Đề kiểm tra giữa học kì I – năm học 2022 – 2023: Lịch sử là “quá trình tương tác không ngừng giữa nhà sử học và sự thật lịch sử...

Câu hỏi:

I. PHẦN TRẮC NGHIỆM (6,0 ĐIỂM)

Hãy khoanh tròn vào chữ in hoa trước ý trả lời đúng.

1. Lịch sử là “quá trình tương tác không ngừng giữa nhà sử học và sự thật lịch sử, là cuộc đối thoại không bao giờ dứt giữa hiện tại và quá khứ” (Ét-uốt Ha-lét Ca). Em hiểu về quan điểm này thế nào?

A. Phản ánh lịch sử là gì.

B. Phản ánh mối quan hệ giữa nhà sử học và hiện thực lịch sử.

C. Phản ánh mối quan hệ giữa quá khứ và hiện tại.

D. Để nhận thức được lịch sử cần có sự tương tác không ngừng giữa nhà sử học, giữa hiện tại với quá khứ.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 1 – Bài tập 1 ở Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

Lời giải chi tiết :

Chọn D.

2. Hiện thực lịch sử là gì?

A. Là tất cả những gì đã diễn ra trong quá khứ.

B. Là tất cả những gì đã diễn ra trong quá khứ của loài người.

C. Là những gì đã xảy ra trong quá khứ mà con người nhận thức được.

D. Là khoa học tìm hiểu về quá khứ.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 2 – Bài tập 1 ở Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

Lời giải chi tiết :

Chọn A

3. Nhận thức lịch sử là gì?

A. Là những mô tả của con người về quá khứ đã qua.

B. Là những hiểu biết của con người về quá khứ, được tái hiện hoặc trình bày theo những cách khác nhau.

C. Là những công trình nghiên cứu lịch sử.

D. Là những lễ hội lịch sử - văn hóa được phục dựng.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 3 – Bài tập 1 ở Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

Lời giải chi tiết :

Chon B.

4. So với hiện thực lịch sử, nhận thức lịch sử có đặc điểm gì?

A. Nhận thức lịch sử luôn phản ánh đúng hiện thực lịch sử.

B. Nhận thức lịch sử không thể tái hiện đầy đủ hiện thực lịch sử.

C. Nhận thức lịch sử thường lạc hậu hơn hiện thực lịch sử.

D. Nhận thức lịch sử độc lập, khách quan với hiện thực lịch sử.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 4 – Bài tập 1 ở Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

Lời giải chi tiết :

Chọn B

5. Một số phương pháp cơ bản trong nghiên cứu lịch sử là gì?

A. Phương pháp lịch sử, phương pháp Logic.

B. Phương pháp lịch đại và phương pháp đồng đại.

C. Phương pháp liên ngành và phương pháp lịch sử.

D. Gồm các phương pháp: Lịch sử, lô-gich, lịch đại, đồng đại, liên ngành.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 11 – Bài tập 1 ở Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

Lời giải chi tiết :

Chọn D.

6. Ý nào dưới đây không phản ánh đúng vai trò của tri thức lịch sử?

A. Cung cấp những tri thức về sự phát triển của sinh giới.

B. Cung cấp những thông tin về quá khứ để hiểu về cội nguồn của gia đình, dân tộc, nhân loại,…

C. Góp phần lưu truyền, tạo nên yếu tố cốt lõi của ý thức dân tộc và bản sắc văn hóa dân tộc.

D. Hiểu quá khứ để lý giải những vấn đề xảy ra trong hiện tại và dự đoán tương lai.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 1 – Bài tập 1 ở Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

7. Điểm chung trong nội dung phản ánh của hai đoạn trích dẫn sau là gì?

- “Sử để ghi việc, mà việc hay hoặc dở đều dùng làm gương răn cho đời sau”

(Ngô Sĩ Liên và các sử thần nhà Lê, Đại Việt sử ký toàn thư,

Tập I, Sđd, tr. 101)

- “Dân ta phải biết sử ta,

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam)

(Hồ Chí Minh, Lịch sử nước ta, 1942)

A. Sử học được dùng làm gương răn dạy cho đời sau.

B. Người Việt Nam cần phải hiểu biết về lịch sử Việt Nam.

C. Vai trò, ý nghĩa của tri thức lịch sử đối với cuộc sống.

D. Người Việt Nam cần phải tường tận về gốc tích của mình.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 2 – Bài tập 1 ở Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống.

Lời giải chi tiết :

Chọn C.

8. Ý nào dưới đây không phản ánh đúng lý do cần phải học tập lịch sử suốt đời?

A. Lịch sử là môn học khó, cần phải học tập suốt đời để hiểu biết được lịch sử.

B. Tri thức, kinh nghiệm từ quá khứ rất cần cho cuộc sống hiện tại và định hướng tương lai.

C. Nhiều sự kiện, quá trình lịch sử vẫn chứa đựng những điều bí ẩn cần phải tiếp tục tìm tòi khám phá.

D. Học tập, tìm hiểu lịch sử giúp đưa lại những cơ hội nghề nghiệp thú vị.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 3 – Bài tập 1 ở Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

9. Ý nào dưới đây không phù hợp khi giải thích vì sao Sử học là một khoa học có tính liên ngành?

A. Vì Sử học là môn khoa học cơ bản, chi phối các môn khoa học khác.

B. Vì Sử học nghiên cứu về đời sống của loài người trong quá khứ với nhiều lĩnh vực khác nhau.

C. Vì Sử học sử dụng thông tin và phương pháp của nhiều ngành khoa học khác nhau trong nghiên cứu.

D. Cần ứng dụng thành tựu của khoa học – công nghệ để tăng cường chất lượng và hiệu quả trong nghiên cứu lịch sử.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 1 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

10. Giữa Sử học và các ngành khoa học xã hội, nhân văn có mối quan hệ thế nào?

A. Sử học chi phối, quyết định sự phát triển của các ngành khoa học, xã hội, nhân văn.

B. Các ngành khoa học xã hội, nhân văn chi phối, quyết định sự phát triển của Sử học.

C. Đó là mối quan hệ tương tác hai chiều.

D. Sử học và các ngành khoa học xã hội, nhân văn phát triển độc lập với nhau.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 3 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học

Lời giải chi tiết :

Chọn C.

11. Khai thác Tư liệu 4 (Lịch sử 10, tr. 22) và cho biết sự kiện lịch sử nào được phản ánh thông qua Hồi 14 trong tác phẩm Hoàng Lê nhất thống chí của Ngô Gia văn phái (thế kỉ XVIII)?

A. Quân Tây Sơn tấn công ra Bắc, lật đổ chúa Trịnh.

B. Lê Chiêu Thống cầu viện nước ngoài chống lại quân Tây Sơn.

C. Quân Tây Sơn đánh thắng trận Ngọc Hồi, rồi tiến vào giải phóng Thăng Long; quân giặc phải rút chạy

D. Phong trào nông dân Tây Sơn (cuối thế kỉ XVIII).

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 4 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học

Lời giải chi tiết :

Chọn C.

12. Khai thác thông tin về Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới Tràng An (Lịch sử 10, tr. 19) cho thấy: Để xác định giá trị của danh thắng này, các nhà khoa học đã dựa vào phương pháp, kết quả nghiên cứu của những ngành nào?

A. Địa chất học, Cổ sinh học, Sử học, Khảo cổ học,…

B. Văn học, Triết học, Tâm lý học.

C. Toán học, Hóa học, Vật lý.

D. Khảo cổ học, Toán học, Hóa học.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 5 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

13. Ý nào dưới đây không phản ánh ánh đúng vai trò của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ?

A. Khoa học tự nhiên và công nghệ là đối tượng nghiên cứu của Sử học.

B. Sử học đi sâu nghiên cứu nội dung của khoa học tự nhiên, công nghệ.

C. Sử học xem xét, làm rõ thành tựu từng ngành ra đời trong bối cảnh, điều kiện lịch sử nào.

D. Sử học đánh giá ý nghĩa, tác dụng của thành tựu các ngành đó đối với xã hội đương thời.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 6 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với các lĩnh vực khoa học

Lời giải chi tiết :

Chọn B.

14. “Di sản văn hóa là hệ thống các giá trị vật chất và tinh thần do một cộng đồng người sáng tạo và tích lũy trong một quá trình lịch sử lâu dài được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau”. Như vậy, di sản văn hóa không gồm loại nào sau đây?

A. Những sản phẩm được tạo ra trong cuộc sống hiện tại.

B. Di sản văn hóa vật thể.

C. Di sản văn hóa phi vật thể.

D. Di sản thiên nhiên hoặc di sản hỗn hợp.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 1 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

15. Trong hoạt động bảo tồn di sản cần phải đảm bảo một số yêu cầu như: tính nguyên trạng, giữ được “yếu tố gốc cấu thành di tích”, đảm bảo “tính xác thực”, “giá trị nổi bật” và dựa trên cơ sở các dữ liệu và phương pháp khoa học,…Các yêu cầu đó thể hiện điểm chung cốt lõi là gì?

A. Cần giữ được tính nguyên trạng của di sản.

B. Cần đảm bảo những giá trị lịch sử của di sản trên cơ sở khoa học.

C. Bảo tồn trên cơ sở phát triển phù hợp với thời đại mới.

D. Phải nhằm mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 2 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn B.

16. Ý nào dưới đây không đúng về điểm chung trong nội dung phản ánh của các hình 1, 2, 3 (Lịch sử 70, tr. 27)?

A. Đều là những di sản nổi tiếng của thế giới hoặc của Việt Nam.

B. Đều là những di sản vật thể, vật chất.

C. Các di sản đều mang những giá trị lịch sử - văn hoá lâu đời.

D. Đều thuộc loại hình di sản văn hoá - lịch sử tiêu biểu.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 3 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn D.

17. Trong bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, yêu cầu quan trọng nhất đặt ra là gì?

A. Phải phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

B. Phải đảm bảo giá trị thẩm mĩ của di sản.

C. Phải đảm bảo giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, vì sự phát triển bền vững.

D. Đáp ứng yêu cầu quảng bá hình ảnh về đất nước và con người Việt Nam.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 4 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn C.

18. Trong bảo tồn giá trị của di sản, Sử học đóng vai trò như thế nào?

A. Thành tựu nghiên cứu của Sử học về di sản sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc bảo tôn.

B. Giúp cho việc bảo tồn di sản đạt hiệu quả cao, ít tốn kém.

C. Việc bảo tồn di sản sẽ đáp ứng nhu cầu của cuộc sống hiện đại.

D. Đáp ứng thị hiếu của khách du lịch, nâng cao hiệu quả khai thác của di sản.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 5 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

19. Điểm khác của công nghiệp văn hoá so với các ngành công nghiệp khác là gì?

A. Sản phẩm tạo ra có tính hàng hoá, có giá trị kinh tế vượt trội.

B. Đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.

C. Các sản phẩm được tạo ra trên cơ sở khai thác và phát huy giá trị của di sản văn hóa.

D. Có sự đóng góp quan trọng của máy móc và công nghệ hiện đại.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 6 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn C

20. Lĩnh vực/loại hình nào sau đây không thuộc công nghiệp văn hoá?

A. Điện ảnh. C. Xuất bản.

B. Thời trang. D. Du lịch khám phá.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 7 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn D.

21. Vai trò của Sử học trong sự phát triển công nghiệp văn hoá là gì?

A. Cung cấp tri thức, ý tưởng, cảm hứng sáng tạo cho công nghiệp văn hoá.

B. Cung cấp nguồn nhân lực cho công nghiệp văn hoá.

C. Cung cấp nguồn tài chính cho công nghiệp văn hoá.

D. Cung cấp nguồn đề tài cho công nghiệp văn hoá.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 8 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

22. Lĩnh vực nào dưới đây thuộc công nghiệp văn hoá?

A. Du lịch mạo hiểm. C. Ngành du lịch nói chung.

B. Du lịch văn hoá. D. Du lịch khám phá.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 9 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn B.

23. Điểm chung trong nội dung phản ánh của các tư liệu 2, 3, 4 (Lịch sử 10, tr. 31) là gì?

A. Vai trò của lịch sử - văn hóa trong sự phát triển của ngành du lịch.

B. Nguồn tài nguyên của du lịch văn hoá.

C. Vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội.

D. Sự hấp dẫn của di sản văn hoá đối với khách du lịch.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 10 – Bài tập 1 ở Bài 3: Sử học với một số lĩnh vực, ngành nghề hiện đại.

Lời giải chi tiết :

Chọn A.

24. Hình thức học tập nào dưới đây không phù hợp với môn Lịch sử?

A. Học trên lớp.

B. Xem phim tài liệu, lịch sử.

C. Tham quan, điền dã.

D. Học trong phòng thí nghiệm.

Hướng dẫn giải :

Xem lại hướng dẫn trả lời câu hỏi 4 – Bài tập 1 ở Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống.

Lời giải chi tiết :

Chọn D.

Câu hỏi:

II. PHẦN TỰ LUẬN (4,0 ĐIỂM)

Câu 1 (2,0 điểm)

Hãy phân tích chức năng, nhiệm vụ của Sử học.

Hướng dẫn giải :

B1: Xem lại hướng dẫn trả lời Bài tập 5 – Bài 1: Hiện thực lịch sử và nhận thức lịch sử.

B2: Đọc lại mục 2-a trang 10 SGK Lịch sử 10.

Lời giải chi tiết :

- Chức năng của Sử học:

+ Khoa học: Khôi phục các sự kiện lịch sử diễn ra trong quá khứ => Bản chất của các quá trình lịch sử => phát hiện quy luật vận động và phát triển của lịch sử.

+ Xã hội: Giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức. Rút ra bài học kinh nghiệm cho cuộc sống.

- Nhiệm vụ của Sử học:

+ Nhận thức: Cung cấp tri thức khoa học, giúp con người tìm hiểu, khám phá hiện thực lịch sử một cách khách quan, khoa học, chân thực nhất.

+ Giáo dục: Góp phần truyền bá những giá trị và truyền thống tốt đẹp trong lịch sử cho thế hệ sau, góp phần giáo dục đạo đức, tinh thần dân tộc,…

+ Dự báo: Thông qua tổng kết thực tiễn, rút ra bài học kinh nghiệm,…Sử học góp phần dự báo về tương lai,…

Câu hỏi:

Câu 2 (2,0 điểm)

Nêu và phân tích vai trò của Sử học đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, di sản thiên nhiên. Ở địa phương em đang học tập, sinh sống có di sản văn hoá, di sản thiên nhiên nào? Đề xuất biện pháp để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá, di sản thiên nhiên đó.

Hướng dẫn giải :

B1: Đọc lại mục 1 bài 4 SGK Lịch sử 10.

B2: HS tìm hiểu các di sản văn hóa, thiên nhiên ở địa phương và công tác bảo tồn thông qua các trang thông tin truyền thông của địa phương

Gợi ý giải

- Vai trò của Sử học đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên:

+ Giá trị của một di sản thường thể hiện ở nhiều khía cạnh: lịch sử, văn hóa, kiến trúc, mĩ thuật,…

+ Vì vậy việc sử dụng những phương pháp nghiên cứu của sử học với tư cách là một khoa học có tính liên ngành đóng vai trò quan trọng.

+ Kết quả nghiên cứu của Sử học sẽ là cơ sở khoa học cho công tác xác định giá trị, bảo tồn và phát huy giá trị đích thực của di sản vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh của đời sống hiện tại.

- Ở địa phương em có một số di sản sau:

+ Chùa Một Cột.

+ Hoàng thành Thăng Long.

+ Cầu Thê Húc

+…..

- Một số biện pháp bảo tồn có thể kể đến như:

+ Tu sửa, cải tạo,…nhưng vẫn phải giữ nguyên những giá trị truyền thống.

+ Dựa vào các mạng truyền thông để tuyên truyền, quảng bá các hình ảnh của các di tích, di sản,…nâng cao nhận thức của người dân.

+…