Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, nhạc điệu, đối và những từ kết hợp khác lạ trong đoạn thơ. Đọc kĩ bài thơ...

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, nhạc điệu, đối và những từ kết hợp khác lạ trong đoạn thơ.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ bài thơ , chú ý những hình ảnh độc đáo , vận dụng kiến thức về việc xác định nhịp điệu, nhạc điệu…trong đoạn thơ.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

- Nhịp điệu: Sử dụng câu thơ toàn thanh trắc hoặc thanh bằng tạo cảm giác về sự gân guốc, khúc khuỷu, hiểm trở của dãy núi hoặc cảm giác bình yên của hình ảnh ngôi nhà trong mưa (Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm; Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi). Cách sử dụng các câu thơ toàn thanh trắc hoặc thanh bằng cũng giống cách sử dụng những gam màu trong hội họa: giữa những gam màu nóng, tác giả sử dụng gam màu lạnh làm dịu cả khổ thơ.Chủ yếu là nhịp 4/3, 2/2/3.

- Sử dụng biện pháp đối:

+ Đối hình ảnh trong một câu thơ: Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống.

+ Đối hình ảnh trong đoạn thơ: Hình ảnh thiên nhiên dữ dội và hình ảnh sinh hoạt của người dân bình yên.

+ Đối thanh điệu: Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm và Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

- Sử dụng các từ láy có sức biểu cảm cao: chơi vơi, khúc khuỷu, thăm thẳm.

- Vần: đa dạng, kết hợp các vần lưng, vần chân liền, vần chân cách

Cách 2:

- Nhịp điệu: 2/2/3

- Nhạc điệu: nhanh, sử dụng từ láy nhiều

- Đối: dốc >< thăm thẳm (chỉ độ sâu)

- Kết hợp từ lạ: dốc thăm thẳm

Cách 3:

- Điệp từ "dốc” và từ láy "khúc khuỷu”, "thăm thẳm” diễn tả sự quanh co, hiểm trở của dốc núi, đường lên rất cao và xuống rất sâu.

- Câu thơ có 5 thanh trắc tạo nên âm điệu trúc trắc, vừa gợi đường gập ghềnh cheo leo, vừa gợi hơi thở gấp gáp của người lính khi vượt dốc.

- Từ láy "heo hút” gợi nét hoang sơ, vắng vẻ đồng thời vẽ ra thế hùng vĩ. Núi cao ngập vào trong những cồng mây.

+ Từ "ngửi”: thể hiện tư thế hiên ngang, vững chãi của người lính bảo vệ vùng trời, vùng đất của Tổ quốc.

- Điệp ngữ "ngàn thước” chỉ độ cao vô cùng, vô tận của núi. Câu thơ "Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống” như bị bẻ đôi, diễn tả hai sườn núi dốc dựng đứng, vút lên cao rồi đổ xuống sâu rất nguy hiểm.

- Câu thơ: "Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” mở ra một không gian rộng, thoáng đãng. Người lính tạm dừng chân bên dốc núi, phóng tầm mắt ra xa. Trong màn mưa giăng mịt mù, những ngôi nhà sàn như bồng bềnh ẩn hiện. Câu thơ toàn thanh bằng gợi tả niềm vui, một chút bình yên trong tâm hồn người lính.