Kể một truyện truyền thuyết về địa danh hà tĩnh

SỰ TÍCH NÚI CƠM

Trong thời kỳ Xô viết Nghệ - Tĩnh, núi Cơm là chứng tích gắn liền với sự kiện ngày Quốc tế lao động 1/5/1930, mở đầu cho cao trào cách mạng công nông Nghệ Tĩnh. Ngày ấy, để hưởng ứng và chia lửa với phong trào đấu tranh của công nhân các nhà máy ở Vinh - Bến Thủy ở phía Bắc sông Lam, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã giao nhiệm vụ cho 3 đồng chí Nguyễn Tiến, Nguyễn Cảnh, Lê Tịnh là những đội viên cảm tử của đội tự vệ Đỏ, thuộc Đảng bộ huyện Nghi Xuân bí mật trèo lên đỉnh núi Cơm cắm cờ đỏ búa liềm và rải truyền đơn kêu gọi.

Bến Lách - một địa danh gắn liền với di tích núi Cơm huyền thoại. Ảnh tư liệu

Sáng hôm sau, khi cuộc đấu tranh bên bờ Bắc sông Lam, giai cấp công nông Vinh - Bến Thủy đang dâng tràn khí thế sục sôi, trên đỉnh núi Cơm cờ đỏ búa liềm đã tung bay cổ vũ cho các đoàn công nhân biểu tình ào ào xông vào các nhà máy đòi tiền lương, giảm giờ làm. Lá cờ đỏ hiên ngang trên đỉnh núi Cơm đã làm cho bọn thực dân phong kiến căm tức.

Chúng đã bắt bọn tay sai trèo lên đỉnh núi để hạ xuống, nhưng ngày hôm đó, không một tên nào dám thực hiện. Đến 3 ngày sau, chúng phải kéo một đội lính lê dương có súng ống, đạn dược đầy đủ, từ thị xã Hà Tĩnh ra yểm trợ mới hạ được lá cờ. Việc xuất hiện cờ đỏ búa liềm trên đỉnh núi Cơm là thời khắc báo hiệu mở đầu cho ngọn lửa cách mạng của giai cấp công nông do Đảng ta lãnh đạo đang tràn từ bờ Bắc vào Nam.

Ngay những ngày đầu đế quốc Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, ngọn núi Cơm đứng bên bờ sông Lam đã chứng kiến những năm tháng kháng chiến hào hùng của quân và dân ta. Ngày 5/8/1964, máy bay Mỹ đánh phá thành phố Vinh, các đơn vị bộ đội chủ lực của ta đã kết hợp với dân quân địa phương đặt trên đỉnh núi Cơm một đài quan sát cùng một trung đội súng phòng không.

Khi máy bay giặc Mỹ đến ném bom, trung đội phòng không núi Cơm đã kiên cường bám chốt, chia lửa với quân dân hai bờ sông Lam bảo vệ bến phà, nhà máy, đường phố và góp phần bắn rơi một máy bay giặc Mỹ.

Đầu năm 1968 vào thời kỳ kháng chiến của dân tộc ta đi vào giai đoạn quyết liệt, nhằm cắt đứt đường chi viện của hậu phương miền Bắc cho chiến trường miền Nam, phà Bến Thủy trở thành trọng điểm bắn phá của không quân Mỹ. Ngày đêm, chúng đã trút xuống vùng bến phà hàng ngàn tấn bom đạn, rải hàng trăm quả thủy lôi và pháo sáng.

Cây đa, một trong những điểm đến trong quần thể di tích bến Lách - núi Cơm - nơi đã từng giấu tài liệu cách mạng, nay trở thành địa chỉ đỏ, là điểm nhấn cho vùng quê trù phú ven dòng sông Lam. Ảnh: Đậu Hà

Để giữ vững mạch máu giao thông, bảo đảm cho hàng chục binh đoàn và các chuyến phà vượt sông Lam được an toàn, các đơn vị công binh đã khoét sâu dưới chân núi Cơm một hệ thống giao thông hào, đào các hầm xuyên núi để cất giấu khí tài, xe pháo. Bộ đội và dân quân tự vệ còn đào một hầm sâu trên sườn núi, đặt trong đó một ngọn đèn để làm hoa tiêu cho phà vượt sông từ bờ Bắc sang bờ Nam vào ban đêm an toàn.

Về sau, để chi viện cho chiến trường kịp thời, quân và dân ta đã bắc thêm những chiếc cầu phao bên cạnh chân núi Cơm cho xe và người vượt sông được nhanh chóng. Suốt 10 năm chống cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, mặc dù khu vực núi Cơm bị không quân và tàu chiến Mỹ đánh phá ác liệt, đánh cả ngày lẫn đêm nhưng các chiến sỹ trên mặt trận giao thông vận tải vẫn bám trụ kiên cường, thành lập các đội cảm tử rà phá bom mìn, để bảo vệ bến phà, bảo vệ từng khúc đường, từng bến bãi, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

=>Ngày nay tại khu vực di tích núi Cơm đã mọc lên nhiều nhà máy, xí nghiệp, khách sạn cao tầng, giao thông thông thoáng. Thị trấn Xuân An đang trở thành đô thị tràn đầy sức trẻ, đổi thay hằng ngày. Đi trên hai cây cầu Bến Thủy 1 và 2 nhìn về ngọn núi Cơm giống như một tấm bia đá hiện hữu với thời gian, đứng hiên ngang bên dòng sông Lam lịch sử.

   Ngày xửa ngày xưa, vua Kinh Dương Vương đã chọn đóng đô tại Ngàn Hống nhưng về sau, thấy vùng đồng bằng sông Hồng thuận lợi nên đã dời đô ra Phong Châu (tỉnh Phú Thọ).

  Tương truyền khi ấy, Kinh Dương Vương sau khi lên làm vua đã đem quân lính theo núi Nam Miên đi về phía Nam. Trên đường đi nhà vua ngắm xem phong thủy, chọn nơi hình thế thắng địa để định đô, lập ấp và vua đã chọn được một vùng phong cảnh tươi đẹp, có 99 ngọn núi sừng sững, kỳ vĩ như bức trường thành (xưa gọi là Cựu Đô, nay gọi là Ngàn Hống). Vùng này giáp biển, đường núi quanh co, đường sông uốn khúc, địa thế rồng cuộn, hổ ngồi, bốn hướng cùng trông, đồng điền đủ rộng, khả dĩ, con người có thể tự làm lụng để nuôi sống lâu dài. Nhà vua đứng trên núi cao, phóng tầm mắt ra xa muôn trùng sóng cả, núi non địa bàn hiểm trở, tiến có thế công, thoái có thể thủ, là điều lợi thế bậc nhất cho một Vương triều mới sơ khai định đô. Với tầm nhìn bao quát càn khôn đó, Kinh Dương Vương đã cho dựng Kinh đô ở đây và đặt tên nước là Xích Quỷ (nghĩa là ngôi sao đỏ). Kinh thành xây xong, nhà vua cưới Thần Long làm Hoàng Hậu rồi sinh ra Long Vương (Lạc Long Quân, sau này nối ngôi cha lên làm vua, xưng là Hùng Hiền Vương). Từ đó, Kinh đô Ngàn Hống đã mở ra một thời kỳ mới của của đất nước Văn Lang xưa.

   "Theo nguồn khác, một lần nhà vua đi thuyền du ngoạn trên dòng Thanh Long (sông Lam ngày nay) thấy nơi đại địa Hồng Lĩnh rồng phụng, hổ chầu có 100 con Phượng Hoàng bay đến tìm chỗ đậu. Tuy nhiên, do Núi Hồng Lĩnh (rú Ngàn Hống) chỉ có 99 ngọn, vì vậy con chim đầu đàn không có chỗ đậu nên đã cất cánh bay đi làm cả đàn bay theo. Nhà vua cho đó là điềm trời, nên phế bỏ nơi này, không chọn Hồng Lĩnh là đế đô lâu dài" 

   Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, núi Hồng Lĩnh vẫn sừng sững uy nghi như hàng triệu năm trước, trấn giữ phong ba cho vùng đất Hà Tĩnh. Bao quanh dãy núi Hồng là những làng quê nổi tiếng và ở đó từ bao đời nay đã xuất hiện những danh nhân kiệt xuất làm rạng danh đất và người Hà Tĩnh như: cha con Trạng nguyên Sử Hy Nhan, Sử Đức Huy; Đô đài ngự sử Bùi Cầm Hổ; Đại thi hào Nguyễn Du; Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ.

Truyện mik tham khảo theo nhiều nguồn mong bạn tham khảo!

@nhungoc111