Bài tập 4 trang 20 SBT Văn 8 - Kết nối tri thức với cuộc sống: Nước ta gần đây ngẫu nhiên xảy ra nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự...

Bài tập 4. Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

Nước ta gần đây ngẫu nhiên xảy ra nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường, tự trị. Phái viên của Tây ngang ngược, bức bách, hiện tình mỗi ngày một quá thêm. Hôm trước chúng đưa thêm nhiều binh thuyền đến, buộc ta phải theo những điều không thể nào làm được. Ta chiếu lệ thường khoản tiếp, nhưng chúng không chịu nhận một thứ gì. Người kinh đô náo sợ, tình thế nguy cấp chỉ trong sớm chiều. Kẻ đại thần mưu việc nước chỉ lo nghĩ sâu sắc đến kế yên xã tắc, trọng triều đình: nếu cứ cúi đầu theo lệnh chúng, ngồi để mất cơ hội sắp đặt từ trước, sao bằng nhân mưu đồ tráo trở của chúng mà đối phó trước. Ví bằng tình thế xảy ra không thể tránh thì vẫn còn có cái việc cử sự ngày nay để mưu sự nghiệp tốt đẹp mai sau, ấy cũng là do thời thế xui nên. Phàm những người cùng dự chia mối lo này, tưởng cũng đã lường biết. Biết thì phải tham gia, nghiến răng dựng tóc thề giết quân thù, ai mà chẳng có lòng như vậy? Cũng há không có người nào gối gươm, đánh dầm, vần gạch, cướp giáo ư?

Vả lại, kẻ bầy tôi đứng ở triều chỉ có theo nghĩa mà thôi: nghĩa đã ở đâu là sống chết ở đấy. Hồ Yển, Triệu Suy nước Tấn, Quách Tử Nghi, Lý Quang Bật nhà Đường là người thế nào đời xưa vậy?

(Trích Chiếu cần vương, dẫn theo Nguyễn Văn Huyền (Chủ biên), Tổng tập văn học Việt Nam, tập 17, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000, tr. 10)

Câu hỏi:

Câu 1 (trang 21, SBT Ngữ Văn 8 tập 1)

Nội dung chính của đoạn trích là gì?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết :

Nội dung chính của đoạn trích: Nhắc đến vận nước nguy nan và kêu gọi mọi người phải đứng lên chống thực dân Pháp.

Câu hỏi:

Câu 2(trang 21, SBT Ngữ Văn 8 tập 1)

Những bằng chứng nào được dùng để chứng minh “phái viên của Tây ngang ngược, bức bách, hiện tình mỗi ngày một quá thêm”?

Hướng dẫn giải :

- Đọc kĩ đoạn trích

- Phương pháp liệt kê

Lời giải chi tiết :

Những bằng chứng được dùng để chứng minh “phái viên của Tây ngang ngược, bức bách, hiện tình mỗi ngày một quá thêm”:

- Chúng đưa thêm nhiều binh thuyền tới, buộc ta phải theo những điều không thể nào làm được

- Ta chiếu lệ thường khoản tiếp, nhưng chúng không chịu nhận một thứ gì

- Người kinh đô náo sợ, tình thế nguy cấp chỉ trong sớm chiều – tạo ra tình huống nguy cấp, có mưu đồ tráo trở.

Câu hỏi:

Câu 3(trang 21, SBT Ngữ Văn 8 tập 1)

Tại sao đánh giặc Pháp là lựa chọn duy nhất của người Việt khi đó?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết :

Đánh giặc Pháp là lựa chọn duy nhất của người Việt khi đó vì:

- Ước muốn tự cường, tự trị của người Việt

- Tình thế bức bách, không thể hoà hoãn được nữa.

- Thực dân Pháp đang ấp ủ mưu đồ tráo trở, không muốn nước ta yên ổn

Câu hỏi:

Câu 4(trang 21, SBT Ngữ Văn 8 tập 1)

Những lí lẽ nào được tác giả sử dụng để thuyết phục, kêu gọi mọi người đứng lên chống giặc.

Hướng dẫn giải :

- Đọc kĩ đoạn trích

- Phương pháp liệt kê

Lời giải chi tiết :

Những lí lẽ được tác giả sử dụng để thuyết phục, kêu gọi mọi người đứng lên đánh giặc Pháp:

- Giặc Pháp gây sức ép, tình thế nguy cấp chỉ trong sớm chiều.

- Cứ cúi đầu theo lệnh chúng, ngồi để mất cơ hội sắp đặt từ trước không bằng đối phó trước.

- Tình thế xảy ra không thể tránh thì cần hành động ngay để mưu sự nghiệp tốt đẹp mai sau.

Câu hỏi:

Câu 5(trang 21, SBT Ngữ Văn 8 tập 1)

Hình ảnh nào trong đoạn trích gây ấn tượng nhất đối với em? Vì sao?

Hướng dẫn giải :

- Đọc kĩ đoạn trích

- Chọn lọc chi tiết nổi bật

Lời giải chi tiết :

Ví dụ: hình ảnh “nghiến răng dựng tóc thề giết quân thù” cho thấy mối căm hận quân thù cướp nước được bộc lộ hết sức quyết liệt qua hành vi, lời thề