Trong lời đề tựa kịch Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng viết: “Than ôi! Như Tô phải hay những kẻ giết Như Tô phải? Ta chẳng biết...

Câu 7 (trang 141, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Trong lời đề tựa kịch Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng viết:

“Than ôi! Như Tô phải hay những kẻ giết Như Tô phải? Ta chẳng biết.

Cầm bút chẳng qua cùng một bệnh với Đan Thiềm.”

Lời đề tựa này cho thấy thái độ gì của tác giả đối với các nhân vật? Thái độ đó được biểu hiện như thế nào qua văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài?

Hướng dẫn giải :

Chú ý vào lời đề tựa và nội dung của vở kịch để trả lời câu hỏi này.

Lời giải chi tiết :

Cách 1

Lời đề tựa đã thể hiện rõ thái độ của tác giả đối với nhân vật. Ông thương tiếc cho một tài năng tuyệt vời, một con người thiên tài về kiến trúc như Vũ Như Tô, vì lý tưởng của cao đẹp của mình mà quên đi hiện tại. Đan Thiềm cũng là một người thức thời, hiểu đạo lý và thấy thương cho tài năng của Vũ Như Tô, bà là người động viên ông xây dựng Cửu Trùng Đài, cũng mang trong mình hoài bão nghệ thuật như Vũ Như Tô. Nhưng biết đấy, nghệ thuật khi đã xa rời cuộc sống thực, tác dụng sẽ ngược lại. Vũ Như Tô mãi đến khi cái chết cận kề mới nhận ra cái sai của mình, Đan Thiềm đến chết vẫn thương cho tài năng của Vũ Như Tô, bảo ông trốn đi như muốn giữ lại một tài năng nghệ thuật cho đời. Nhưng cuối cùng, kết cục của hai người đề bi thảm, họ vẫn thất bại trong việc bảo vệ Cửu Trùng Đài và bảo vệ bản thân mình.

Cách 2:

Lời tựa đã thể hiện toàn bộ nội dung cũng như mâu thuẫn, băn khoăn của chính tác giả - mâu thuẫn giữa con người công dân và con người nghệ sĩ trong Vũ Như Tô cũng chưa được giải quyết dứt khoát. Tác giả nhận thức được mâu thuẫn giữa lợi ích bức thiết của dân chúng và niềm mong muốn có được một công trình nghệ thuật vĩ đại cho dân tộc. Tác giả băn khoăn: không thể hi sinh lợi ích bức thiết của dân chúng nhưng vẫn mong có một công trình nghệ thuật như Cửu Trùng Đài.

- Việc quần chúng giết Vũ Như Tô có lí đúng: nếu Vũ Như Tô không xây Cửu Trùng Đài thì chắc Lê Tương Dực không thể xây được Cửu Trùng Đài, gây thiệt hại cho nhân dân. Nhưng quần chúng nhân dân trong cơn nông nổi, giận dữ, có thể chưa hiểu hết Vũ Như Tô. Khát vọng và động cơ của Vũ Như Tô là chính đáng, nhưng xây Cửu Trùng Đài là không nên vì lúc đó là chất thêm một gánh nặng cho dân chúng.