Vận dụng 8.14 trang 21, 22, 23 SBT Hóa 10 - Kết nối tri thức: Nguyên tố A là thành phần thiết yếu cho mọi sự sống...

Nguyên tố A là thành phần thiết yếu cho mọi sự sống. D là nguyên tố rất quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp đồ gốm, men sử, thuỷ tinh, vật liệu bản dẫn, vật liệu y tế,... Oxide ứng với hoá trị cao nhất của hai nguyên tổ A và D đều có dạng RO₂. Hợp chất khí với hydrogen của A chứa 25% hydrogen về khối lượng, còn hợp chất khí với hydrogen của D chứa 87,5% D về khối lượng.

a) Viết công thức hợp chất khí với hydrogen của các nguyên tố A và D.

b) Viết công thức oxide ứng với hoá trị cao nhất của A, D và hydroxide tương ứng. So sánh tính acid - base giữa các oxide, hydroxide đó. Giải thích.

Phương pháp giải :

Dựa vào

- Xu hướng biến đổi tính acid - base của oxide và hydroxide:

+ Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính base của oxide và hydroxide tương ứng giảm dần, tính acid của chúng tăng dần

+ Trong một nhóm, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính base của oxide và hydroxide tương ứng tăng dần, tính acid của chúng giảm dần

- Cách thực hiện:

+ Bước 1: Xác định vị trí các nguyên tố trong bảng tuần hoàn (chu kì nào? Nhóm nào?)

+ Bước 2: Dựa vào xu hướng biến đổi tính acid - base của oxide và hydroxide để xác định đáp án đúng

Trong trường hợp, có nguyên tố không cùng chu kì và không cùng nhóm với một nguyên tố khác, ta so sánh thông qua một nguyên tố trung gian có cùng chu kì với một nguyên tố và cùng nhóm với nguyên tố còn lại.

- Công thức oxide cao nhất và hợp chất khí với hydrogen của các nguyên tố từ IA đến VIIA

Lời giải chi tiết:

a) Oxide ứng với hoá trị cao nhất của hai nguyên tổ A và D đều có dạng RO₂

=> A và D đều thuộc nhóm IVA

=> Công thức hợp chất khí với hydrogen của A và D là AH₄ và DH₄

- Ta có: \(\frac{{{M_A}}}{{1.4}} = \frac{{75}}{{25}}\) => M_A = 12 => A là Carbon

- Ta có: \(\frac{{{M_D}}}{{1.4}} = \frac{{87,5}}{{12,5}}\) => M_D = 28 => D là Silicon

=> Công thức hợp chất khí với hydrogen của C và Si là CH₄ và SiH₄

b) - Công thức oxide, hydroxide ứng với hóa trị cao nhất của C lần lượt là CO₂ và H₂CO₃

- Công thức oxide, hydroxide ứng với hóa trị cao nhất của Si lần lượt là SiO₂ và H₂SiO₃

- Bước 1: Xác định vị trí các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Bước 2: Dựa vào xu hướng biến đổi tính acid - base của oxide và hydroxide

+ Trong cùng một chu kì 3, theo chiều tăng dần về điện tích hạt nhân, ta có chiều giảm dần tính base và tăng dần tính acid của oxide và hydroxide của các nguyên tố là: SiO₂ < CO₂ và H₂SiO₃ < H₂CO₃