Bài tập 4 trang 14 SBT Văn 8 tập 2 - Kết nối tri thức với cuộc sống: NGỌN ĐÈN ĐỨNG GÁC Trên đường ta đi đánh giặc Ta về nam hay ta lên bắc...

Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi:

NGỌN ĐÈN ĐỨNG GÁC

Trên đường ta đi đánh giặc

Ta về nam hay ta lên bắc,

Ở đâu

Cũng gặp

Những ngọn đèn dầu

Chong mắt

Đêm thâu

Những ngọn đèn không bao giờ nhắm mắt

Như những tâm hồn không bao giờ biết tắt,

Như miền Nam

Hai mươi năm

Không đêm nào ngủ được,

Như cả nước

Với miền Nam

Đêm nào cũng thức

Soi cho ta đi

Đánh trận trường kì

Đèn ta thắp niềm vui theo dõi

Đèn ta thắp những lời kêu gọi.

Đi nhanh đi nhanh

Chiến trường đã giục

Đầy núi đầy sông

Đèn ta đã mọc.

Trong gió trong mưa

Ngọn đèn đứng gốc

Cho thắng lợi, nối theo nhau

Đang hành quân đi lên phía trước.

1965

(Chính Hữu, Đầu súng trăng treo, NXB Văn học, Hà Nội, 1994, tr. 57)

Câu hỏi:

 Xác định thể thơ của bài thơ và nếu căn cứ để xác định thể thơ.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

– Bài thơ được viết theo thể thơ tự do.

– Căn cứ:

+ Số tiếng trong các câu thơ không đều nhau, có câu 2 tiếng, có câu 9 tiếng.

+ Vần, nhịp của bài thơ: tự do, phóng khoáng.

Câu hỏi:

Người bộc lộ cảm xúc trong bài thơ là ai? Cảm xúc bộc lộ trong bài thơ là gì và vận động, phát triển như thế nào?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

- Người bộc lộ cảm xúc trong bài thơ là một người lính trên đường đi đánh giặc. Cảm xúc bộc lộ trong bài thơ là niềm tự hào, xúc động trước tình cảm của nhân dân với những người lính, với miền Nam, với đất nước.

- Cảm xúc vận động, phát triển:

+ 7 dòng thơ đầu: Trên đường đi đánh giặc, người lính bắt gặp hình ảnh những ngọn đèn dầu trong đêm thâu.

+ 16 dòng thơ tiếp theo: Từ hình ảnh ngọn đèn, nhà thơ liên tưởng tới tình cảm của cả nước với miền Nam và tình cảm của miền Nam với cả nước.

+ 4 dòng thơ cuối: Cảm nhận về ý nghĩa của những ngọn đèn – tình yêu đất nước của nhân dân – đối với cuộc kháng chiến.

Câu hỏi:

Hình ảnh xuyên suốt bài thơ là gì? Nêu ý nghĩa của hình ảnh đó.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

Hình ảnh xuyên suốt bài thơ là ngọn đèn, tượng trưng cho:

- Tình cảm của nhân dân cả nước với miền Nam.

- Tình cảm của miền Nam đối với cả nước.

- Tình yêu đất nước của nhân dân.

Câu hỏi:

Chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu thơ sau:

Những ngọn đèn không bao giờ nhắm mắt

Như những tâm hồn không bao giờ biết tắt,

Như miền Nam

Hai mươi năm

Không đêm nào ngủ được,

Như cả nước

Với miền Nam

Đêm nào cũng thức.

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

- Biện pháp nhân hoá “Những ngọn đèn không bao giờ nhắm mắt” khiến cho những ngọn đèn hiện lên sinh động khơi gợi liên tưởng tới con người luôn thao thức, trăn trở.

- Biện pháp so sánh: Những ngọn đèn được so sánh như những tâm hồn giúp người đọc hình dung cụ thể tình cảm thuỷ chung son sắt của miền Nam đối với cả nước, cả nước đối với miền Nam.

- Biện pháp điệp ngữ: không bao giờ, đêm nào, miền Nam, như,... nhấn mạnh tình cảm của nhân dân cả nước đối với miền Nam

Câu hỏi:

Em có cảm nhận như thế nào về cảm hứng chủ đạo của bài thơ?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết :

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là ca ngợi tình yêu đất nước của người dân Việt Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược.