Phân tích một vài đoạn văn có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình/nghị luận hoặc miêu tả thiên nhiên với miêu tả con người và làm rõ...

Câu 3 (trang 18, SGK Ngữ văn 11, tập 1):

Phân tích một vài đoạn văn có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình/nghị luận hoặc miêu tả thiên nhiên với miêu tả con người và làm rõ tác dụng của sự kết hợp ấy trong văn bản.

Hướng dẫn giải :

Đọc lại các đoạn văn để tìm ra sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình/nghị luận hoặc miêu tả thiên nhiên – con người từ đó chắt lọc các hình ảnh cần phân tích trong đoạn văn.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Mở đầu tác phẩm, khung cảnh mùa xuân hiện lên, nhưng có vẻ xuân năm nay đến hơi chậm chăng?: “Bẽ bàng mùa xuân đến muộn. Khi cái nắng đã chao chát trên những lộc non báo hiệu mùa hè”. Mùa xuân tới khi những tia nắng đã soi rọi qua những mầm lộc non mới nhu. Lòng người ai cũng náo nức, rộn ràng và “Òa thức cùng với xôn xao lá cành”. Òa thức là một động từ được tác giả sử dụng khéo léo, gợi khung cảnh con người và thiên nhiên tỉnh dậy sau những ngày đông giá rét, chào đón một mùa xuân thật vui tươi và ấm áp. Sự kết hợp giữa chất tự sự và chất trữ tình đã tạo nên vẻ đẹp đầy chất suy tư của nét đẹp Hà Nội.

Cách 2:

- Đoạn văn có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình, miêu tả thiên nhiên, miêu tả con người: “Những chiếc lá non đu đưa trong gió tưởng như có tiếng chuông chùa huyền hoặc vọng về từ cõi thanh cao u tịch. Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá. Nhiều người Hà nội chẳng có việc gì cũng vòng xe qua đoạn phố đông mà chật chội... này chỉ để ngắm nhìn một chút sắc lá ngọt ngào như mật chảy tháng Giêng”.

- Sự kết hợp ấy khiến cho đoạn văn trở nên sinh động, hài hòa, gần gũi và dễ dàng đi vào lòng người đọc.

Cách 3:

Đoạn văn Những tưởng vô duyên .... bước chân người. Sự miêu tả thiên nhiên về ưu nhược điểm của cây xà cừ: ưu điểm về kích thước, mùa mưa bão mất công tỉa bớt cành phòng khi bị đổ..... kết hợp cùng với trữ tình: ngập cả lối đi những lá xanh chen lẫn lá vàng làm nên một mùa thu quyến rũ từng bước chân người cho thấy bức tranh sinh động rõ nét về cây xà cừ, hình ảnh mùa lá rụng đã tạo ra một khung cảnh mùa thu đẹp đẽ, quyến rũ lòng người.