Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 13 Văn 12 Kết nối tri thức: Bạn đã biết những tác phẩm nào trong văn học Việt Nam từng được nhìn nhận như là “tuyên ngôn độc lập”?...

Bạn đã biết những tác phẩm nào trong văn học Việt Nam từng được nhìn nhận như là “tuyên ngôn độc lập”? Điều gì khiến cho những tác phẩm ấy được nhìn nhận như vậy?

Phương pháp giải :

Vận dụng tri thức Ngữ văn, vận dụng khả năng tổng hợp kiến thức.

Lời giải chi tiết:

Trong lịch sử văn học Việt Nam, có một số tác phẩm được xem như là “tuyên ngôn độc lập”, thể hiện ý chí tự chủ, tinh thần quật cường của dân tộc ta. Nổi bật trong số đó là:

- Nam quốc sơn hà (Sông núi nước Nam)

+Tác giả: Lý Thường Kiệt (thời Lý)

+Là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc, khẳng định chủ quyền lãnh thổ và tinh thần đoàn kết chống giặc ngoại xâm.

+Bài thơ sử dụng ngôn ngữ hùng hồn, thể hiện niềm tự hào dân tộc và ý chí quyết tâm bảo vệ non sông.

- Hịch tướng sĩ (Hịch dụ các tướng sĩ)

+Tác giả: Trần Quốc Tuấn (thời Trần)

+Viết trước cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai, thể hiện tinh thần yêu nước, lòng căm thù giặc và ý chí quyết chiến, quyết thắng.

+Hịch văn sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như: lập luận chặt chẽ, lời văn bi tráng, hình ảnh so sánh, ẩn dụ... tạo nên sức lay động mạnh mẽ.

-Bình Ngô đại cáo (Bản cáo bình Ngô)

+Tác giả: Nguyễn Trãi (thời Lê)

+Viết sau khi chiến thắng quân Minh, là bản cáo trạng đanh thép tố cáo tội ác của giặc Minh đồng thời khẳng định chính nghĩa của cuộc chiến tranh và tài năng lãnh đạo của Lê Lợi.

+Tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật to lớn, được xem là một trong những áng văn chương bất hủ của dân tộc.

-Tuyên ngôn độc lập

+Tác giả: Hồ Chí Minh (thời hiện đại)

+Tuyên bố độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thể hiện ý chí tự do, tự chủ của dân tộc Việt Nam.

+Tác phẩm sử dụng ngôn ngữ giản dị, súc tích nhưng đầy sức thuyết phục, thể hiện tinh thần yêu nước, độc lập, tự chủ và khát vọng hòa bình của nhân dân ta.

-Lý do những tác phẩm này được nhìn nhận như “tuyên ngôn độc lập”:

+Thể hiện ý chí tự chủ, tinh thần quật cường của dân tộc: Các tác phẩm này đều ra đời trong những thời điểm lịch sử quan trọng, khi đất nước lâm nguy. Chúng thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ non sông, chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

+Khẳng định chủ quyền lãnh thổ: Các tác phẩm đều khẳng định chủ quyền lãnh thổ không thể chối cãi của Việt Nam.

+Thể hiện tinh thần đoàn kết: Các tác phẩm đều kêu gọi tinh thần đoàn kết, chung sức đồng lòng của toàn dân tộc để chống giặc ngoại xâm.

+Giá trị nghệ thuật cao: Các tác phẩm đều có giá trị nghệ thuật cao, sử dụng ngôn ngữ hùng hồn, giàu hình ảnh, thể hiện được khí phách anh hùng của dân tộc.

- Ngoài những tác phẩm trên, còn có một số tác phẩm khác cũng được xem như là “tuyên ngôn độc lập” của dân tộc, như: Hịch sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu), Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu)...