Giải bài tập Thực hành Tiếng Việt trang 16 SGK Văn 6 tập 2 Cánh diều...

Hướng dẫn giải bài 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 16 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 2 sách Cánh diều: Thực hành Tiếng Việt

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT - BÀI 6 TRUYỆN

Bài 1. Xếp các từ sau đây vào hai nhóm: từ ghép, từ láy.

mẫm bóng, hủn hoắn, lợi hại, phành phạch, giòn giã

Bài giải :

- Từ ghép: mẫm bóng, lợi hại

- Từ láy: hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã

Bài 2. Các từ mẫm bóng, hủn hoẳn là sáng tạo của nhà văn Tô Hoài. Qua các từ đó, em hình dung như thế nào về ngoại hình của nhân vật Dế Mèn?

Bài giải :

Qua các từ đó, em hình dung về Dế Mèn với đôi càng đầy đặn, mập mạp và đôi cánh trước ngắn đến khó coi mà giờ đã dài đến tận chấm đuôi.

Bài 3. Các thành ngữ ” chết ngay đuôi, vái cả sáu tay” mà nhà văn Tô Hoài sáng tạo ra trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên có điểm gì khác những thành ngữ đã có sẵn như "chết thẳng cẳng, vái cả hai tay”? Theo em, thành ngữ nào phù hợp hơn đề nói về loài dế?

Bài giải :

- Điểm khác giữa thành ngữ mà nhà văn sáng tạo ra với những thành ngữ có sẵn ở chỗ là Tô Hoài đã thay thế cẳng bằng đuôi và sáu tay bằng hai tay.

- Theo em, thành ngữ mà Tô Hoài sáng tạo ra trong văn bản phù hợp để nói về loài dế vì chúng khác con người ở chỗ là dế có đuôi và sáu chân.

Bài 4. Tìm chủ ngữ là cụm danh từ trong những câu dưới đây:

a) Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. (Tô Hoài)

b) Những gã xốc nổi thường làm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. (Tô Hoài)

c) Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng hiện ra trước mắt em bé. (Cô bé bán diêm)

Bài giải :

a) Chủ ngữ: Những cái vuốt ở chân, ở khoeo

b) Chủ ngữ: Những gã xốc nổi

c) Chủ ngữ: Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng

Bài 5. Xác định danh từ trung tâm và các thành tố phụ trong từng cụm danh tử làm chủ ngữ nói trên. Nêu tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ

Bài giải :

=> Tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết (người nói)

Bài 6. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 – 7 dòng) nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật trong văn bản Bài học đường đời đầu tiên hoặc Ông lão đánh cá và con cả vàng, trong đoạn văn có sử dụng chủ ngữ là cụm từ. Xác định chủ ngữ là cụm từ trong đoạn văn đó.

Trả lời: 

1. Dế Mèn là một chàng thanh niên cường tráng. Cậu ta tự ý thức được về bản thân của mình – một vẻ đẹp khỏe khoắn. Thế nhưng tính tình của Dế Mèn lại vô cùng hống hách, ngang bướng, thích lên mặt dạy đời, trêu ghẹo người khác. Chính vì vậy cậu đã có một bài học để đời – bớt sống ích kỉ, thay vào đó là biết quan tâm đến người khác hơn.

2. Nhân vật mà tôi muốn nói đến ở đây chính là mụ vợ trong truyện ông lão đánh các và con cá vàng. Lợi dụng việc con cá mang ơn chồng mình mà mụ ta đã đưa ra những đòi hỏi quá đáng kiến chồng mình phục tùng nghe theo và khi đạt được mục đích mụ trở thành kẻ bạc tình, bạc nghĩa. Mụ vợ tham lam lần lượt đưa ra những yêu cầu có cấp độ tăng dần: máng lợn, tòa nhà, muốn làm nhất phẩm phu nhân, nữ hàng và yêu cầu quá quắt nhất là muốn trở thành Long Vương để bắt cá phục tùng. Kết cục xứng đáng cho sự tham lam vô độ và bội bạc mà mụ vợ chính là mụ ta phải trở về với túp lều rách nát và chiếc máng sứt mẻ.

• Cụm chủ ngữ là cụm từ: Mụ vợ tham lam