Câu hỏi 4 Thực hành Tiếng Việt trang 128 Văn 9 Chân trời sáng tạo: Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?...

Chỉ ra sự độc đáo trong cách kết hợp từ ở các trường hợp sau (chú ý các cụm từ/ câu được in đậm):

a. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?

(Thế Lữ, Nhớ rừng)

b. Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời

(Hàn Mặc Tử, Mùa xuân chín)

c. Khách xa gặp lúc mùa xuân chín

(Hàn Mặc Tử, Mùa xuân chín)

d. Sông Ðáy chảy vào đời tôi

Như mẹ tôi gánh nặng rẽ vào ngõ sau mỗi buổi chiều đi làm về vất vả,

(Nguyễn Quang Thiều, Sông Đáy)

Hướng dẫn giải :

Gợi nhớ kiến thức để thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

a. Cách kết hợp động từ "uống” với đối tượng "ánh trăng tan” là một cách kết hợp mới mẻ và chưa từng có, là một nét độc đáo trong sáng tác thơ ca, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế và nhạy cảm của tác giả. Câu thơ đã mang đến cho người đọc một hình ảnh thơ mộng, bay bổng, gợi lên những cảm xúc nhẹ nhàng, thanh tao và suy tư về cuộc sống.

b. Hình ảnh thơ sinh động:

+ Sóng cỏ: Hình ảnh so sánh độc đáo, gợi tả sự mênh mông, bát ngát của cánh đồng cỏ. Cỏ không chỉ mọc dày mà còn cao, đung đưa như những làn sóng xanh.

+ Xanh tươi: Màu sắc tươi tắn, tràn đầy sức sống của cánh đồng cỏ.

+ Gợn tới trời: Cánh đồng cỏ trải dài, rộng lớn, như nối liền với bầu trời.

=> Cách kết hợp từ "Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời” trong câu thơ là độc đáo, sáng tạo, tạo nên hình ảnh thơ sinh động, gợi cảm xúc và thể hiện được tâm hồn của tác giả.

c. Gợi ra hình ảnh mùa xuân rực rỡ, tràn đầy sức sống: "chín” gợi liên tưởng đến màu vàng óng ả của hoa mai, hoa đào, của nắng xuân.

+ Cách dùng từ thông thường: "mùa xuân đẹp”, "mùa xuân rực rỡ”,...

+ Sự khác biệt: "mùa xuân chín” mới mẻ, bất ngờ hơn, gợi cảm hơn, khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc hơn.

d. Sông Ðáy: Dòng sông cụ thể, gắn liền với quê hương, tuổi thơ của tác giả.

+ Chảy vào đời tôi: Hình ảnh ẩn dụ, thể hiện sự hòa quyện, gắn bó sâu sắc giữa dòng sông và cuộc đời con người.

Cách 2:

a. Cách kết hợp động từ "uống” với đối tượng "ánh trăng tan” là một cách kết hợp mới mẻ và chưa từng có, là một nét độc đáo trong sáng tác thơ ca, thể hiện sự sáng tạo, tinh tế và nhạy cảm của tác giả.

b. Hình ảnh thơ sinh động, cách kết hợp từ "Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời” trong câu thơ là độc đáo, sáng tạo, tạo nên hình ảnh thơ sinh động, gợi cảm xúc và thể hiện được tâm hồn của tác giả.

c. Gợi ra hình ảnh mùa xuân rực rỡ, tràn đầy sức sống: "chín” gợi liên tưởng đến màu vàng óng ả của hoa mai, hoa đào, của nắng xuân.

d. Hình ảnh ẩn dụ, thể hiện sự hòa quyện, gắn bó sâu sắc giữa dòng sông và cuộc đời con người.