Ngành thủy sản nước ta gặp những khó khăn gì? nêu một số giải pháp để khắc phục những khó khăn đó.

1. Điều kiện tự nhiên:

- Nước ta có bờ biển dài với chiều dài 3260 km và có vùng đặc quyền kinh tế rộng.

- Nguồn hải sản rất phong phú với tổng trữ lượng hải sản khoảng 3,9 - 4,0 triệu tấn và cho phép khai thác hằng năm khoảng 1,9 triệu tấn. Biển nước ta có hơn 2000 loài cá, 1647 loài giáp xác với hơn 100 loài tôm, hơn 2500 loài nhuyễn thể, rong biển hơn 600 loài và nhiều đặc sản khác như hải sâm, bào ngư, sò, điệp ...

- Nước ta có nhiều ngư trường, trong đó có 4 ngư trường trọng điểm là: ngư trường Cà Mau - Kiên Giang, ngư trường Ninh Thuận - Bình Thuận - Bà Rịa - Vũng Tàu, ngư trường Hải Phòng – Quảng Ninh và ngư trường quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa.

- Dọc bờ biển có nhiều vũng - vịnh, những bãi triều, đầm phá, các dải rừng ngập mặn thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản nước lợ. Ở nhiều vùng biển ven các đảo, vũng, vịnh có điều kiện thuận lợi cho nuôi thuỷ sản nước mặn (nuôi trên biển).

- Nước ta có nhiều sông suối, kênh rạch, ao hồ, và các ô trũng ở vùng đồng bằng có khả năng nuôi trồng hải sản nước ngọt. Trên cả nước ta đã sử dụng hơn 850 nghìn ha diện tích mặt nước để nuôi trồng thuỷ sản.

- Nhân dân và ngư dân nước ta có kinh nghiệm, truyền thống đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

- Các phương tiện phục vụ cho ngành thủy sản như tàu thuyền, ngư cụ được trang bị ngày càng tốt hơn, ngày càng được đổi mới hơn.

- Nhà nước có những đổi mới trong chính sách khuyến khích phát triển các dịch vụ thuỷ sản và mở rộng chế biến thuỷ sản.

- Nhu cầu về các mặt hàng thuỷ sản trong và ngoài nước tăng nhiều trong những năm gần đây theo đó mà thị trường tiêu thụ được mở rộng.

- Vùng biển nước ta chịu ảnh hưởng khá nhiều bởi thiên tai, mỗi năm có tới 9 - 10 cơn bão xuất hiện ở Biển Đông và khoảng 30 - 35 đợt gió mùa Đông Bắc, nhiều lần gây thiệt hại về người và tài sản của ngư dân, thiên tai nhiều làm hạn chế số ngày ra khơi.

- Một số vùng ven biển, do hoạt động của con người làm môi trường bị suy thoái, môi trường nước bị ô nhiễm nguồn lợi thủy sản suy giảm nhiều.

- Nghề thuỷ sản đòi hỏi phải đầu tư nguồn vốn rất lớn, đặc biệt là cơ sở vật chất, trong khi phần lớn ngư dân nước ta tập trung ở các làng nghề nghèo nên quy mô ngành thuỷ sản còn nhỏ.

- Cũng bởi không có nguồn vốn lớn nên tàu thuyền và các phương tiện đánh bắt nói chung còn chậm đổi mới, do vậy năng suất lao động còn thấp.

- Việc nuôi trồng thuỷ sản cũng chưa được đổi mới, còn mang tính chất quảng canh nên năng suất thấp.

- Hệ thống các cảng cá chưa đáp ứng được yêu cầu không ngừng tăng của thị trường trong và ngoài nước.

- Do cơ sở vật chất chưa tiến bộ nên việc chế biến thuỷ sản, nâng cao chất lượng thương phẩm cũng còn nhiều hạn chế.

- Tình hình chung:

+ Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn chưa thể khắc phục nhưng ngành thủy sản đã có bước phát triển đột phá.

+ Tỉ lệ nuôi trồng thủy sản chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong cơ cấu sản xuất và giá trị sản lượng thủy .

- Nuôi trồng thủy sản:

+ Sản lượng khai thác thủy sản liên tục tăng. Tất cả các tỉnh giáp biển của nước ta đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhất là các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ và Nam Bộ

+ Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh do tiềm năng nuôi trồng thủy sản còn nhiều cùng với các sản phẩm nuôi trồng có giá trị khá cao và nhu cầu lớn trên thị trường. Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh nhất là nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long và đang phát triển ở hầu hết các tỉnh duyên hải.

+ Nghề nuôi cá nước ngọt cũng phát triển, đặc biệt ở đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng. Trong đó, tỉnh An Giang nổi tiếng nhất về nuôi cá tra, cá ba ...

- Ý nghĩa:

+ Ngành thủy sản phát triển đảm bảo tốt hơn nguyên liệu cho các cơ sở công nghiệp chế biến, nhất là xuất khẩu.

+ Điều chỉnh đáng kể đối với khai thác thủy sản.

Trong những năm qua, ngành thủy sản đã phát triển tạo ra nhiều sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu có giá trị kinh tế cao đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ an ninh chủ quyền biển đảo. Tuy nhiên, tình trạng khai thác quá mức đã và đang khiến nguồn lợi thủy sản dần cạn kiệt, tác động không nhỏ đến kế hoạch phát triển ngành thủy sản và nguồn sinh kế của cộng đồng ngư dân ven biển. Chính vì vậy, việc bảo tồn nguồn lợi thủy sản càng cấp bách hơn.

Mặc dù được thiên nhiên ưu đãi về nguồn lợi sinh vật biển mà đặc biệt là nguồn lợi hải sản, nhưng trong thời gian vừa qua do sự phát triển nhanh của phương tiện đánh bắt làm nguồn lợi thủy sản giảm sút nghiêm trọng, nguyên nhân chủ yếu là khai thác quá mức. Hiện tỉnh Nghệ An có 3.469 tàu thuyền khai thác thủy sản, các phương tiện khai thác thủy sản có chiều dài dưới 12m (chiếm khoảng 49% tổng số tàu thuyền), chủ yếu khai thác trong vùng nước ven bờ và đã gây áp lực lớn cho nguồn lợi thủy sản. Tại vùng biển ven bờ các loài động vật không xương sống có giá trị như tôm Hùm, trai Tai Tượng, ốc Đụn, trai Ngọc, bào Ngư, Hải Sâm… hầu như biến mất. Theo thông tin của nhiều ngư dân có kinh nghiệm của địa phương thì ốc Tù và đã có rất nhiều trong những năm trước đây nhưng hiện rất khó tìm thấy. Hơn nữa, hiện nay ở vùng biển ven bờ của tỉnh Nghệ An vẫn còn tình trạng khai thác với các nghề mang tính hủy diệt các loài sinh vật biển.

Để bảo vệ nguồn lợi hải sản, cần thực hiện những biện pháp sau:

- Hạn chế đánh bắt ở khu vực gần bờ vào mùa tôm, cá sinh sản, mở rộng vùng khai thác xa bờ

- Thả một số loài hải sản quý hiếm vào thủy vực nội địa và vũng, vịnh ven biển để tăng nguồn lợi hải sản và ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài hải sản này.

- Thiết lập các khu bảo tồn biển, bảo vệ, phục hồi các hệ sinh thái và phát triển nguồn lợi.

- Nghiêm cấm đánh bắt hải sản bằng những phương pháp mang tính hủy diệt như thuốc nổ, hóa chất, điện...

- Bảo vệ môi trường biển, nơi sinh sống của các loài hải sản.