b. Ở lúa, xét 2 cặp tình trạng tương phản thân cao, hạt tròn với thân thấp, hạt dài. Cho thứ lúa: thân cao, hạt tròn lai với thân thấp, hạt dài thu được F1. Cho F1 lai với một cây lúa khác thu được thế hệ F2 có kiểu hình thân thấp, hạt dài chiếm tỉ lệ 6,25%. Cho biết tính trạng thân cao là trội hoàn toàn so với thân thấp, hạt tròn là trội hoàn toàn so với hạt dài, mỗi gen nằm trên một nhiễm sắc thể và quy định một tính trạng. - Biện luận tìm ra kiểu gen của cây P, cây F1 và cây lai với cây F1. - Xác định tỉ lệ kiểu hình thân cao, hạt dài ở F2.

Đáp án:

Giải thích các bước giải:

 Quy ước:

$A:$ thân cao $>$ $a:$ thân thấp

$B:$ hạt tròn $>$ $b:$ hạt dài

$F_2$ thu được $aabb=6,25\%=$`1/16`

`->F_2` có $16$ tổ hợp giao tử `=4` giao tử `xx4` giao tử

`->F_1` giảm phân cho  $4$ giao tử

`->F_1` dị hợp $2$ cặp gen

`->F_1` $AaBb$ và cây đem lai cũng có KG tương tự

`->P:`$AABB×aabb$

$-$ $F_1×$ câu khác $:AaBb×AaBb$

Xét riêng từng cặp gen:

$+)Aa×Aa→$`3/4A-``:1/4aa`

$+)Bb×Bb→$`3/4B-``:1/4bb`$bb$

Tỉ lệ kiểu hình thân cao, hạt dài $(A-bb)$là :`3/4×1/4=1/16`

 ( T ) cho thân cao, ( t ) cho thân thấp, ( R ) cho hạt tròn và ( r ) cho hạt dài. Vì thân cao và hạt tròn là tính trạng trội hoàn toàn, chúng ta có thể biện luận như sau:

Ta có : 

• Cây P thân cao, hạt tròn có kiểu gen có thể là ( TT, RR ) hoặc ( Tt, Rr ).
• Cây P thân thấp, hạt dài có kiểu gen là ( tt, rr ) vì đây là tính trạng lặn.
• F1 thu được từ P là thân cao, hạt tròn nên kiểu gen phải là ( Tt, Rr ) vì chúng phải mang cả gen lặn từ P thân thấp, hạt dài.

Khi F1 lai với một cây lúa khác và thu được F2 có kiểu hình thân thấp, hạt dài chiếm tỉ lệ ( 6,25% ), tức là ( \frac{1}{16} ), điều này chỉ ra rằng cây F1 lai với một cây có kiểu gen ( Tt, Rr ) (điều này giả định rằng cả hai tính trạng đều tuân theo quy luật phân li độc lập của Mendel). Tỉ lệ ( \frac{1}{16} ) xuất hiện khi có sự kết hợp của hai gen lặn từ mỗi bên, tức là ( tt, rr ).

=>  Kiểu hình thân cao, hạt dài sẽ xuất hiện khi có kiểu gen ( Tt ) hoặc ( TT ) kết hợp với ( rr ). Từ phép lai ( Tt, Rr ) x ( Tt, Rr ), tỉ lệ kiểu gen ( Tt, rr ) và ( TT, rr ) là ( 2 \times \frac{1}{4} \times \frac{1}{4} ) cho ( Tt, rr ) và ( \frac{1}{4} \times \frac{1}{4} ) cho ( TT, rr ), tổng cộng là ( \frac{3}{16} ).

Vậy tỉ lệ kiểu hình thân cao, hạt dài ở F2 là ( \frac{3}{16} ) hay ( 18,75% ).