Giải bài tập Thực hành Tiếng Việt trang 18, 19, 20 SGK Văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo...

Hướng dẫn làm bài 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 18, 19, 20 Ngữ Văn lớp 7 sách Chân trời sáng tạo tập 1: Thực hành Tiếng Việt - Bài 1 Tiếng nói của vạn vật

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Bài 1 trang 18 SGK Văn 7 tập 1 chân trời sáng tạo

Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào?

a. Chưa gieo xuông đất

    Hạt nằm lặng thinh.

(Trần Hữu Thung, Lời của cây)

b. Mầm đã thì thầm

    Ghé tai nghe rõ.

(Trần Hữu Thung, Lời của cây)

c. Vẫn còn bao nhiêu nắng

    Đã vơi dần cơn mưa

    Sấm cũng bớt bất ngờ

    Trên hàng cây đứng tuổi.

(Hữu Thỉnh, Sang Thu)

d. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa.

(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)

đ. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu.

(Vũ Hùng, Ông Một)

e. Khi biết mọi tiếng rống lên gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà.

(Vũ Hùng, Ông Một)

Bài giải :

1. Phó từchưabổ sung ý nghĩa phủ định cho động từ gieo
2. Phó từđãbổ sung ý nghĩa thời gian cho động từ thì thầm

Phó từ Vẫn bổ sung ý nghĩa tiếp tục, tiếp diễn, không có gì thay đổi vào thời điểm được nói đến của trạng thái cho động từ còn

Phó từ Đã bổ sung ý nghĩa thời gian cho động từ vơi

Phó từ cũng bổ sung ý nghĩa khẳng định về một sự giống nhau của hiện tượng, trạng thái cho động từ bớt

Phó từ hay bổ sung ý nghĩa thường xuyên cho động từ nhắm

Phó từ được bổ sung ý nghĩa biểu thị việc vừa nói đến đã đạt được kết quả cho động từ đoán

Phó từ lắm bổ sung ý nghĩa mức độ cho tính từ tiến bộ

Phó từ Những bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ buổi chiều, bông hoa

Phó từ một bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ hôm

đ.

Phó từ vẫn bổ sung ý nghĩa tiếp tục, tiếp diễn cho động từ giúp

Phó từ những bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ lúc

Phó từ chỉ bổ sung ý nghĩa giới hạn phạm vi cho động từ khuây khỏa

Phó từ lại bổ sung ý nghĩa lặp lại, tái diễn cho động từ đứng

Phó từ mọi bổ sung ý nghĩa số lượng cho danh từ tiếng

Phó từ đều bổ sung ý nghĩa  đồng nhất về tính chất của nhiều đối tượng cho tính từ vô ích

Bài 2 trang 19 SGK Văn 7 tập 1 CTST

Trong những trường hợp sau, phó từ được in đậm bổ sung ý nghĩa cho động từ hoặc tính từ nào? Xác định ý nghĩa bổ sung trong trường từng trường hợp.

a. Rằng các bạn ơi

    Cây chính là tôi

    Nay mai sẽ lớn

    Góp xanh đất trời

(Trần Hữu Thung, Lời của cây)

b. Sương chùng chình qua ngõ

    Hình như thu đã về.

                  (Hữu Thỉnh, Sang thu)

c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn ăn thêm hai vác mía to, hai thúng cháo.

(Vũ Hùng, Ông Một)

d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được.

 (Vũ Hùng, Ông Một)

Bài giải :

a. sẽ: bổ sung ý nghĩa chỉ quan hệ thời gian cho tính từ lớn.

b. đã: bổ sung ý nghĩa chỉ quan hệ thời gian cho động từ về.

c. cũng: bổ sung ý nghĩa chỉ tiếp diễn cho động từ cho.

d. quá: bổ sung ý nghĩa chỉ mức độ cho động từ quen.

Bài 3 trang 19 SGK Văn 7 tập 1 CTST

Cho 2 câu sau:

a. Trời tối.

b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.

Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp trên. Nhận xét sự khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp.

Bài giải :

Mở rộng câu:

Trời vẫn tối => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Trời sắp tối => bổ sung ý nghĩa thời gian

Trời tối quá => bổ sung ý nghĩa mức độ

Trời rất tối => bổ sung ý nghĩa mức độ

Bọn trẻ thường đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Bọn trẻ đã đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian

Bọn trẻ vẫn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Bọn trẻ còn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian

Bài 4 trang 20 SGK Văn 7 tập 1 CTST

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.

Khi hạt nảy mầm

Nhú lên giọt sữa

Mầm đã thì thầm

Ghé tai nghe rõ.

(Trần Hữu Thung, Lời của cây)

Bài giải :

- Khổ thơ trên sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa: “mầm đã thì thầm”

- Tác dụng: làm cho hạt mầm trở nên có hồn, gần gũi và sinh động hơn đồng thời thể hiện trong cảm nhận của tác giả, hạt mầm được cảm nhận như một con người

Bài 5 trang 20 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST

Trong đoạn thơ sau, nếu thay từ "phả” bằng từ "tỏa” hay "quyện” thì nội dung câu thơ thay đổi như thế nào? Vì sao?

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.

(Hữu Thỉnh, Sang thu)

Bài giải :

Không thể thay thế từ “phả” bằng từ “tỏa” hay “quyện” vì:

- Từ “phả” là động từ gợi được sự lan tỏa thành luồng của làn hơi

- Từ “tỏa” gợi sự lan truyền trong không gian

- Từ “quyện” là bện chặt vào không gian, xoắn lại thành một khối không thể tách rời

Bài 6 trang 20 SGK Ngữ Văn 7 tập 1

Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau: (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết; (2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh. Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy?

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về.

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu.

              (Hữu Thỉnh, Sang thu)

Bài giải :

- Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa thứ (1).

- Em có thể xác định như vậy vì:

+ Trước câu thơ Sông được lúc dềnh dàng có từ chùng chình vốn là từ diễn tả hành động cố ý làm chậm chạp để kéo dài thời gian

+ Sau câu thơ Sông được lúc dềnh dàng có từ vội vã, là từ miêu tả trạng thái rất vội, hết sức muốn tranh thủ thời gian cho kịp