Bài 10: Em phòng, tránh xâm hại Đạo đức 5 Cánh diều: Chỉ vì không cho bạn chép bài trong giờ kiểm tra...

Khởi động

Hướng dẫn giải Câu hỏi trang 51 Khởi động SGK Đạo đức 5

Tham gia trò chơi Ghép chữ

Cách chơi: Em hãy ghép các chữ cái trong 3 tấm khiên thành những từ ngữ có nghĩa liên quan đến việc bảo vệ trẻ em khỏi các hành vi xâm hại.

Phương pháp giải :

Đọc kĩ các chữ cái để tạo ra từ ngữ liên quan đến bảo vệ trẻ em.

Lời giải chi tiết :

+ Khiên màu xanh lá: Luật trẻ em

+ Khiên màu hồng: Bộ luật hình sự

+ Khiên màu xanh dương: Bảo vệ

Khám phá 1

Đáp án Câu hỏi 1 trang 51 Khám phá SGK Đạo đức 5

Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu

Em hãy nêu một số quy định của pháp luật về phòng, tránh xâm hại trẻ em.

Phương pháp giải :

Đọc kĩ thông tin và nêu một số quy định của pháp luật.

Lời giải chi tiết :

* Một số quy định:

- Các hành vi bị nghiêm cấm: bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, xâm hại tình dục, bóc lột sức lao động, trục lợi,..

- Trẻ em có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư.

- Trẻ em có quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục.

- Trẻ em có quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động.

- Trẻ em có quyền được bảo vệ để không bị bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, chiếm đoạt.

- Mọi người phải có trách nhiệm cung cấp xử lý thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em.

- Quy định của pháp luật về xử lý xâm hại trẻ em: có thể bị xử phạt hành chính hoặc nặng nhất là tù chung thân hoặc tử hình.

Khám phá 2

Giải Câu hỏi 2 trang 53 Khám phá SGK Đạo đức 5

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

a. Bạn nào trong tranh đã nhận biết được nguy cơ và biết cách phòng, tránh xâm hại.

b. Việc phòng, tránh nguy cơ xâm hại có ý nghĩa như thế nào đối với bản thân em?

Phương pháp giải :

Quan sát bức tranh và Giải câu hỏi.

Lời giải chi tiết :

a, Những bạn trong tranh 1, 3, 4, 6 đã nhận biết được nguy cơ và biết cách phòng tránh xâm hại.

b, Ý nghĩa của việc phòng tránh xâm hại:

- Bảo vệ sự an toàn và sức khỏe tinh thần: Phòng tránh xâm hại giúp đảm bảo sự an toàn và tránh tổn thương tới sức khỏe tinh thần của chúng ta và những người xung quanh.

- Bảo vệ quyền riêng tư và tôn trọng cá nhân: Phòng tránh xâm hại đảm bảo quyền riêng tư của mỗi người và khuyến khích việc tôn trọng lẫn nhau.

- Xây dựng môi trường an toàn và tin tưởng: Phòng tránh xâm hại tạo ra một môi trường an toàn, tin tưởng và tôn trọng, nơi mọi người có thể phát triển và tận hưởng cuộc sống.

- Góp phần vào sự phát triển và hạnh phúc: Bằng cách phòng tránh xâm hại, chúng ta tạo điều kiện cho sự phát triển và hạnh phúc của bản thân và những người xung quanh.

Khám phá 3

Gợi ý giải Câu hỏi 3 trang 53 Khám phá SGK Đạo đức 5

Quan sát tranh và trả lời câu hỏi:

a. Em hãy sắp xếp các tranh theo thứ tự phù hợp.

b. Bạn trong tranh đã ứng xử như thế nào khi gặp người có hành vi xâm hại.

c, Kể thêm các cách phòng tránh xâm hại mà em biết.

Phương pháp giải :

Quan sát bức tranh và Hướng dẫn giải câu hỏi.

Lời giải chi tiết :

a, Sắp xếp: 3 – 6 -2 – 4- 5- 1

b, Bạn trong tranh đã:

+ Né tránh các hành vi đụng chạm của người lạ khi người này cố tiếp cận cô bé.

+ Đe dọa đối phương nếu không dừng lại sẽ hét lên.

+ Chạy đến những chỗ đông người và kêu cứu.

+ Kể lại cho mẹ nghe.

=> Cô bé đã có những hành động rất thông minh để tự bảo vệ mình khỏi hành vi xâm hại.

Luyện tập 1

Giải Câu hỏi 1 trang 55 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a. Hành vi dùng vũ lực đe doạ, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục là vi phạm pháp luật.

b. Pháp luật nước ta nghiêm cấm việc nhận chăm sóc trẻ em để thực hiện hành vi xâm hại.

c. Tuỳ theo tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi vi phạm, người thực hiện hành vi xâm hại trẻ em có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự.

d. Bắt trẻ em lao động trước tuổi, quá thời gian hoặc làm công việc nặng nhọc, độc hại là vi phạm pháp luật.

e. Người lớn có quyền đánh hoặc làm tổn thương tinh thần trẻ em.

g. Cha mẹ có quyền bỏ mặc, không quan tâm con.

Phương pháp giải :

Đọc kĩ ý kiến và đưa ra quan điểm của bản thân.

Lời giải chi tiết :

a. Em đồng tình với ý kiến này, vì hành vi dùng vũ lực đe doạ, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục là vi phạm pháp luật. Trẻ em cần được bảo vệ và đảm bảo quyền an toàn của mình.

b. Em đồng tình với ý kiến này, vì pháp luật nước ta nghiêm cấm việc nhận chăm sóc trẻ em để thực hiện hành vi xâm hại. Điều này nhằm đảm bảo sự an toàn và phát triển toàn diện của trẻ em.

c. Em đồng tình với ý kiến này, vì tuỳ theo tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi vi phạm, người thực hiện hành vi xâm hại trẻ em có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Điều này nhằm đảm bảo trách nhiệm và trừng phạt những hành vi vi phạm đối với trẻ em.

d. Em đồng tình với ý kiến này, vì bắt trẻ em lao động trước tuổi, quá thời gian hoặc làm công việc nặng nhọc, độc hại là vi phạm pháp luật. Trẻ em cần được bảo vệ, đảm bảo quyền học tập và phát triển toàn diện của mình.

e. Em không đồng tình với ý kiến này. Người lớn không có quyền đánh hoặc làm tổn thương tinh thần trẻ em. Trẻ em cần được đối xử với sự yêu thương, tôn trọng và bảo vệ. Hành vi đánh hoặc làm tổn thương tinh thần trẻ em là không chấp nhận được.

g. Em không đồng tình với ý kiến này. Cha mẹ có trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ và quan tâm đến con. Bỏ mặc và không quan tâm đến con là vi phạm trách nhiệm cha mẹ và có thể gây hại cho sự phát triển của trẻ em.

Luyện tập 2

Giải Câu hỏi 2 trang 56 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi:

Phương pháp giải :

Đọc kĩ các từ khóa để Đáp án câu hỏi.

Lời giải chi tiết :

- Các từ khoá trên cần thực hiện trong các trường hợp sau đây:

+ CẢNH GIÁC khi thấy đối tượng khả nghi có ý định tiếp cận mình, hoặc trong những trường hợp bản thân ở một mình.

+ TỪ CHỐI những lời đề nghị của người lạ, hoặc những lời đề nghị vô lí.

+ RỜI KHỎI chỗ nguy hiểm.

+ NHỜ HỖ TRỢ khi bản thân gặp tình huống xâm hại.

+ BÌNH TĨNH xử lý những tình huống nguy hiểm.

+ TỰ VỆ khi bản thân bị đánh, bị trong những tình huống xâm hại.

+ CHIA SẺ những vấn đề mình gặp phải cho người thân, người lớn đáng tin cậy.

+ GỌI TỔNG ĐÀI 111 khi mình gặp nguy hiểm.

Luyện tập 3

Gợi ý giải Câu hỏi 3 trang 56 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Xử lý tình huống:

Tình huống 1: Chỉ vì không cho bạn chép bài trong giờ kiểm tra, Minh đã bị nhóm bạn ngồi gần cô lập, không cho chơi cùng nữa

Nếu chứng kiến việc làm của các bạn trên, em sẽ khuyên các bạn như thế nào?

Tính huống 2: Do bố mẹ đi làm xa, Hoàng về quê sống cùng với chú để tiện cho việc học hành. Sau khi đi học về, Hoàng thường bị chú bắt bưng bê đồ ăn cho khách và rửa bát đại. Ngày nào công việc cũng lặp lại như vậy, có khi đến 10 giờ tối

Nếu là Hoàng, em sẽ làm gì?

Phương pháp giải :

Đọc kĩ tình huống để xử lý tình huống.

Lời giải chi tiết :

Tình huống 1: Em khuyên các bạn không nên làm như thế. Việc bạn Minh không cho chép bài là hành vi rất đúng đắn. Các bạn nên học tập, ôn bài kĩ trước những giờ kiểm tra để có kết quả tốt nhất chứ không nên dựa dẫm vào việc chép bài của người khác. Như thế các bạn sẽ học kém đi và không thể đối mặt với những kì thi quan trọng.

Tình huống 2: Nếu là Hoàng, em sẽ nói chuyện với chú về việc này. Em sẽ nói là em không đủ sức khoẻ để làm nhiều việc như thế, em cũng cần thời gian để học hành. Nếu chú không đồng ý thì đây chính là một trong những biểu hiện của bóc lột sức lao động trẻ em. Khi đó, em sẽ nói ngay lại cho bố mẹ hoặc những bên có thẩm quyền.

Vận dụng 1

Hướng dẫn giải Câu hỏi 1 trang 57 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Chia sẻ cách phòng tránh xâm hại trong một số tình huống mà em biết.

Phương pháp giải :

Dựa vào hiểu biết của cá nhân và việc tìm hiểu các thông tin để chia sẻ.

Lời giải chi tiết :

- Khi có người phụ nữ lạ mặt muốn tiếp cận, em đã có những hành động:

+ Không nhận quà từ người lạ

+ Nhanh chóng rời khỏi khu vực không an toàn, cách xa người lạ

+ Nhanh chóng thông báo cho bố mẹ và bảo vệ biết

- Các bước để phòng tránh xâm hại:

+ Nhận biết nguy cơ xâm hại, luôn cảnh giác, đề phòng

+ Tránh xa người lạ, có thể hô to để tìm người hỗ trợ

+ Thông báo ngay cho người thân, người đáng tin cậy về hành vi đó.

Vận dụng 2

Gợi ý giải Câu hỏi 2 trang 57 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Hãy thực hành nguyên tắc bàn tay để giúp em giữ khoảng cách an toàn và bảo vệ bản thân.

Phương pháp giải :

Đọc kĩ nguyên tắc bàn tay để thực hành.

Lời giải chi tiết :

* Em và các bạn trong lớp cùng nhau thực hành nguyên tắc bàn tay để giúp em giữ khoảng cách an toàn và bảo vệ bản thân.

– Ngón cái: Ôm hôn đối với người thân ruột thịt, cha mẹ, ông bà.

– Ngón trỏ: Nắm tay đối với bạn bè, thầy cô, họ hàng.

– Ngón giữa: Bắt tay khi gặp người quen.

– Ngón áp út: Vẫy tay nếu đó là người mới quen.

– Ngón út: Xua tay không tiếp xúc, thậm chí hét to và bỏ chạy đối với người mà em cảm thấy nguy hiểm, đòi hỏi thân mật với em.

Vận dụng 3

Đáp án Câu hỏi 3 trang 57 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Em hãy sưu tầm hình ảnh hoặc đoạn phim hướng dẫn cách phòng tránh xâm hại và chia sẻ với lớp.

Phương pháp giải :

Dựa vào hiểu biết và sưu tâm hình ảnh hoặc đoạn phim.

Lời giải chi tiết :