Soạn bài Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước Văn 9 tập 1 Chân trời sáng tạo: Cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan được thể hiện như thế nào trong đoạn văn...

Câu hỏi:

Cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan được thể hiện như thế nào trong đoạn văn: "Nghĩa thứ nhất, ... của biết bao người”?

Hướng dẫn giải :

Xác định vấn đề khách quan và chủ quan trong đoạn văn

Lời giải chi tiết :

- Cách trình bày vấn đề khách quan của tác giả là đưa ra các thông tin về cách làm bánh trôi từ đó liên hệ tới hình ảnh bánh trôi trong bài thơ của Hồ Xuân Hương.

- Cách trình bày vấn đề chủ quan của tác giả là đưa ra cảm nhận, ý kiến, đánh giá về chiếc bánh trôi chỉ riêng bài thơ Hồ Xuân Hương mới tạo nên được. Ẩn sau đó là biết bao nỗi niềm, tâm tư của Hồ Xuân Hương gửi gắm.

Cách #:

Trong đoạn văn này, người viết đi từ cách trình bày khách quan: đưa ra những đặc điểm, tính chất của bánh trôi để khái quát về hình ảnh và quá trình sinh thành của chiếc bánh đến cách trình bày chủ quan: đưa ra những ý kiến, nhận định chủ quan về chiếc bánh, về cách miêu tả của Hồ Xuân Hương và về lời tâm sự ẩn sau hình ảnh chiếc bánh trôi.

Câu hỏi:

Xác định mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản.

Hướng dẫn giải :

Xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của tác phẩm

Lời giải chi tiết :

Cách #:

Câu hỏi:

Phân tích tác dụng của một số lí lẽ, bằng chứng em cho là tiêu biểu.

Hướng dẫn giải :

Xác định lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu trong văn bản

Lời giải chi tiết :

- Tác dụng của lí lẽ: Quá trình hình thành lên chiếc bánh em thấy là tiêu biểu nhất. Vì Hồ Xuân Hương phải là người am hiểu về việc bếp núc – một trong những công việc mặc định của người phụ nữ, am hiểu về cách làm bánh trôi, khéo léo mới có thể miêu tả chiếc bánh một cách độc đáo, tinh tế đến như vậy.

Bà lấy hình ảnh bánh trôi bình thường nhỏ bé ấy để ví với người phụ nữ trong xã hội cũ. Cách làm bánh trôi khác với các loại bánh khác ở hình dạng, làm chín. Bên ngoài dù có xấu xí đến mức nào nhưng nhân đường bên trong vẫn rất ngọt ngào làm say đắm lòng người.

Cách #:

Ở luận điểm thứ 2- Nghĩa hàm ẩn: Nhan sắc, thân phận và phẩm chất của người phụ nữ, người viết đã sử dụng 2 lí lẽ rất rõ ràng để chứng minh cho luận điểm thứ 2, đó là: Hai câu đầu nói về nhan sắc và thân phận người phụ nữ; Hai câu sau nhấn mạnh thân phận và đề cao phẩm hạnh người phụ nữ. Ở mỗi lí lẽ, người viết đều chỉ ra các bằng chứng lần lượt là: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn/ bảy nổi ba chìm với nước non”; “Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn/ Mà em vẫn giữ tấm lòng son”và phân tích rất xác đáng, kết hợp với việc liên hệ những hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ với kho tàng văn học dân gian của dân tộc, giúp cho bài viết thêm sâu sắc và giàu sức thuyết phục.

Câu hỏi:

Em có đồng tình với ý kiến của tác giả về bài thơ Bánh trôi nước: "Lời một chiếc bánh nói hộ biết bao con người” hay không? Vì sao? Từ đó, em hiểu thêm điều gì về thân phận và phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội phong kiến?

Hướng dẫn giải :

Sử dụng năng lực đọc hiểu để trả lời

Lời giải chi tiết :

Em có đồng tình với ý kiến của tác giả về bài thơ Bánh trôi nước vì người phụ nữ trong xã hội cũ họ bị coi thường về giá trị, không được đi học, đối xử bất công, luôn luôn chịu thiết thòi. Họ sống đều phải dựa dẫm vào người cha, người chồng, người con trai của mình, họ không có quyền quyết định bất cứ công việc gì, chỉ quanh quẩn bếp núc và sống hi sinh cho chồng cho con.

Những người đẹp nết như thế luôn phải chịu cảnh éo le, vất vả ‘bảy nổi ba chìm’, sống phụ thuộc vào người đàn ông, người chồng trong gia đình, sung sướng hay khổ sở đều phải gánh chịu, không được lên tiếng. Hiểu rất rõ được điều này và cũng không ít lần bà đã lên tiếng đả kích, đòi lại quyền bình đẳng cho người phụ nữ là thế. Bởi Xuân Hương hiểu được, luôn thương cảm với họ. Bà đã dõng dạc khẳng định tấm lòng thủy chung đức tính cao đẹp, đáng quý của người phụ nữ. Dù thế nào thì phụ nữ Việt Nam luôn giữ trọn đức tính của mình. đường nhu’ Xuân Hương đã thấu hiếu đến tận cùng nỗi đau của người phụ nữ. Có thể nói rằng, Xuân Hương đã rất hiểu tấm lòng của những người phụ nữ. Bài thơ là tiếng lòng của bà, tiếng lòng của tất cả phụ nữ trong xã hội xưa

Cách #:

Em đồng tình với ý kiến của tác giả về bài thơ Bánh trôi nước: “Lời một chiếc bánh nói hộ biết bao con người” vì qua hình ảnh chiếc bánh trôi nhỏ xinh, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam với thân phận nhỏ bé, đáng thương hiện lên như cất lên tiếng ai oán, xót xa cho những số kiếp lênh đênh, lận đận trong xã hội xưa cũ. Những người phụ nữ trong xã hội xưa ấy dù là những người tài hoa, nhan sắc khuynh thành, phẩm hạnh tốt đẹp thì họ vẫn không được làm chủ cho cuộc đời mình, vẫn bị lễ giáo phong kiến trói chặt với đủ mọi lễ nghi giáo điều và vẫn bị vùi dập mà chẳng hề nhận được sự tiếc thương.

Câu hỏi:

Từ những cách hiểu về bài thơ Bánh trôi nước được nêu trong văn bản, em có suy nghĩ gì về cách tiếp nhận một bài thơ?

Hướng dẫn giải :

Xem lại phần đọc hiểu thể loại thơ để trả lời

Lời giải chi tiết :

- Khi đọc một bài thơ chúng ta cần chú ý đến các lớp nghĩa của bài thơ. Thông thường bài thơ sẽ có hai lớp nghĩa trở lên.

+ Nghĩa đầu là lớp nghĩa gốc, nghĩa thuộc về nội dung miêu tả trong bài.

+ Nghĩa thứ hai là nghĩa ẩn dụ, ẩn đằng sau nó là ai, vẻ đẹp/ phẩm chất/ tính cách/ cảm xúc… nào của con người. Qua đó thấy được chủ đề, thông điệp tác giả gửi gắm.

+ Nghĩa ẩn của bài sẽ đóng vai trò quyết định giá trị của bài thơ.

Cách #:

Từ những cách hiểu về bài thơ Bánh trôi nước được nêu trong văn bản, em thấy khi tiếp cận một bài thơ, ta cần tìm hiểu nó trên phương diện đa nghĩa để có thể hiểu sâu sắc hơn về bài thơ ấy.