Soạn bài Muối của rừng Văn 12 Kết nối tri thức tập 1: Theo bạn, con người cần phải ứng xử với thiên nhiên như thế nào?...

Câu hỏi:

Trước khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trước khi đọc trang 106 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Nêu một số tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kì ảo mà bạn biết. Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về yếu tố kì ảo ở một tác phẩm trong số đó.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng tri thức Ngữ văn, vận dụng khả năng phân tích, bình luận

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Một số tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kì ảo:

Việt Nam:

- Truyền kì mạn lục (Kiều Phú): Chứa đựng những câu chuyện kì ảo đan xen với hiện thực, phản ánh quan niệm về thế giới và con người của thời đại.

-Vàng và Máu (Thế Lữ): Tác phẩm mang màu sắc huyền bí, rùng rợn, thể hiện những góc khuất trong tâm hồn con người.

-Chuyện xứ Lang Biang (Nguyễn Nhật Ánh): Câu chuyện huyền thoại về tình yêu và sự hy sinh, đan xen giữa thực tế và ảo mộng.

-Bộ ba "Những đôi mắt lạnh”, "Chuỗi hạt Azoth”, "Xuyên thấm” (Phan Hồn Nhiên): Mang đến thế giới học đường kỳ ảo với những bí ẩn và thử thách.

Thế giới:

-Alice ở xứ sở thần tiên (Lewis Carroll): Cuốn sách kinh điển đưa người đọc đến với thế giới kì ảo đầy màu sắc và trí tưởng tượng.

-Chúa tể của những chiếc nhẫn (J.R.R. Tolkien): Sử thi huyền thoại về cuộc chiến tranh giành chiếc nhẫn quyền lực, với hệ thống nhân vật và bối cảnh hoành tráng.

Harry Potter (J.K. Rowling): Series truyện về cậu bé phù thủy Harry Potter đã trở thành huyền thoại, thu hút hàng triệu người đọc trên thế giới.

Cảm nghĩ về yếu tố kì ảo trong "Truyện Kiều”:

Truyện Kiều của Nguyễn Du là một kiệt tác văn học, trong đó yếu tố kì ảo đóng vai trò quan trọng. Các chi tiết kì ảo như tiên, Phật, giấc mộng,... góp phần tạo nên sự hấp dẫn cho câu chuyện, đồng thời thể hiện quan niệm của tác giả về thế giới và con người.

Tác dụng của yếu tố kì ảo:

-Khắc họa nhân vật: Giúp khắc họa nội tâm nhân vật, thể hiện những khía cạnh phức tạp trong tâm hồn con người. Ví dụ: giấc mộng của Kiều là nơi thể hiện những uẩn khúc, dằn vặt trong tâm hồn nàng.

-Cốt truyện: Góp phần đẩy nhanh tình tiết, tạo nên những nút thắt và cao trào trong câu chuyện. Ví dụ: sự xuất hiện của Thúy Kiều dưới đáy sông là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời nàng.

-Phản ánh hiện thực: Giúp thể hiện những vấn đề xã hội, những bất công và oan khuất trong cuộc sống. Ví dụ: hình ảnh "bóng tà như giếng” là biểu tượng cho những thế lực đen tối, bất công trong xã hội.

-Thể hiện quan niệm thẩm mỹ: Thể hiện quan niệm của tác giả về thế giới và con người, về cái đẹp, cái thiện và cái ác. Ví dụ: sự xuất hiện của tiên, Phật thể hiện niềm tin vào sự cứu rỗi, vào công lý.

-Cảm nhận:

Yếu tố kì ảo trong "Truyện Kiều” là một thành công nghệ thuật xuất sắc của Nguyễn Du. Nó góp phần tạo nên giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật cho tác phẩm, đồng thời khẳng định vị trí kiệt tác của "Truyện Kiều” trong nền văn học Việt Nam.

Các tác phẩm văn học hiện đại có yếu tố kỳ ảo: Tết ở làng địa ngục (Thảo Trang), Chuyện xứ Lang- Biang ( Nguyễn Nhật Ánh), Alice ở xứ sở thần tiên (Lewis Carroll).

Trong chuyện xứ Lang Biang, tác phẩm xây dựng một thế giới phù thủy đầy bí ẩn, hấp dẫn với những phép thuật kỳ diệu, những sinh vật huyền bí và những câu chuyện ly kỳ.

---

Câu hỏi:

Trước khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trước khi đọc trang 106 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Theo bạn, con người cần phải ứng xử với thiên nhiên như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng khả năng suy luận, tư duy phản biện để nêu lên quan điểm của bản thân

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Con người cần phải ứng xử với thiên nhiên một cách trân trọng, tôn trọng và có trách nhiệm. Lý do là vì:

1. Thiên nhiên là nguồn sống của con người:

-Cung cấp cho con người không khí, nước, thức ăn, và các tài nguyên thiên nhiên khác để duy trì sự sống.

-Giúp điều hòa khí hậu, bảo vệ môi trường sống, và duy trì sự cân bằng sinh thái.

-Mang lại cho con người vẻ đẹp cảnh quan, giúp con người thư giãn, giải trí và nâng cao tinh thần.

2. Con người đang tác động tiêu cực đến thiên nhiên:

-Hoạt động khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, gây ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, và phá hủy đa dạng sinh học.

-Thiên tai, dịch bệnh ngày càng gia tăng do con người tác động tiêu cực đến thiên nhiên.

3. Con người cần chung tay bảo vệ thiên nhiên:

-Sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm và hiệu quả.

-Bảo vệ môi trường sống, chống ô nhiễm, và giảm thiểu tác động tiêu cực đến thiên nhiên.

-Trồng cây xanh, bảo vệ rừng, và phát triển năng lượng tái tạo.

- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho bản thân và cộng đồng.

-Ứng xử với thiên nhiên một cách trân trọng, tôn trọng và có trách nhiệm là trách nhiệm của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Chúng ta cần chung tay bảo vệ thiên nhiên để bảo vệ cuộc sống của chính bản thân mình và các thế hệ tương lai.

Dưới đây là một số hành động cụ thể mà con người có thể thực hiện để ứng xử với thiên nhiên một cách tốt đẹp hơn:

+Sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên: Tắt đèn khi không sử dụng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, tiết kiệm nước,...

+Giảm thiểu rác thải: Hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần, tái sử dụng và tái chế rác thải,...

+Bảo vệ môi trường sống: Tham gia trồng cây xanh, dọn dẹp vệ sinh môi trường,...

+Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường: Tuyên truyền, giáo dục cho bản thân và cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên.

Hãy nhớ rằng, con người chỉ là một phần nhỏ bé của thiên nhiên. Chúng ta cần sống hòa hợp với thiên nhiên và bảo vệ thiên nhiên cho chính bản thân chúng ta và cho các thế hệ tương lai.

Con người cần ứng xử với thiên nhiên một cách trách nhiệm, hài hòa và bền vững. Điều này thể hiện qua các hành động cụ thể như bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lý, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và sống hòa hợp với thiên nhiên. Bảo vệ môi trường bao gồm hạn chế rác thải, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ rừng và bảo vệ động vật hoang dã. Sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lý bao gồm khai thác có kế hoạch, có khoa học, áp dụng biện pháp bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác và tìm kiếm nguồn năng lượng tái tạo thay thế. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường bằng cách tuyên truyền, giáo dục, tham gia hoạt động bảo vệ môi trường và hỗ trợ các tổ chức bảo vệ môi trường. Sống hòa hợp với thiên nhiên bằng cách tìm hiểu về thiên nhiên, hiểu giá trị và tầm quan trọng của nó, sống gần gũi với thiên nhiên và trân trọng, yêu quý thiên nhiên. Chung tay hành động để bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên nhiên là trách nhiệm của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Hãy có ý thức trách nhiệm với cộng đồng và thế hệ tương lai để bảo vệ môi trường sống trong lành, an toàn cho chính bản thân và cho sự phát triển bền vững của đất nước.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 106 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chi tiết nói về sự chuyển đổi tâm trạng đột ngột của nhân vật có thể báo hiệu điều gì?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, chú ý những chuyển biến tâm trạng của nhân vật, vận dụng khả năng phân tích nhân vật

Lời giải chi tiết :

Cách 1

- Chi tiết: Sau tiếng động vài phút thì con đầu đàn đến thật. Nó văng mình rất nhanh đến nỗi gần như không có phút nghỉ ở mỗi chặng dừng. Ông Diểu thán phục vì sự nhanh nhẹn dẻo dai của nó. Thoắt một cái, nó biến mất. Một nỗi xót xa khiến ông nhói lòng: số phận của bậc đế vương không trùng với số phận của ông. Niềm vui nhen lên từ khi ở nhà ra đi trong ông vơi đi một nửa.

-Sự chuyển đổi đột ngột về tâm trạng báo hiệu:

Báo hiệu sự thay đổi nội tâm của nhân vật:

+Nhân vật nhận thức được sai lầm của bản thân: Sau khi trải qua một biến cố hoặc chứng kiến một sự kiện nào đó, nhân vật có thể nhận ra sai lầm của mình và hối hận. Ví dụ: Trong "Muối của rừng”, ông Diểu từ một người thợ săn hung hãn trở nên hối hận và thương xót cho bầy khỉ sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con.

+Nhân vật có một bước ngoặt trong nhận thức: Sự chuyển đổi tâm trạng có thể báo hiệu một bước ngoặt trong nhận thức của nhân vật, giúp họ nhìn nhận vấn đề theo một cách mới.

Sự thay đổi tâm trạng đột ngột có thể báo hiệu một sự kiện quan trọng sắp xảy ra. Ví dụ, trong "Muối của rừng”, khi ông Diểu nhìn thấy con khỉ đầu đàn xuất hiện, ông bỗng dưng cảm thấy sợ hãi và lo lắng. Điều này báo hiệu một cuộc đối đầu gay cấn sắp diễn ra giữa ông Diểu và con khỉ đầu đàn.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 107 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Theo dõi sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ trong rừng.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản tìm ra chi tiết cho thấy sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Theo dõi sự tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ trong rừng:

Suy nghĩ của nhân vật:

-Ban đầu:

+Ông Diểu coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt để bảo vệ mùa màng.

+Ông có suy nghĩ đơn giản, chỉ nhìn nhận vấn đề từ góc độ lợi ích của con người.

-Sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh:

+Ông Diểu nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn.

+Ông cảm thấy hối hận và thương xót cho bầy khỉ.

+Ông nhận ra rằng khỉ cũng có tình cảm, biết yêu thương và hy sinh cho con.

Đời sống của đàn khỉ:

-Cuộc sống bình yên, gắn bó với thiên nhiên:

+Khỉ sống hòa hợp với môi trường xung quanh.

+Chúng biết cách kiếm ăn, sinh tồn và bảo vệ bản thân.

+Chúng có đời sống tình cảm phong phú, biết yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.

-Bị đe dọa bởi con người:

+Con người xâm lấn môi trường sống của khỉ.

+Con người săn bắn khỉ để lấy thịt và lông.

+Khỉ phải sống trong cảnh lo âu, sợ hãi.

Sự tương phản:

-Suy nghĩ của nhân vật ban đầu đối lập với đời sống của đàn khỉ:

+Nhân vật coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt.

+Khỉ lại có đời sống bình yên, gắn bó với thiên nhiên.

-Sự thay đổi trong suy nghĩ của nhân vật sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh:

+Nhân vật nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn.

+Nhân vật đồng cảm với đời sống của đàn khỉ.

Ý nghĩa:

-Sự tương phản này giúp người đọc nhận thức được tác động tiêu cực của con người đến thiên nhiên.

-Tác phẩm kêu gọi con người cần chung tay bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống của các loài động vật.

Bảng so sánh:

Suy nghĩ của nhân vật	Đời sống của đàn khỉ
Ban đầu: Coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt.	Bình yên, gắn bó với thiên nhiên.
Sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh: Hối hận, thương xót cho bầy khỉ.	Bị đe dọa bởi con người.
Sự tương phản:
- Suy nghĩ ban đầu đối lập với đời sống của đàn khỉ.	- Suy nghĩ sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh đồng cảm với đời sống của đàn khỉ.
Ý nghĩa:
- Nhận thức được tác động tiêu cực của con người đến thiên nhiên.	- Kêu gọi con người bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống của các loài động vật.

Trước khi bắn khỉ, ông Diểu mang trong mình tâm lý háo hức, sung sướng của một chuyến đi săn. Ông coi khỉ là con mồi, là vật thể để thể hiện bản lĩnh phái mạnh. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ vì mất đi người cha, ông Diểu dần cảm thấy bối rối, hối hận. Nỗi ám ảnh về tiếng kêu thảm thiết của khỉ cái và hình ảnh những đứa con khỉ mồ côi khiến ông không ngừng day dứt. Ông nhận ra sự tàn nhẫn của hành động săn bắn và sự vô giá của những sinh mạng trong thiên nhiên.

Khác với suy nghĩ của ông Diểu, đời sống của đàn khỉ gắn liền với sự hòa hợp với thiên nhiên. Chúng tự do sinh sống trong rừng sâu, kiếm ăn và vui đùa trong môi trường tự nhiên. Tuy nhiên, cuộc sống bình yên của đàn khỉ bị đe dọa bởi hoạt động săn bắn của con người. Nỗi lo âu, sợ hãi luôn hiện diện trong tâm trí chúng, và nỗi đau mất đi người thân là vết thương không dễ gì phai mờ.

Sự mâu thuẫn và tương phản giữa suy nghĩ của nhân vật và đời sống của đàn khỉ thể hiện rõ nét qua hành động của họ. Ông Diểu, vì thú vui cá nhân, đã xâm phạm vào môi trường sống của khỉ, gây ra nỗi đau và sự mất mát cho chúng. Ngược lại, đàn khỉ dù bị đe dọa nhưng vẫn cố gắng bảo vệ bản thân và gia đình, sống hòa hợp với thiên nhiên.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 108 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản, tìm ra các chi tiết cho thấy sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Phân tích sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật ông Diểu trong "Muối của rừng”:

1. Mâu thuẫn giữa hành động và suy nghĩ ban đầu:

-Hành động: Ông Diểu đi săn khỉ với mục đích bảo vệ mùa màng.

-Suy nghĩ: Ông Diểu coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt.

2. Mâu thuẫn giữa hành động và suy nghĩ sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh:

- Hành động: Ông Diểu hối hận, thương xót cho bầy khỉ.

-Suy nghĩ: Ông Diểu nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn.

3. Mâu thuẫn giữa lời nói và hành động:

-Lời nói: Ông Diểu nói rằng sẽ không bao giờ đi săn khỉ nữa.

-Hành động: Ông Diểu vẫn tiếp tục đi săn khỉ.

4. Mâu thuẫn giữa ý thức và bản năng:

-Ý thức: Ông Diểu biết rằng hành động săn bắn khỉ là sai trái.

-Bản năng: Ông Diểu vẫn bị thôi thúc bởi bản năng sinh tồn và mong muốn bảo vệ mùa màng.

Lý giải sự mâu thuẫn:

-Sự tác động của hoàn cảnh: Ông Diểu sống trong một môi trường mà con người phải thường xuyên đối mặt với thiên nhiên hoang dã.

-Sự thiếu hiểu biết: Ông Diểu không hiểu được đời sống và tình cảm của loài khỉ.

-Sự yếu đuối của con người: Ông Diểu không đủ mạnh mẽ để vượt qua bản năng và hoàn cảnh.

Ý nghĩa:

-Sự mâu thuẫn trong các hành động của nhân vật ông Diểu thể hiện sự phức tạp của tâm lý con người.

-Tác phẩm giúp người đọc nhận thức được tác động tiêu cực của con người đến thiên nhiên.

-Tác phẩm kêu gọi con người cần chung tay bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống của các loài động vật.

Bảng tóm tắt:

Hành động	Suy nghĩ	Lý giải
Đi săn khỉ	Coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt	Hoàn cảnh, thiếu hiểu biết, yếu đuối
Hối hận, thương xót cho bầy khỉ	Nhận thức được sự tàn nhẫn của hành động săn bắn	Hối hận
Nói không bao giờ đi săn khỉ nữa	Sợ hãi trước sức mạnh của thiên nhiên và đồng cảm với nỗi đa của các loài vật hoang dã	Yếu đuối
Vẫn tiếp tục đi săn khỉ	Suy nghĩ về công việc của mình, bản thân lo lắng bị chê cười khi đi săn mà không mang được con vật nào trở về	Bản năng

Nhân vật ông Diểu trong truyện ngắn "Muối của rừng” của Nguyễn Huy Thiệp là một hình ảnh phức tạp và đầy mâu thuẫn. Ông là một thợ săn lão luyện, thường xuyên vào rừng săn bắn, coi đó là thú vui, cách kiếm sống và thể hiện bản lĩnh đàn ông. Tuy nhiên, sau khi bắn chết con khỉ đực, ông lại hối hận và ân hận, chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, ông chấp nhận phóng sinh cho khỉ đực về với bầy khỉ.

Mâu thuẫn trong hành động của ông Diểu thể hiện rõ nét qua hai khía cạnh: giữa hành động săn bắn và lòng nhân ái, giữa sự tàn nhẫn và lòng vị tha. Một mặt, ông tàn nhẫn bắn chết con khỉ đực, thể hiện sự thiếu trân trọng đối với sinh mạng động vật. Thế nhưng hành động đắp thuốc lá cho khỉ đực, rồi trả khỉ đực về với thiên nhiên thể hiện lòng vị tha, sự hối lỗi và mong muốn sửa chữa sai lầm. Mâu thuẫn này cũng xuất phát từ mâu thuẫn giữa bản năng con người và ý thức bảo vệ thiên nhiên. Bản năng con người thúc đẩy họ săn bắt động vật để sinh tồn, nhưng ý thức bảo vệ thiên nhiên lại lên án hành vi này vì gây hại cho hệ sinh thái. Ông Diểu, với bản năng của một thợ săn, đã vướng vào mâu thuẫn này. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, ông đã nhận thức được sai lầm của mình và có hành động sửa chữa.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 108 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý sự thay đổi điểm nhìn và cách đánh giá về ông Diểu

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, chú ý các điểm nhìn của tác giả, chú ý các từ ngữ được sử dụng để đánh giá nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Sự thay đổi điểm nhìn và cách đánh giá về ông Diểu:

-Ban đầu:

+ Ông Diểu được nhìn nhận như một người thợ săn hung hãn, tàn nhẫn.

+Hành động săn bắn khỉ của ông Diểu bị lên án và chỉ trích.

+Đa số người đọc đều đồng cảm với bầy khỉ và phẫn nộ trước hành động của ông Diểu.

-Sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh:

+Điểm nhìn về ông Diểu bắt đầu thay đổi.

+Người đọc bắt đầu hiểu và thông cảm cho ông Diểu.

+Họ nhận ra rằng ông Diểu chỉ là một người nông dân bình thường, phải làm việc để nuôi sống gia đình.

+Họ cũng nhận ra rằng ông Diểu không hoàn toàn tàn nhẫn, ông cũng có tình cảm và biết hối hận.

-Cuối cùng:

+Ông Diểu được nhìn nhận như một nhân vật phức tạp, với những mâu thuẫn nội tâm.

+Họ đánh giá ông Diểu là một người có lương tâm, biết thức tỉnh và hối hận.

+Họ tin tưởng rằng ông Diểu sẽ không bao giờ đi săn khỉ nữa.

-Lý do cho sự thay đổi:

+Sự thay đổi trong hành động của ông Diểu:

Ông Diểu hối hận, thương xót cho bầy khỉ.

Ông Diểu quyết định không bao giờ đi săn khỉ nữa.

+Sự hiểu biết về hoàn cảnh của ông Diểu:

Ông Diểu sống trong một môi trường mà con người phải thường xuyên đối mặt với thiên nhiên hoang dã.

Ông Diểu phải đi săn khỉ để bảo vệ mùa màng và nuôi sống gia đình.

+Sự đồng cảm với tâm lý của ông Diểu:

Ông Diểu cũng có tình cảm và biết hối hận.

Ông Diểu cũng là một nạn nhân của hoàn cảnh.

-Ý nghĩa:

+Sự thay đổi điểm nhìn và cách đánh giá về ông Diểu cho thấy sự trưởng thành trong suy nghĩ của người đọc.

+Họ biết nhìn nhận con người một cách đa chiều, khách quan và toàn diện.

+Họ cũng biết thông cảm và chia sẻ với những khó khăn, mâu thuẫn trong cuộc sống của người khác.

Bảng tóm tắt:

Giai đoạn	Điểm nhìn	Cách đánh giá
Ban đầu	Thợ săn hung hãn, tàn nhẫn	Lên án, chỉ trích
Sau khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh	Phức tạp, mâu thuẫn nội tâm	Hiểu, thông cảm
Cuối cùng	Có lương tâm, biết thức tỉnh và hối hận	Tin tưởng, đánh giá cao

Thoạt đầu, ông Diểu hiện lên như một thợ săn lão luyện, dày dặn kinh nghiệm với bản năng săn mồi mạnh mẽ. Hình ảnh ông Diểu cầm súng đi vào rừng hiện lên đầy tự tin và bản lĩnh. Ông say mê với thú vui săn bắn, coi đó là cách thể hiện bản lĩnh đàn ông và kiếm sống. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, đặc biệt là hình ảnh con khỉ cái cứ luôn đi theo ông khi ông cầm con khỉ đực bị thương, ông Diểu bắt đầu có sự thay đổi trong cách nhìn nhận và đánh giá bản thân. Lòng trắc ẩn thức tỉnh trong ông, khiến ông hối hận và ân hận về hành động của mình. Ông cảm nhận được sự đau đớn, mất mát của gia đình khỉ, từ đó nhận ra sai lầm của bản thân. Hành động ông tha mạng cho con khỉ đực thể hiện sự thức tỉnh về lòng nhân ái và ý thức bảo vệ thiên nhiên.

Sự thay đổi này diễn ra theo các giai đoạn: Giai đoạn đầu, ông Diểu hiện lên như một thợ săn tàn nhẫn, chỉ quan tâm đến thú vui và lợi ích cá nhân. Giai đoạn chuyển tiếp, ông Diểu bắt đầu có sự mâu thuẫn nội tâm, dao động giữa bản năng săn bắn và lòng trắc ẩn. Giai đoạn cuối, ông Diểu nhận thức được sai lầm của bản thân, thức tỉnh về lòng nhân ái và ý thức bảo vệ thiên nhiên.

Sự thay đổi này có ý nghĩa quan trọng: Thể hiện sức mạnh của lòng nhân ái trong việc thức tỉnh con người, gửi gắm thông điệp về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên và môi trường, làm cho nhân vật ông Diểu trở nên phức tạp, chiều sâu và có sức hấp dẫn hơn.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Trong khi đọc trang 108 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Theo dõi sự tự khám phá của ông Diểu về chính mình

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, chú ý các từ ngữ miêu tả về cảm nhận của ông Diểu, theo dõi những biến chuyển về suy nghĩ và hành động của ông Diểu.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Theo dõi sự tự khám phá của ông Diểu về chính mình trong "Muối của rừng”:

Hành trình tự khám phá của ông Diểu:

1. Xuất phát điểm:

-Ông Diểu là một người thợ săn lão luyện, có kinh nghiệm nhiều năm trong việc săn bắn khỉ.

-Ông có niềm tin rằng khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt để bảo vệ mùa màng.

-Ông không nhận thức được giá trị và sự sống của loài khỉ.

2. Bắt đầu thức tỉnh:

-Khi chứng kiến cảnh con khỉ mẹ hy sinh để bảo vệ con, ông Diểu bắt đầu cảm thấy hối hận và thương xót.

-Hình ảnh con khỉ mẹ gợi cho ông Diểu nhớ đến hình ảnh người vợ đã khuất của mình.

-Ông bắt đầu suy nghĩ về giá trị của sự sống và tình mẫu tử.

3. Khủng hoảng nội tâm:

- Ông Diểu dằn vặt bởi cảm giác tội lỗi và hối hận.

-Ông tự trách bản thân vì đã tàn nhẫn giết hại con khỉ mẹ.

-Ông bắt đầu nghi ngờ những giá trị và niềm tin mà mình đã có từ trước.

4. Bước ngoặt:

-Ông Diểu quyết định từ bỏ nghề săn bắn.

-Ông muốn chuộc lỗi cho hành động sai trái của mình.

-Ông muốn sống hòa hợp với thiên nhiên và các loài động vật.

5. Hành trình tiếp tục:

-Ông Diểu bắt đầu tìm hiểu về đời sống của loài khỉ.

-Ông nhận ra rằng khỉ cũng có tình cảm, biết yêu thương và che chở cho nhau.

-Ông học được cách tôn trọng sự sống và giá trị của thiên nhiên.

*Kết quả:

-Ông Diểu trở thành một người bảo vệ thiên nhiên.

-Ông dành phần đời còn lại để chuộc lỗi cho hành động sai trái của mình.

-Ông là tấm gương sáng cho con người về ý thức bảo vệ môi trường và các loài động vật.

*Ý nghĩa:

-Hành trình tự khám phá của ông Diểu là một bài học sâu sắc về giá trị của sự sống và tình yêu thương.

-Tác phẩm kêu gọi con người cần chung tay bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống của các loài động vật.

*Bảng tóm tắt:

Giai đoạn	Tâm trạng	Suy nghĩ	Hành động
Xuất phát điểm	Tự tin, kiêu hãnh	Coi khỉ là loài vật hoang dã, cần phải tiêu diệt	Săn bắn khỉ
Bắt đầu thức tỉnh	Hối hận, thương xót	Nhận thức được giá trị của sự sống và tình mẫu tử	Bắt đầu nghi ngờ những giá trị và niềm tin
Khủng hoảng nội tâm	Dằn vặt, tự trách	Khủng hoảng về niềm tin và giá trị	Bắt đầu những suy nghĩ lo lắng
Bước ngoặt	Quyết tâm	Muốn chuộc lỗi, sống hòa hợp với thiên nhiên	Từ bỏ nghề săn bắn
Hành trình tiếp tục	Hiểu biết, tôn trọng	Học được cách tôn trọng sự sống và giá trị của thiên nhiên	Bảo vệ thiên nhiên

Thoạt đầu, ông Diểu hiện lên như một thợ săn lão luyện, dày dặn kinh nghiệm, mang trong mình bản năng săn mồi mạnh mẽ. Hình ảnh ông Diểu cầm súng đi vào rừng hiện lên đầy tự tin và bản lĩnh. Ông say mê với thú vui săn bắn, coi đó là cách thể hiện bản lĩnh đàn ông và kiếm sống. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài mạnh mẽ ấy, ông Diểu che giấu những góc khuất trong tâm hồn, sự chai sạn và thiếu đi sự trân trọng đối với thiên nhiên.

Bắt đầu từ việc bắn chết con khỉ đực, những mâu thuẫn nội tâm trong ông Diểu dần bộc lộ. Chứng kiến cảnh gia đình khỉ đau khổ, đặc biệt là hình ảnh con khỉ con liều mình cứu mẹ, ông Diểu chìm trong hối hận và ân hận. Nỗi ám ảnh về tiếng kêu thảm thiết của con khỉ cái in sâu vào tâm trí, khiến ông không thể nào nguôi ngoai.

Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình tự khám phá của ông Diểu. Lòng trắc ẩn thức tỉnh trong ông, khiến ông nhận thức được sự tàn nhẫn và thiếu đi lòng nhân ái trong hành động của mình. Ông cảm nhận được sự đau đớn, mất mát của gia đình khỉ, từ đó nhìn nhận bản thân một cách khách quan và tỉnh táo hơn.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Trong khi đọc trang 109 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Hình dung cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm vận dụng trí tưởng tượng cảnh được miêu tả trong đoạn văn.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này là cảnh tượng ông Diểu rùng mình khi nghe thấy tiếng rú thê thảm của con khỉ nhỏ, ông có những thay đổi đột ngột về cảm xúc, ông kinh hoàng bởi cảnh vật dưới vực thật ngút ngàn, heo hút, ong dâng lên cảm xúc sợ hãi tột cùng. Và có lẽ từ lúc thơ ấu tới ông mới có lần bỏ chạy như ma đuổi như lần này.

Cảnh tượng được miêu tả ở đoạn này là cảnh tượng ông Diểu rùng mình khi nghe thấy tiếng rú thê thảm của con khỉ nhỏ, ông có những thay đổi đột ngột về cảm xúc, ông kinh hoàng bởi cảnh vật dưới vực thật ngút ngàn, heo hút, ong dâng lên cảm xúc sợ hãi tột cùng.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 7

Trả lời Câu hỏi 7 Trong khi đọc trang 109 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Vì sao đối mặt với Hõm Chết, nhân vật lại nghĩ đến “ma”? Theo dõi tâm trạng của ông Diểu trước những “sự lạ” tiếp theo.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, quan sát các diễn biến tâm trạng của nhân vật, tìm ra các từ ngữ bộc lộ cảm xúc của nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Vì sao đối mặt với Hõm Chết, nhân vật lại nghĩ đến “ma”?

Có thể lý giải việc nhân vật nghĩ đến “ma” khi đối mặt với Hõm Chết bởi những nguyên nhân sau:

1. Nỗi sợ hãi:

-Hõm Chết là nơi hoang vu, hiểm trở, ẩn chứa nhiều nguy hiểm.

-Con người thường có tâm lý hoang mang, lo sợ trước những điều bí ẩn.

-Sự thiếu hiểu biết:

-Nhân vật không biết rõ về Hõm Chết, về những "sự lạ” đang xảy ra.

-Tâm lý hoang tưởng:

+Khi con người ở trong trạng thái căng thẳng, lo âu, họ dễ có những suy nghĩ kỳ ảo.

2. Niềm tin tâm linh:

-Con người từ xa xưa đã có niềm tin vào thế giới tâm linh.

-Sự ảnh hưởng của văn hóa dân gian:

+Nhiều câu chuyện, truyền thuyết về ma quỷ, oan hồn gắn liền với những địa danh hoang vắng.

-Tâm lý cầu mong sự che chở:

+Khi đối mặt với nguy hiểm, con người thường tìm đến sự che chở của thần linh.

3. Ý nghĩa biểu tượng:

-“Ma” có thể tượng trưng cho những điều bí ẩn, những nguy hiểm tiềm ẩn.

-Sự đối mặt với chính bản thân:

+Hõm Chết và “ma” có thể là biểu tượng cho những nỗi sợ hãi, lo lắng bên trong con người.

-Hành trình khám phá bản thân:

+Việc đối mặt với “ma” là hành trình con người khám phá bản thân, vượt qua những giới hạn của chính mình.

Theo dõi tâm trạng của ông Diểu trước những “sự lạ” tiếp theo trong văn bản muối của rừng:

1. Lo lắng, hoang mang:

-Khi gặp những “sự lạ”, ông Diểu cảm thấy lo lắng, hoang mang.

-Ông không biết lý do của những hiện tượng kỳ bí này.

-Nỗi sợ hãi tăng dần:

+Khi những “sự lạ” liên tục xảy ra, ông Diểu càng trở nên sợ hãi.

+Ông bắt đầu nghi ngờ về sự tồn tại của ma quỷ.

2. Tò mò, muốn khám phá:

-Bên cạnh nỗi sợ hãi, ông Diểu cũng có sự tò mò về những “sự lạ”.

-Ông muốn tìm hiểu nguyên nhân của những hiện tượng này.

-Sự dũng cảm:

+Mặc dù sợ hãi, ông Diểu vẫn quyết tâm khám phá bí mật của Hõm Chết.

+Ông muốn chiến thắng nỗi sợ hãi của chính mình.

3. Chấp nhận, bình tĩnh:

-Sau khi trải qua nhiều biến cố, ông Diểu dần chấp nhận những “sự lạ”.

-Ông không còn sợ hãi mà trở nên bình tĩnh hơn.

-Sự trưởng thành:

+Ông Diểu nhận ra rằng những “sự lạ” là một phần của cuộc sống.

+Ông học cách đối mặt với những điều bí ẩn.

-Kết luận:

Tâm trạng của ông Diểu trước những “sự lạ” trong văn bản “Muối của rừng” là một hành trình chuyển biến từ lo lắng, hoang mang đến tò mò, dũng cảm và cuối cùng là chấp nhận, bình tĩnh. Hành trình này thể hiện sự trưởng thành của nhân vật và cũng là bài học cho con người về việc đối mặt với những điều bí ẩn, trong cuộc sống.

-Lý do ông Diểu nghĩ đến "ma” khi đối mặt với Hõm Chết:

Hõm Chết là một nơi hoang vu, âm u, ít người qua lại. Nơi đây được bao phủ bởi những vách đá cheo leo, những tán cây rậm rạp, tạo nên bầu không khí bí ẩn và những lời đồn đoán đáng sợ về người chết ở đây.

Tâm trạng của ông Diểu trước những "sự lạ” tiếp theo: Khi thấy con khỉ trắng ấy, ông sợ hãi, bàng hoàng

-Sự thay đổi tâm trạng của ông Diểu:

Ban đầu, ông Diểu chạy treo con khỉ trắng đến Hõm Chết, ông bằng hoàng khi nhận ra khu vực mình tời => Ông ngờ vực khi con khỉ màu trắng đoạt lấy súng của mình => Ông mừng rỡ khi thấy được đường leo lên

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 8

Trả lời Câu hỏi 8 Trong khi đọc trang 110 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Điều gì khiến ông Diểu chưa chịu bỏ cuộc?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, nhận biết được tính cách của nhân vật qua cách miêu tả nhân vật của tác giả.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Có nhiều lý do khiến ông Diểu chưa chịu bỏ cuộc khi chưa bắt được con khỉ trắng:

1. Niềm tin vào sự may mắn:

-Ông Diểu tin rằng mình sẽ bắt được con khỉ trắng nếu kiên trì.

-Sự tham lam:

+Ông Diểu muốn có được bộ lông quý giá của con khỉ trắng.

-Sự hận thù:

+Con khỉ trắng đã làm hại con chó của ông Diểu, khiến ông muốn trả thù.

2. Lòng tự trọng:

-Ông Diểu không muốn bỏ cuộc vì sợ bị người khác đánh giá.

-Sự kiên trì:

+Ông Diểu là người kiên trì, không dễ dàng bỏ cuộc trước khó khăn.

-Cảm giác thách thức:

+Việc truy lùng con khỉ trắng trở thành một thử thách đối với ông Diểu.

3. Ý nghĩa biểu tượng:

-Con khỉ trắng có thể tượng trưng cho những mục tiêu khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

-Hành trình theo đuổi ước mơ:

+Việc truy lùng con khỉ trắng là hành trình ông Diểu theo đuổi ước mơ của mình.

Sự chiến thắng bản thân:

+Việc bắt được con khỉ trắng tượng trưng cho chiến thắng của ông Diểu trước chính bản thân mình.

Kết luận:

Có nhiều lý do khiến ông Diểu chưa chịu bỏ cuộc khi chưa bắt được con khỉ trắng. Những lý do này thể hiện những khía cạnh khác nhau trong tính cách con người, từ lòng tham, sự hận thù đến lòng kiên trì, ý chí quyết tâm. Hành trình truy lùng con khỉ trắng cũng là một hành trình ẩn dụ cho hành trình theo đuổi ước mơ và chiến thắng bản thân của con người.

Niềm tin vào sự may mắn khiến ông Diểu tin rằng mình sẽ gặp được may mắn, Sự tham lam là bản năng của một thợ săn lão luyện, khiến ông Diểu mong muốn bắt được con khỉ , con mồi quý hiếm và có giá trị cao trên thị trường, để kiếm lời. Lòng tự trọng cao của ông Diểu không cho phép ông thua cuộc.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 9

Trả lời Câu hỏi 9 Trong khi đọc trang 110 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Ông Diểu đã chứng kiến “sự lạ” nào? Dự đoán những hoạt động tiếp theo của nhân vật.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, liệt kê ra các sự lạ mà nhân vật chứng kiến từ đó nêu ra những dự đoán của mình về hoạt động tiếp theo của nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Những “sự lạ” ông Diểu đã chứng kiến:

-Hòn đá biết nói: Hòn đá tự dưng cất tiếng nói, cảnh báo ông Diểu về những nguy hiểm trong Hõm Chết.

-Con khỉ trắng kỳ bí: Con khỉ trắng xuất hiện một cách bí ẩn, có khả năng di chuyển nhanh nhẹn và dường như có ý trêu chọc ông Diểu.

-Hiện tượng kỳ ảo: Bóng người lướt thướt, tiếng sáo diệu kỳ,... xuất hiện trong đêm tối, khiến ông Diểu hoang mang.

Dự đoán những hoạt động tiếp theo của nhân vật:

1. Tiếp tục truy lùng con khỉ trắng:

-Ông Diểu có thể sẽ tiếp tục truy lùng con khỉ trắng để trả thù cho con chó của mình và để có được bộ lông quý giá.

-Sự quyết tâm:

+Ông Diểu sẽ kiên trì hơn, sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để bắt được con khỉ trắng.

-Sự nguy hiểm:

+Việc truy lùng con khỉ trắng có thể dẫn ông Diểu đến những nguy hiểm khó lường.

2. Khám phá bí mật của Hõm Chết:

-Ông Diểu có thể sẽ tìm hiểu nguyên nhân của những “sự lạ” trong Hõm Chết.

-Sự tò mò:

+Ông Diểu muốn biết hòn đá biết nói, con khỉ trắng và những hiện tượng kỳ ảo khác từ đâu xuất hiện.

-Sự can đảm:

+Ông Diểu cần phải can đảm để đối mặt với những bí ẩn và nguy hiểm trong Hõm Chết.

3. Bỏ cuộc và quay về nhà:

-Có khả năng ông Diểu sẽ cảm thấy nản lòng và bỏ cuộc sau nhiều lần thất bại.

-Sự mệt mỏi:

+Việc truy lùng con khỉ trắng và khám phá bí mật của Hõm Chết có thể khiến ông Diểu mệt mỏi, kiệt sức.

-Sự hối hận:

+Ông Diểu có thể hối hận vì đã không nghe lời khuyên của người khác và mạo hiểm vào Hõm Chết.

Kết luận:

Có nhiều khả năng xảy ra tiếp theo trong câu chuyện. Hành động của ông Diểu sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như tính cách, mục đích và những “sự lạ” tiếp theo mà ông gặp phải. Việc dự đoán những hoạt động tiếp theo của nhân vật giúp người đọc tò mò, háo hức muốn theo dõi tiếp diễn biến của câu chuyện.

Ông Diểu đã trải qua nhiều "sự lạ” kỳ bí trong hành trình truy lùng con khỉ trắng tại khu rừng:

Con khỉ đực: Rúc tay vào người ông như đang van xin sự giúp đỡ.

Dựa trên những gì đã xảy ra, có thể dự đoán những hoạt động tiếp theo của ông Diểu như sau:

Băng bó cho khỉ đực, cứu nó khỏi vết thương do đạn của ông rồi phóng sinh nó về rừng.

Bỏ cuộc và quay về nhà: Sau nhiều lần thất bại và trải qua những nguy hiểm, ông Diểu có thể cảm thấy nản lòng và quyết định bỏ cuộc.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 10

Trả lời Câu hỏi 10 Trong khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Ông Diểu đang đối diện với tình thế gì?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Ông Diểu đang đang đối mặt với tình thế một là cứu con khỉ khỏi lũ mối – có thể khiến bất cứ thứ gì thành cám và thứ hai là mang nó về hoặc phóng sinh con khỉ đang bị thương ấy trở lại với khu rừng. Và ông đang phải đối mặt với những suy nghĩ rối bời, ông sợ cái nhìn chế giễu từ thiên hạ khi ông vào rừng mà không mang được con vật nào trở về.

Ông Diểu đang đang đối mặt với tình thế một là lũ mối có thể cắn sạch đồ của ông.

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 11

Trả lời Câu hỏi 11 Trong khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Theo bạn, tình huống này có thường xảy ra không?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tình huống và đưa ra ý kiến bản thân

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Theo tôi tình huống này ít khi sảy ra.

Tình huống này ít xảy ra

---

Câu hỏi:

Trong khi đọc 12

Trả lời Câu hỏi 12 Trong khi đọc trang 111 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Chú ý chi tiết hoa tử huyền

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ phần tác giả miêu tả về hoa tử huyên làm rõ được ý nghĩa của hình ảnh này.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Chi tiết hoa tử huyền trong tác phẩm "Muối của rừng”:

1. Biểu tượng của sự thanh bình và thịnh vượng:

-Hoa tử huyền là loài hoa quý hiếm, chỉ nở ba mươi năm một lần.

-Theo quan niệm dân gian, hoa tử huyền nở báo hiệu mùa màng bội thu, đất nước thanh bình.

2. Biểu tượng cho sự chuyển biến trong tâm hồn ông Diểu:

-Khi gặp hoa tử huyền, ông Diểu cảm thấy hối hận vì hành động của mình.

-Ông nhận ra rằng con người cần phải sống hòa hợp với thiên nhiên.

3. Biểu tượng cho niềm tin vào tương lai:

-Hoa tử huyền nở rộ tượng trưng cho niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

-Con người có thể sửa chữa lỗi lầm và hướng đến những điều tốt đẹp hơn.

4. Vai trò trong việc kết thúc tác phẩm:

-Chi tiết hoa tử huyền góp phần tạo nên kết thúc mở cho tác phẩm.

-Người đọc có thể tự do suy tưởng về tương lai của ông Diểu và cuộc sống của con người trong mối quan hệ với thiên nhiên.

5. Phân tích chi tiết:

-Mô tả: Hoa màu trắng, bé bằng đầu tăm, có vị mặn.

-Cách miêu tả: Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh.

-Vị trí: Hoa nở rộ trên lối về nhà của ông Diểu.

6. Ý nghĩa:

-Chi tiết hoa tử huyền mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

-Khẳng định giá trị của thiên nhiên và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

Kết luận:

Chi tiết hoa tử huyền là một chi tiết quan trọng trong tác phẩm "Muối của rừng”. Nó không chỉ góp phần tạo nên kết thúc mở cho tác phẩm mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Người nào gặp hoa tử huyền sẽ gặp may mắn. Hoa này màu trắng, vị mặn, bé bằng đầu tăm, người ta vẫn gọi hoa này là muối của rừng. Khi rừng kết muối, đấy là điềm báo đất nước thanh bình, mùa màng phong túc

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Giữa nhan đề Muối của rừng và nội dung câu chuyện có liên hệ với nhau như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng tri thức văn học phân tích được rõ ý nghĩa nhan đề, đọc kĩ tác phẩm để hiểu sâu sắc về nội dung từ đó tìm ra mối liên hệ.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Liên hệ giữa nhan đề "Muối của rừng” và nội dung câu chuyện:

1. Mối liên hệ về mặt nghĩa đen:

-"Muối” là gia vị thiết yếu trong cuộc sống con người.

-"Rừng” là nơi cung cấp nhiều nguồn tài nguyên quý giá, bao gồm cả muối.

-Muối của rừng: Biểu tượng cho những gì tinh túy nhất của rừng.

2. Mối liên hệ về mặt nghĩa bóng:

-"Muối” tượng trưng cho sự mặn mà, cho những giá trị tinh thần cao đẹp.

-"Rừng” tượng trưng cho thiên nhiên, cho cuộc sống hoang dã.

-Muối của rừng: Biểu tượng cho những giá trị tinh thần cao đẹp mà con người có thể học hỏi từ thiên nhiên.

3. Phân tích liên hệ:

-Nhan đề "Muối của rừng” gợi mở cho người đọc về nội dung câu chuyện: hành trình khám phá và học hỏi những giá trị tinh thần cao đẹp từ thiên nhiên của ông Diểu.

-Sự chuyển biến trong tâm hồn ông Diểu: Từ một người ham muốn, ích kỷ, ông Diểu dần nhận ra tầm quan trọng của thiên nhiên và biết trân trọng những giá trị tinh thần cao đẹp.

-Bài học rút ra: Con người cần phải sống hòa hợp với thiên nhiên, học hỏi những giá trị tinh thần cao đẹp từ thiên nhiên để hoàn thiện bản thân.

4. Ý nghĩa nhan đề:

-Nhan đề "Muối của rừng” ngắn gọn, súc tích, hàm súc.

-Gợi mở cho người đọc nhiều suy nghĩ về nội dung câu chuyện.

-Nhấn mạnh thông điệp của tác phẩm: Con người cần phải sống hòa hợp với thiên nhiên.

Kết luận:

-Nhan đề "Muối của rừng” có liên hệ mật thiết với nội dung câu chuyện. Nó không chỉ là điểm khởi đầu cho hành trình khám phá của nhân vật mà còn là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc.

Nhan đề "Muối của rừng” có mối liên hệ chặt chẽ với nội dung truyện ngắn. Nhan đề không chỉ gợi mở chủ đề, mà còn là lời nhắn nhủ sâu sắc về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên, trân trọng cuộc sống và hướng đến những giá trị tốt đẹp.

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Hành trình đi săn của ông Điểu cũng là hành trình trải nghiệm và nhận thức. Bạn hãy kể tóm tắt hành trình đó bằng sơ đồ.

Hướng dẫn giải :

Nắm rõ nội dung của tác phẩm, sử dụng tư duy phân tích tổng hợp để thực hiện yêu cầu của đề bài.

Lời giải chi tiết :

Sơ đồ hành trình đi săn của ông Diểu trong văn bản "Muối của rừng”:

*Bắt đầu:

-Ông Diểu: Niềm vui sướng, háo hức khi đi săn với khẩu súng mới.

-Mong muốn chiến thắng, khẳng định bản thân.

*Hành trình:

-Gặp đàn khỉ:

+Bắn chết khỉ đực.

+Quan sát khỉ cái chăm sóc khỉ đực.

+Bị khỉ cái tấn công.

+Cảm giác hoang mang, sợ hãi.

-Trên đường về:

+Gặp con trăn.

+Bị con trăn tấn công.

+Cố gắng chiến đấu, thoát chết.

+Suy nghĩ về hành động của mình.

*Kết thúc:

-Quay trở về nhà.

-Mất đi niềm vui sướng, hân hoan.

-Nhận thức mới về thiên nhiên và sự sống.

*Suy nghĩ, cảm xúc:

-Từ hống hách, tự tin đến sợ hãi, hối hận.

-Nhận ra sự tàn nhẫn của bản thân.

-Thấu hiểu tình cảm mẹ con thiêng liêng.

-Trân trọng sự sống và thiên nhiên.

*Biểu tượng:

-Súng: Sức mạnh, sự hung bạo của con người.

-Khỉ: Thiên nhiên, sự yếu đuối, tình mẫu tử.

-Trăn: Nguy hiểm, thử thách, sự trừng phạt.

*Hành trình đi săn của ông Diểu là:

-Hành trình khám phá bản thân.

-Hành trình thức tỉnh lương tri.

-Bài học về sự trân trọng thiên nhiên và sự sống.

*Sơ đồ:

Bắt đầu: Niềm vui, háo hức →Gặp đàn khỉ→Bắn chết khỉ đực→Quan sát khỉ cái chăm sóc khỉ đực→Bị khỉ cái tấn công→Cố gắng chiến đấu, thoát chết→Suy nghĩ về hành động của mình→ Kết thúc→Mất đi niềm vui, hân hoan →Nhận thức mới→Suy nghĩ, cảm xúc→Biểu tượng

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Ông Diểu đã có những ý nghĩ gì khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân? Bạn có đồng tình với những ý nghĩ đó không? Vì sao?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ tác phẩm, vận dụng tri thức Ngữ văn để phân tích những chi tiết được tác giả miêu tả về suy nghĩ của nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân, ông Diểu đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc và có những ý nghĩ phức tạp:

1. Ngỡ ngàng, thích thú:

-Bị thu hút bởi vẻ đẹp của khu rừng mùa xuân.

-Thích thú trước sự tinh nghịch, hồn nhiên của đàn khỉ.

-Tò mò về tập tính sinh sống của loài khỉ.

2. Xót thương, đồng cảm:

-Chứng kiến cảnh khỉ mẹ chăm sóc khỉ con bị thương, ông Diểu cảm thấy thương xót.

-Nhận ra tình cảm mẹ con thiêng liêng giữa loài khỉ cũng như con người.

-Bắt đầu suy nghĩ về hành động săn bắn của bản thân.

3. Hối hận, tự trách:

-Nhìn thấy sự gắn bó của gia đình khỉ, ông Diểu hối hận vì đã bắn chết khỉ đực.

-Tự trách bản thân vì đã tàn nhẫn, phá vỡ hạnh phúc của gia đình khỉ.

-Cảm giác tội lỗi, day dứt.

4. Thấu hiểu, trân trọng:

-Qua hành trình trải nghiệm, ông Diểu thấu hiểu hơn về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

-Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và sự sống.

-Trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên và sự đa dạng sinh học.

*Đồng ý với những ý nghĩ của ông Diểu:

-Sự xót thương, đồng cảm:

Tình cảm mẹ con là thiêng liêng và đáng trân trọng, bất kể là con người hay loài vật. Chúng ta cần có lòng yêu thương, bao dung với tất cả sinh linh.

-Hối hận, tự trách:

Săn bắn động vật hoang dã là hành động tàn nhẫn, phi nhân đạo và cần được lên án. Chúng ta cần bảo vệ môi trường và sự sống của các loài động vật.

-Thấu hiểu, trân trọng:

Con người là một phần của thiên nhiên, cần sống hòa hợp và bảo vệ môi trường sống. Chúng ta cần trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên và sự đa dạng sinh học.

*Tuy nhiên, cần lưu ý:

-Sự thay đổi của ông Diểu diễn ra nhanh chóng:

Chỉ sau một sự kiện, ông Diểu đã thay đổi hoàn toàn quan điểm về việc săn bắn. Điều này có thể chưa thực sự thuyết phục.

-Câu chuyện thiếu góc nhìn của những người khác:

Chỉ tập trung vào quan điểm của ông Diểu, câu chuyện chưa thể hiện đầy đủ các khía cạnh của vấn đề.

*Kết luận:

Nhìn chung, những ý nghĩ của ông Diểu khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân là đáng trân trọng. Chúng ta cần học hỏi và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường và sự sống của các loài động vật.

Khi chứng kiến đời sống của đàn khỉ trong khu rừng mùa xuân, ông Diểu trải qua một loạt những cung bậc cảm xúc: ngạc nhiên, thích thú, hối hận, thương cảm, thức tỉnh.

Những ý nghĩ của ông Diểu thể hiện sự thay đổi tích cực trong nhận thức của ông. Bài học từ câu chuyện "Muối của rừng” là lời cảnh tỉnh cho con người về sự tàn phá môi trường và hậu quả nghiêm trọng của nó.

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Từ lúc đến Hõm Chết, những sự việc kì lạ đã làm cho ông Diểu thay đổi cảm xúc và suy nghĩ như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Chú ý tới những chi tiết cho thấy cảm xúc và hành động của nhân vật.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Suy nghĩ của ông Diểu có những thay đổi như thế nào trong truyện "Muối của rừng”?

*Trước khi vào rừng:

-Có thói quen săn bắn: Ông Diểu là một người thợ săn lão luyện, có thói quen đi săn vào mỗi buổi sáng.

-Coi việc săn bắn là thú vui: Ông Diểu không săn bắn để kiếm sống mà để giải khuây, thỏa mãn thú vui của bản thân.

-Có quan niệm sai lệch về thiên nhiên: Ông Diểu coi thiên nhiên là nơi để con người khai thác, phục vụ cho nhu cầu của mình.

*Trong khi đi săn:

-Bị ám ảnh bởi tiếng kêu của khỉ: Tiếng kêu thảm thiết của khỉ mẹ khi bị bắn chết khiến ông Diểu day dứt, trăn trở.

-Nhận thức được sự tàn nhẫn của bản thân: Khi chứng kiến cảnh khỉ đực hy sinh bản thân để bảo vệ con, ông Diểu nhận ra sự tàn nhẫn của hành động săn bắn.

-Bắt đầu có sự đồng cảm với thiên nhiên: Ông Diểu cảm thương cho số phận của loài vật, nhận ra rằng chúng cũng có tình cảm và biết yêu thương.

*Sau khi trở về nhà:

-Thay đổi quan niệm về thiên nhiên: Ông Diểu không còn coi thiên nhiên là nơi để khai thác mà là nơi cần được bảo vệ.

-Hối hận về hành động của mình: Ông Diểu cảm thấy hối hận vì đã sát hại khỉ mẹ, quyết định từ bỏ việc săn bắn.

-Có ý thức bảo vệ thiên nhiên: Ông Diểu tuyên truyền cho mọi người về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên.

-Có thể tóm tắt những thay đổi trong suy nghĩ của ông Diểu như sau:

+Từ coi thiên nhiên là đối tượng khai thác sang nhận thức thiên nhiên là bạn đồng hành.

+Từ thói quen săn bắn vì thú vui sang ý thức bảo vệ thiên nhiên.

+Từ trạng thái vô cảm sang cảm thông với muôn loài.

+Sự thay đổi trong suy nghĩ của ông Diểu là một bài học ý nghĩa về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên.

-Lo lắng, sợ hãi:

+Khi nghe những lời đồn thổi về Hõm Chết, ông Diểu cảm thấy lo lắng và do dự.

+Tiếng hú rợn tóc gáy, khiến ông hoang mang, sợ hãi.

-Tham lam, liều lĩnh:

+Dù vậy, ông nhìn thấy con khì đực mình bắn ở gần cạnh

+Lòng tham lam khiến ông liều lĩnh, tìm đường đê đem con khỉ xuống dưới núi

-Dần dần thay đổi:

-Thức tỉnh, giác ngộ:

+Ông thấy con khỉ cái lẽo đeo theo sau mình kể từ khi ở Hõm Chết. Sau khi băng bó, ông quyết định tha chết cho nó.

+Khi nhìn thấy hoa tử huyền nở rộ, ông Diểu cảm nhận được sức sống mãnh liệt của thiên nhiên.

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Bạn nghĩ gì về chi tiết “hoa tử huyền” xuất hiện ở cuối truyện?

Hướng dẫn giải :

Vận dụng tri thức Ngữ văn, sử dụng khả năng phân tích, suy luận về hình ảnh.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Chi tiết "hoa tử huyền” xuất hiện ở cuối truyện "Muối của rừng” mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc:

1. Biểu tượng cho sự thanh tẩy:

Hoa tử huyền được miêu tả là loài hoa có màu trắng tinh khôi, mọc lên sau cơn mưa rào, sự thanh tẩy, gột rửa những tội lỗi và sai lầm của con người. Sau khi trải qua biến cố và hối hận về hành động của mình, ông Diểu gặp được hoa tử huyền như một sự thanh tẩy tâm hồn, giúp ông tìm lại sự bình yên và thanh thản.

2. Biểu tượng cho sự hy vọng và tái sinh:

Hoa tử huyền được cho là chỉ nở ba mươi năm một lần, tượng trưng cho sự hy vọng vào một tương lai tươi sáng, một sự khởi đầu mới. Sau khi nhận thức được sai lầm của mình, ông Diểu quyết tâm thay đổi, trở thành người bảo vệ thiên nhiên. Hoa tử huyền như lời hứa hẹn về một tương lai tốt đẹp hơn, nơi con người sống hòa hợp với thiên nhiên.

3. Biểu tượng cho vẻ đẹp thuần khiết của thiên nhiên:

Hoa tử huyền là một loài hoa đẹp, mọc hoang dã trong rừng, tượng trưng cho vẻ đẹp thuần khiết, hoang sơ của thiên nhiên. Việc ông Diểu gặp được hoa tử huyền cho thấy sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, khẳng định rằng con người chỉ có thể tìm thấy sự bình yên và hạnh phúc khi hòa hợp với thiên nhiên.

4. Nâng cao giá trị nghệ thuật của tác phẩm:

Chi tiết "hoa tử huyền” góp phần tô đậm thêm vẻ đẹp huyền bí, kỳ ảo của thiên nhiên, tạo nên sự bất ngờ và ấn tượng cho người đọc. Đồng thời, chi tiết này cũng góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm: con người cần phải bảo vệ thiên nhiên.

Kết luận:

Chi tiết "hoa tử huyền” là một chi tiết nghệ thuật quan trọng, góp phần làm nên thành công của tác phẩm "Muối của rừng”. Chi tiết này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, giúp tác giả thể hiện chủ đề tư tưởng và gửi gắm thông điệp ý nghĩa đến người đọc.

Chi tiết "hoa tử huyền” xuất hiện ở cuối truyện "Muối của rừng” mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Nó là biểu tượng cho sự sống mới, niềm tin, lời nhắn nhủ về sự thức tỉnh, hướng thiện, khẳng định sức mạnh của thiên nhiên và gợi mở về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Đây là chi tiết nghệ thuật độc đáo góp phần tạo nên giá trị tư tưởng sâu sắc cho tác phẩm.

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Phân tích sự tương phản về diện mạo và tình thế của ông Diểu được kể ở đầu truyện và cuối truyện, từ đó, làm rõ thông điệp của tác phẩm.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng khả năng phân tích, chú ý các chi tiết miêu tả diện mạo và tình thế của nhân vật

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Phân tích sự tương phản về diện mạo và tình thế của ông Diểu được kể ở đầu truyện và cuối truyện, từ đó, làm rõ thông điệp của tác phẩm:

1. Diện mạo:

-Đầu truyện:

+Ông Diểu được miêu tả là một người đàn ông "gầy gò, da sạm đen”, "quần áo rách rưới”, "chân đi đất”.

+Hình ảnh ông Diểu cho thấy một người thợ săn già nua, lam lũ, vất vả với cuộc sống mưu sinh.

-Cuối truyện:

+Ông Diểu "trần truồng”, "lấm lem bùn đất”, "tóc tai rũ rượi”.

+Hình ảnh ông Diểu cho thấy sự thay đổi hoàn toàn về diện mạo, thể hiện sự hòa nhập với thiên nhiên, rũ bỏ những ràng buộc của xã hội.

2. Tình thế:

-Đầu truyện:

+Ông Diểu là một người thợ săn lão luyện, có kinh nghiệm đi rừng và săn bắn.

+Ông Diểu chủ động trong cuộc đi săn, tự tin và đầy bản lĩnh.

-Cuối truyện:

+Ông Diểu bị khỉ đực truy đuổi, phải bỏ chạy trong sợ hãi.

+Ông Diểu trở nên yếu thế, bị động và hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên.

3. Thông điệp:

-Sự tương phản về diện mạo và tình thế của ông Diểu cho thấy sự thay đổi trong nhận thức và hành động của nhân vật này. Từ một người thợ săn hung hãn, tàn bạo, ông Diểu trở thành một người hối hận, thức tỉnh và quyết tâm bảo vệ thiên nhiên.

-Thông điệp của tác phẩm:

+Lên án hành động tàn phá thiên nhiên của con người.

+Kêu gọi con người cần phải bảo vệ thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên.

+Khẳng định sức mạnh của thiên nhiên và sự trừng phạt dành cho những kẻ xâm hại thiên nhiên.

+Con người cần phải có ý thức bảo vệ môi trường sống, bảo vệ sự đa dạng sinh học.

-Ngoài ra, sự tương phản này còn có thể được phân tích theo các khía cạnh khác như:

+Tâm lý: Từ tự tin, hung hãn sang hối hận, giác ngộ.

+Quan niệm về thiên nhiên: Từ coi thiên nhiên là đối tượng khai thác sang nhận thức thiên nhiên là bạn đồng hành.

+Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên: Từ đối đầu sang hòa hợp.

Kết luận:

Sự tương phản về diện mạo và tình thế của ông Diểu là một dụng ý nghệ thuật của tác giả nhằm làm rõ thông điệp của tác phẩm. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc bài học về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên.

Trước khi đi săn, ông mang trong mình sự hào hứng. Tiết trời đẹp đẽ của màu xuân khi muôn vật căng tràn sức sống và khí trời trong lành, mát mẻ. Thêm nữa là đứa con học ở nước ngoài gửi về biếu ông khẩu súng hai nòng. Ông chuẩn bị rất chu đáo chu chuyến đi săn của bản thân mình.

Đoạn cuối của truyện, sau khi từ Hõm Chết trở về, người ông đầy vết thương. Ông trần nuồng nỗng đi xuống dưới núi, hòa vào làn mưa xuân sau khi thả con khỉ đực về với tự nhiên.

---

Câu hỏi:

Sau khi đọc 7

Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Những chi tiết kì ảo trong Muối của rừng có điểm gì khác với chi tiết kì ảo trong Đèn thiêng cửa bể?

Hướng dẫn giải :

Tìm ra các chi tiết kì ảo trong hai tác phẩm, vận dụng khả năng so sánh sự khác nhau giữa hai tác phẩm.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

So sánh chi tiết kì ảo trong "Muối của rừng” và "Đèn thiêng cửa bể”:

*Điểm giống nhau:

-Cả hai tác phẩm đều sử dụng chi tiết kì ảo để:

+Tạo nên sự hấp dẫn, ly kỳ cho câu chuyện.

+Thể hiện quan niệm của người xưa về thế giới tự nhiên và tâm linh.

+Phản ánh những vấn đề xã hội và gửi gắm thông điệp của tác giả.

*Điểm khác nhau:

Tiêu chí	Muối của rừng	Đèn thiêng cửa bể
Loại chi tiết kì ảo	Hiện thực kỳ ảo	Kỳ ảo hoang đường
Mức độ phổ biến	Ít, chỉ xuất hiện ở một vài chi tiết	Nhiều, bao trùm cả câu chuyện
Vai trò	Làm điểm nhấn, góp phần thể hiện chủ đề	Cốt lõi, tạo nên cấu trúc và mạch truyện
Ví dụ	Tiếng kêu của khỉ, hoa tử huyền	Cây đèn thiêng, con ốc, con rùa
Tác dụng	Thể hiện sự bí ẩn của thiên nhiên, thức tỉnh con người	Thể hiện ước mơ và niềm tin vào công lý, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp

Bảng so sánh trên cho thấy:

-Chi tiết kì ảo trong "Muối của rừng” thuộc loại hiện thực kỳ ảo, ít xuất hiện và đóng vai trò điểm nhấn. Chi tiết này góp phần thể hiện sự bí ẩn của thiên nhiên, thức tỉnh con người về hành động tàn phá môi trường.

-Chi tiết kì ảo trong "Đèn thiêng cửa bể” thuộc loại kỳ ảo hoang đường, xuất hiện nhiều và đóng vai trò cốt lõi. Chi tiết này thể hiện ước mơ và niềm tin vào công lý, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của con người.

Ngoài ra, còn có thể so sánh chi tiết kì ảo trong hai tác phẩm theo các khía cạnh khác như:

-Nguồn gốc:

+”Muối của rừng”: dựa trên quan niệm dân gian về linh hồn của loài vật.

+”Đèn thiêng cửa bể”: dựa trên trí tưởng tượng sáng tạo của tác giả.

-Ý nghĩa:

+”Muối của rừng”: thể hiện sự trừng phạt của thiên nhiên đối với con người.

+”Đèn thiêng cửa bể”: thể hiện sức mạnh của chính nghĩa và niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Kết luận:

Chi tiết kì ảo trong "Muối của rừng” và "Đèn thiêng cửa bể” đều có vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề và thông điệp của tác phẩm. Tuy nhiên, hai tác phẩm sử dụng chi tiết kì ảo theo những cách khác nhau, thể hiện phong cách sáng tác riêng của mỗi tác giả.

Muối của rừng không có những yếu tố như thần linh, phép thuật giúp đỡ như Đèn thiêng cửa bể. Những chi tiết của Đèn thiêng cửa bể tạo nên sự hấp dẫn, kỳ bí cho câu chuyện. Còn Muối của rừng, những chi tiết kỳ ảo lại khiến nhân vật thức tỉnh trong tiềm thức về môi trường.

---

Câu hỏi:

Kết nối đọc - viết

Trả lời Câu hỏi Kết nối đọc viết trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về vai trò của yếu tố kì ảo trong truyện ngắn Muối của rừng.

Hướng dẫn giải :

Dựa vào phần phân tích ở trên

Dựa vào kĩ năng viết đoạn vân đã học

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Yếu tố kì ảo trong "Muối của rừng” là một điểm sáng tạo độc đáo, góp phần làm nên thành công của tác phẩm. Nó thể hiện qua những chi tiết như tiếng kêu ai oán của khỉ mẹ, sự xuất hiện của hoa tử huyền và giấc mơ của ông Diểu.Tiếng kêu của khỉ mẹ sau khi thấy khỉ đực bị bắn là lời cảnh tỉnh con người về hành động tàn phá thiên nhiên. Nó ám ảnh ông Diểu, khiến ông day dứt, trăn trở và thức tỉnh lương tâm. Tiếng kêu như lời oán trách, lời nguyền rủa đối với hành động tàn ác của con người. Hoa tử huyền nở rộ sau cơn mưa như một sự thanh tẩy, tượng trưng cho sự sống mới và niềm hy vọng vào tương lai. Việc ông Diểu gặp được hoa tử huyền là sự sắp đặt của tự nhiên, giúp ông nhận ra sai lầm và quyết tâm thay đổi. Giấc mơ của ông Diểu là sự kết hợp giữa hiện thực và ảo mộng, thể hiện sự đấu tranh nội tâm của nhân vật. Giấc mơ cho thấy ông Diểu đang bị ám ảnh bởi tiếng kêu của khỉ và khao khát được chuộc lỗi. Yếu tố kì ảo trong "Muối của rừng” có vai trò quan trọng. Thể hiện chủ đề: Lên án hành động tàn phá thiên nhiên, khẳng định sức mạnh của thiên nhiên và sự trừng phạt dành cho những kẻ xâm hại thiên nhiên. Phát triển cốt truyện: Tiếng kêu của khỉ dẫn dắt ông Diểu đến với hoa tử huyền, tạo nên sự kết nối giữa con người và thiên nhiên. Thể hiện quan niệm của người xưa: Tiếng kêu của khỉ được miêu tả như tiếng nói của oan hồn, thể hiện quan niệm về sự trừng phạt của thiên nhiên. Tăng tính hấp dẫn cho tác phẩm: Yếu tố kì ảo tạo nên sự bí ẩn, ly kỳ cho câu chuyện, thu hút sự chú ý của người đọc. Yếu tố kì ảo trong "Muối của rừng” là một dụng ý nghệ thuật tinh tế, góp phần thể hiện chủ đề, phát triển cốt truyện, thể hiện quan niệm của người xưa và tăng tính hấp dẫn cho tác phẩm.

Chi tiết sương mù cuồn cuộn sau khi chú khỉ con rơi xuống vách đá và cất lên tiếng kêu thảm thiết không chỉ gợi lên khung cảnh lạnh lẽo, ảm đạm mà còn thể hiện nội tâm bối rối, hoang mang của ông Diểu. Sương mù như che phủ tất cả, khiến con người ta mất phương hướng, lạc lối, cũng như chính ông Diểu đang chìm trong sự hối hận và day dứt sau hành động sai trái của mình. Hình ảnh hoa tử huyền nở rộ cuối câu chuyện mang ý nghĩa tượng trưng cho điều tốt đẹp, cho sự may mắn và ấm no. Loài hoa quý hiếm này mọc lên từ nơi ông Diểu đã gieo rắc tội lỗi, như lời nhắn nhủ về sự thức tỉnh, hướng thiện của con người. Hoa tử huyền như khẳng định niềm tin vào chiến thắng của cái thiện, tạo nên khung cảnh huyền thoại và đầy sức sống, gieo hi vọng về một tương lai tươi sáng hơn. Những chi tiết nghệ thuật độc đáo này góp phần làm nổi bật chủ đề nhân sinh sâu sắc của tác phẩm. Khi con người ngày càng bị tha hóa, những giá trị đạo đức bị phá hủy, câu chuyện "Muối của rừng” như một lời cảnh tỉnh về hậu quả của lòng tham lam, tàn ác. Hành trình đi tìm lại cái thiện của ông Diểu, từ hối hận, ân hận đến thức tỉnh, giác ngộ, là bài học quý giá cho mỗi người về lòng trắc ẩn, yêu thương thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường sống.