh nhau với cối xay gió Văn 8 tập 2 Cánh diều : Hai thầy trò đã phát hiện ra điều gì và nhận định ra sao?...

Câu hỏi:

(trang 63, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc trước truyện Đánh nhau với cối xay gió; tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Mi-ghen đơ Xéc-van-tét (Miguel de Cervantes) và tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Hướng dẫn giải :

Đọc trước văn bản và tìm hiểu thêm về tác giả

Lời giải chi tiết :

Tác giả

- Miguel de Cervantes Saavedra (1547 – 1616), sinh ra tại thị trấn gần thủ đô Ma Đrít (Tây Ban Nha) trong một gia đình quý tộc nhỏ, đã sa sút. Ông thân sinh ra Xec-van-tec làm nghề thầy thuốc, phải lang thang từ tỉnh này sang tỉnh khác để kiếm tiền nuôi sống bảy đứa con.

- Ông sáng tạo ra kiểu nhân vật lưỡng diện: vừa điên rồ, vừa sáng suốt, dùng tiếng cười và thủ pháp lạ hóa điêu luyện trong việc bóc trần những thói hư, tật xấu của con người và xã hội.

Tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Đôn Ki-hô-tê, Don Quixote, Don Quijote, Don Quijote hay Đông-Ki-Sốt (tiếng Tây Ban Nha: Don Quixote de la Mancha) là tiểu thuyết của nhà văn Tây Ban Nha Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616). Tác phẩm còn có tên đầy đủ là El Ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha (Đôn Kihôtê, nhà hiệp sĩ quý tộc tài ba xứ Mancha). Phần đầu tiên được xuất bản năm 1605 và phần thứ 2 xuất bản năm 1615. Đây là một trong những tiểu thuyết viết sớm nhất bằng ngôn ngữ châu Âu hiện đại và có thể cho rằng là tác phẩm gây ảnh hưởng và điển hình nhất trong danh sách các tác phẩm của văn học Tây Ban Nha. Đôn Kihôtê được coi là một trong số ít tác phẩm có nhiều người đọc nhất trong văn học phương Tây; một cuộc điều tra năm 2002 do Viện Nobel Na Uy tiến hành đã cho thấy đây là tiểu thuyết hay nhất trong mọi thời đại.

* Tác giả:

- Xéc- van- tét (1547- 1616) tên đầy đủ là Miguel de Cervantes Saavedra

- Quê quán: là nhà văn người Tây Ban Nha

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:

+ Ông được sinh ra trong một gia đình quý tộc nhỏ và sa sút

+ Khi 22 tuổi, ông đến Ý, đúng vào thời kỳ Phục Hưng và làm người hầu cho một Hồng y giáo chủ- đây là một cơ hội để ông có thể đọc sách và học tập.

+ Ông bị bắt giam ở An- giê từ năm 1575 đến năm 1580 và sống nghèo túng

+ Tác phẩm tiêu biểu: Tiểu thuyết kiểu mẫu, Hành trình đến Parnassus nhưng thành công hơn cả là tiểu thuyết hiệp sĩ Đôn-ki-ho-te

* Tác phẩm:

- Văn bản trích từ chương 8, 9 của tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê

1. Tác giả

- Miguel de Cervantes Saavedra (1547 – 1616), sinh ra tại thị trấn gần thủ đô Mađrít (Tây Ban Nha) trong một gia đình quý tộc nhỏ, đã sa sút. Ông thân sinh ra Xec-van-tec làm nghề thầy thuốc, phải lang thang từ tỉnh này sang tỉnh khác để kiếm tiền nuôi sống bảy đứa con.

- Ông sáng tạo ra kiểu nhân vật lưỡng diện: vừa điên rồ, vừa sáng suốt, dùng tiếng cười và thủ pháp lạ hóa điêu luyện trong việc bóc trần những thói hư, tật xấu của con người và xã hội.

2. Tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê (Don Quixote).

Đôn Ki-hô-tê, Don Quixote, Don Kijote, Don Quijote hay Đông-Ki-Sốt (tiếng Tây Ban Nha: Don Quixote de la Mancha) là tiểu thuyết của nhà văn Tây Ban Nha Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616). Tác phẩm còn có tên đầy đủ là El Ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha (Đôn Kihôtê, nhà hiệp sĩ quý tộc tài ba xứMancha). Phần đầu tiên được xuất bản năm 1605 và phần thứ 2 xuất bản năm 1615. Đây là một trong những tiểu thuyết viết sớm nhất bằng ngôn ngữ châu Âu hiện đại và có thể cho rằng là tác phẩm gây ảnh hưởng và điển hình nhất trong danh sách các tác phẩm của văn học Tây Ban Nha. Đôn Kihôtê được coi là một trong số ít tác phẩm có nhiều người đọc nhất trong văn học phương Tây; một cuộc điều tra năm 2002 do Viện Nobel Na Uy tiến hành đã cho thấy đây là tiểu thuyết hay nhất trong mọi thời đại.

Câu hỏi:

Câu 1 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Hai thầy trò đã phát hiện ra điều gì và nhận định ra sao?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn văn bản

Lời giải chi tiết :

Hai thầy trò phát hiện có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng.

Đôn Ki-hô-tê nhận định những chiếc cối xay gió giữa đồng đó là những gã khổng lồ ghê gớm.

- Phát hiện có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng.

- Đôn Ki-hô-tê nhận định đó là những gã khổng lồ ghê gớm.

Câu hỏi:

Câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Diễn biến sự việc như thế nào? Hậu quả ra sao?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn văn bản ứng với câu hỏi

Lời giải chi tiết :

- Đôn Ki-hô-tê xông vào đánh cối xay gió. Trong trận giao chiến: lấy khiên che kín thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.

- Kết quả: Giáo gãy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.

- Đôn Ki-hô-tê xông vào đánh cối xay gió.

- Kết quả: Giáo gãy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.

- Xông vào đánh cối xay gió. Trong trận giao chiến: lấy khiên che kín thân, cầm ngọn giáo, thúc ngựa phi thẳng tới chiếc cối xay gió gần nhất, đâm giáo vào cánh quạt.

- Kết quả: Giáo gẫy tan tành, người và ngựa lăn ra xa, ngựa: toạc nửa vai.

Câu hỏi:

Câu 3 (trang 65, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô về vấn đề bị thương như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn văn bản ứng với câu hỏi

Lời giải chi tiết :

Quan điểm của Đôn Ki-hô-tê về vấn đề bị thương: "các hiện sĩ giang hồ bị thương thế nào cũng không được rên rỉ, dù xổ cả gan ruột ra ngoài”.

Quan điểm của Xan-chô về vấn đề bị thương: "chỉ cần hơi đau một chút là tôi rên rỉ ngày, trừ phi đến cả giám mã của hiệp sĩ giang hồ cũng bị cấm không được rên rỉ.”

- Đôn Ki-hô-tê: dù bị thương thế nào cũng không được rên rỉ

- Xan-chô: chỉ cần đau một chút là rên rỉ

Câu hỏi:

Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Xác định nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió. Theo em, cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến hay đa tuyến? Vì sao?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

Nội dung chính của mỗi phần trong đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió

+ Phần 1: Thầy trò Đôn-ki-hô-tê trước trận chiến đấu

+ Phần 2: Hiệp sĩ liều mình tấn công lũ khổng lồ

+ Phần 3: Hai thầy trò tiếp tục lên đường

Cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió; tất cả những con người, sự kiện trong tác phẩm đều liên quan trực tiếp tới nhân vật này.

- Phần 1: Thầy trò Đôn-ki-hô-tê trước trận chiến đấu

- Phần 2: Hiệp sĩ liều mình tấn công lũ khổng lồ

- Phần 3: Hai thầy trò tiếp tục lên đường

=> Cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê

- Nội dung chính của mỗi phần:

+ Phần 1: Nhận định về những chiếc cối xay gió

+ Phần 2: Thái độ và hành động của mỗi người.

+ Phần 3: Quan niệm và cách xử sự của mỗi người khi bị đau đớn, chung quanh chuyện ăn; chuyện ngủ.

- Cốt truyện trong đoạn trích này là cốt truyện đơn tuyến vì nó chỉ xoay quanh truyện nhân vật Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.

Câu hỏi:

Câu 2 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được tác giả khắc họa như thế nào? Hãy liệt kê những đặc điểm của hai nhân vật này (dáng vẻ bên ngoài, suy nghĩ, sở thích, lời nói và hành động)

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

- Đôn-ki-hô-tê:

+ Xuất thân: Quý tộc nghèo

+ Dáng vẻ: Gầy gò, cao lênh khênh

+ Trang bị: Một con ngựa còm, mũ, áo, giáp đều bằng sắt đã han rỉ

+ Mục đích: Làm hiệp sĩ, trừ gian tà, cứu người lương thiện

+ Tính cách: Dũng cảm

+ Suy nghĩ: viển vông xa vời thực tế

- Xan- chô Pan- xa:

+ Xuất thân: nông dân

+ Dáng vẻ: béo lùn

+ Trang bị: Một con lừa thấp lè tè, một túi thức ăn, một bầu rượu

+ Mục đích: làm giám mã, mong hưởng chiến lợi phẩm để làm giàu

+ Tính cách: thật thà

+ Suy nghĩ: tỉnh táo, thực dụng

Câu hỏi:

Câu 3 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Vì sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió? Xan-chô nhìn nhận về cối xay gió có gì khác với Đôn Ki-hô-tê?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

- Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì:

+ Kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu

+ Dũng cảm, chủ động tấn công địch, không sợ chênh lệch lực lượng

+ Quyết chiến thắng kẻ thù cho dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.

+ Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương.

- Xan-chô xác định những thứ Đôn Ki-hô-tê nói đến là cối xay gió trong khi Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.

- Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì dũng cảm, theo gương các hiệp sĩ giang hồ kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.

- Xan-chô nhận định đó chỉ là những chiếc cối xay gió còn Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.

- Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió vì:

+ Kiên quyết tiêu diệt cái ác, cái xấu

+ Dũng cảm, chủ động tấn công địch, không sợ chênh lệch lực lượng

+ Quyết chiến thắng kẻ thù cho dù chúng dùng pháp thuật xấu xa.

+ Theo gương các hiệp sĩ giang hồ, dù có bị thương.

- Xan-chô xác định những thứ Đôn Ki-hô-tê nói đến là cối xay gió trong khi Đôn Ki-hô-tê cho rằng đó là những gã khổng lồ.

Câu hỏi:

Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, em có nhận xét gì về cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô của tác giả?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn; trái lại bổ sung cho nhau. Thực tế tác phẩm cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Và hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó. Tách riêng ra, mỗi tính cách đều phiến diện (lệch lạc), cực đoan (thái quá) không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại- nhất là những lúc đứng trước thử thách lớn. Đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.

Nhận xét: Hai tính cách trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn mà bổ sung cho nhau. Chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.

- Qua đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, ta thấy cách xây dựng hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô: Tính cách của hai nhân vật trên tương phản nhau nhưng lại không mâu thuẫn với nhau.

+ Thực tế cho thấy trong các cuộc phiêu lưu mạo hiểm, hiệp sĩ Đôn-ki-hô- tê luôn luôn có giám mã Xan-chô Pan-xa đi theo phục vụ. Hai người sống với nhau rất hòa thuận, gắn bó mặc dù hai người tính cách đều phiến diện, cực đoan không thể tồn tại mà không gặp khó khăn và thất bại. Hai người họ đi đôi với nhau, nương tựa vào nhau, chúng hạn chế được những mặt yếu, phát huy được những mặt mạnh, trở thành một khối thống nhất vững chắc trong mọi suy nghĩ, sinh hoạt và hành động.

Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa được nhà văn là cố tình xây dựng với sự tương phản hoàn toàn về mọi mặt. Đôn Ki-hô-tê gầy gò, cao lênh khênh lại cưỡi trên lưng con ngựa còm nên trông như càng cao thêm. Xan-chô Pan-xa đã béo lùn lại ngồi trên lưng lừa nên càng lùn tịt. Đôn Ki-hô-tê có khát vọng cao cả, Xan-chô Pan-xa chỉ có ước muốn tầm thường. Đôn Ki-hô-tê khao khát giúp ích cho đời, Xan-chô Pan-xa chỉ nghĩ đến quyền lợi cá nhân. Đôn Ki-hô-tê sống với ảo ảnh và lí tưởng, Xan-chô Pan-xa sống với rượu thịt và thực tế. Đôn Ki-hô-tê dũng cảm, Xan-chô Pan-xa hèn nhát… Đặt cạnh nhau, người này sẽ làm cho tính cách của người kia nổi bật.

Câu hỏi:

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Theo em, việc Đôn Ki-hô-tê say mê, muốn trở thành hiệp sĩ giang hồ và hành động của nhân vật này có những điểm nào tốt và không tốt? Câu chuyện nhằm ca ngợi hay phê phán điều gì?

Hướng dẫn giải :

Trả lời theo ý hiểu

Lời giải chi tiết :

* Điểm tốt và không tốt lí tưởng và hành động của Đôn Ki-hô-tê:

- Đầu óc mê muội, không tỉnh táo:

+ Nhìn thấy những chiếc cối xay gió (đến ba bốn chục chiếc) lão lại tưởng là bọn khổng lồ gian ác, sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn.

+ Tư tưởng: Đôn Ki-hô-tê muốn diệt ác cứu đời. Khát vọng ấy tuy tốt đẹp nhưng đã bị đầu óc hoang tưởng kia làm cho sai lệch và trở nên hão huyền.

+ Hành động: Chẳng chút sợ sệt, lão xông vào cuộc giao tranh dữ dội một cách dũng cảm, không cân sức.

_ Tuy bị trọng thương nhưng lão không hề rên rỉ. Lẽ ra điều ấy đáng được khen ngợi, nhưng thật đáng tiếc là lão muốn làm theo các hiệp sĩ giang hồ trong sách mà lão rất say mê. Đôn Ki-hô-tê cũng không quan tâm đến những nhu cầu của cá nhân mình, kế cả chuyện ăn, chuyện ngủ như bao nhiêu kẻ trên đời.

=> Đôn-ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng tốt, hành hiệp trượng nghĩa nhưng hành động thì điên rồ, phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc truyện kiếm hiệp.

- Câu chuyện nhằm phê phán những tiểu thuyết hiệp sĩ phiêu lưu hão huyền trong xã hội đương thời; chế giễu tàn dư của lí tưởng hiệp sĩ phong kiến lỗi thời.

Câu hỏi:

Câu 6 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Theo em, nên chọn lối sống nào? Vì sao?

Hướng dẫn giải :

Rút ra bài học cho bản thân

Lời giải chi tiết :

- Sống có lí tưởng, ước mơ là tốt nhưng không nên quá đắm chìm trong mộng tưởng.

- Không nên sống quá thực dụng, sẽ dễ bỏ qua những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

=> Nên dung hòa cả hai lối sống

Theo em, nên dung hòa cả hai lối sống trên. Con người sống cần phải có lí tưởng, có ước mơ nhưng không nên quá đắm chìm trong mộng tưởng. Chúng ta không nên sống quá thực dụng, sẽ dễ bỏ qua những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió gợi cho người đọc hai lối sống: mơ mộng và thực dụng. Tuy nhiên, em không chọn một lối sống nào trong cả hai. Bởi lẽ:

- Lối sống thực dụng là lối sống coi nặng giá trị vật chất, chạy đua theo những nhu cầu trước mắt, đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả, gần với sự ích kỉ, trục lợi. Lối sống thực dụng là một căn bệnh nguy hiểm có thể làm băng hoại đạo đức con người.

- Cuộc sống xung quanh chúng ta, có rất nhiều người thường hay suy nghĩ mộng tưởng, xa rời thực tế về công việc, tình yêu, bạn bè,...Một người mơ mộng, sống không thực tế có khả năng cao phải đối diện với rất nhiều thất bại trong cuộc sống. Công việc có thể hiểu là trong làm ăn, chuyện tình cảm, chuyện bạn bè,... Đối trước công việc nào cũng mộng tưởng sinh ra chán nản, nhàm chán dẫn đến mọi việc đổ vỡ, thất bại.