Bài tập 4 trang 4,5 SBT Văn 6 - Kết nối tri thức với cuộc sống: Việc lớn nhanh của Thánh Gióng hầu như đều được nhấn mạnh trong mọi bản kể về người anh hùng...

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

Càng lạ hơn nữa, sau hôm gặp sứ giả, chủ bé lớn nhanh như thổi. Cơm ăn mấy cũng không no. Áo vừa may xong đã chật nách. Hai vợ chồng làm ra bao nhiêu cũng không đủ nuôi con, thành thử phải chạy nhờ bà con hàng xóm. Bà con hàng xóm cùng vui lòng gom góp gạo thóc để nuôi chủ bé, vì ai cũng mong chủ bé giết giặc, cứu nước.

(Thánh Gióng Ngữ văn 6, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021, tr. 7)

Câu hỏi:

Tìm một từ đơn có sẵn trong đoạn trích có thể khái quát được tính chất của toàn bộ sự việc, hiện tượng được kể ở đây.

Hướng dẫn giải :

Vận dụng kiến thức về từ đơn để xác định

Lời giải chi tiết :

Lạ là từ đơn có sẵn (ở câu thứ nhất) có thể khái quát được tính chất của toàn bộ sự việc, hiện tượng được kể trong đoạn trích.

Câu hỏi:

Việc lớn nhanh của Thánh Gióng hầu như đều được nhấn mạnh trong mọi bản kể về người anh hùng này. Điều đó gợi lên trong em những suy nghĩ gì?

Hướng dẫn giải :

Tham khảo các bản kể và nêu suy nghĩ bản thân

Lời giải chi tiết :

Hiện có nhiều bản kể khác nhau về Thánh Gióng và giữa các bản có sự khác biệt nhất định về số lượng các chi tiết, sự việc, thậm chí về nội dung, diễn biến của một số sự việc được nói tới. Tuy vậy, hầu như mọi bản kể đều nhấn mạnh việc lớn nhanh đáng kinh ngạc của Thánh Gióng. Điều này cho thấy đây là chi tiết, sự việc quan trọng, không chỉ nói được về đặc điểm phi thường của mẫu hình nhân vặt anh hùng trong truyền thuyết nói chung, mà còn phản ánh được tình thế buộc phải cố kết với nhau và lớn mạnh nhanh chóng của cộng đồng người Việt trước nạn ngoại xâm. Bên cạnh đó, chi tiết, sự việc này cũng tỏ rõ Thánh Gióng là người anh hùng của nhân dân, lớn lên trong lòng dân và được dân hết lòng ủng hộ.

Câu hỏi:

Sưu tầm một số câu thơ có nội dung bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với việc lớn nhanh kì diệu của Thánh Gióng.

Hướng dẫn giải :

Tham khảo sách báo, internet...

Lời giải chi tiết :

Một số câu thơ có nội dung bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với việc lớn nhanh kì diệu của Thánh Gióng:

- Bảy nong cơm, ba nong cà

Uống một hơi nước cạn đà khúc sông.

(Vè cổ, theo Cao Huy Đăng)

- Thần vương nghe biết khúc nhôi,

Tức thì vươn dài dư mười trượng cao.

Con mắt sáng vẻ như sao,

Lưu tInh chấp chới tót vào đẩu tinh.

(Khuyết danh, Thiên Nam ngữ lục)

- Đón ngựa xong, thần tướng

Ăn liền ba vạc cơm

Vươn vai lớn mười trượng

Bóng che trùm cả thôn.

(Huy Cận, Phù Đổng Thiên Vương)

- Ôi sức trẻ! Xưa trai Phù Đổng

Vươn vai, lớn bổng đậy nghìn cân.

(Tố Hữu, Theo chân Bác)

Câu hỏi:

Trong đoạn trích, câu nào có thể được xem là then chốt, quy định hướng triển khai nội dung của tất cả các câu còn lại?

Hướng dẫn giải :

Đọc kĩ đoạn trích

Lời giải chi tiết :

Câu có thể được xem là then chốt trong đoạn trích: “Càng lạ hơn nữa, sau hôm gặp sứ giả, chú bé lớn nhanh như thổi”. Tất cả các câu khác đều triển khai nội dung được nói trong câu này.

Câu hỏi:

Chỉ ra sự khác biệt về nghĩa giữa hai câu “Cơm ăn không đủ no” và “Cơm ăn mấy cũng không no”.

Hướng dẫn giải :

Chú ý ngữ nghĩa, vị trí sắp xếp từ ngữ để lí giải

Lời giải chi tiết :

Hai câu có sự khác biệt lớn về nghĩa, dù chỉ khác nhau ở mấy từ và vị trí xếp đặt của chúng:

- Câu “Cơm ăn không đủ no” nói về tình trạng thiếu cơm, nghèo túng

- Câu “Cơm ăn mấy cũng không no” nói về sức ăn, khả năng ăn khác thường.